Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kerim Erim: His Academic Life and Mathematical Work

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 1, 47 - 91, 04.01.2019

Zekeriya Duru

https://doi.org/10.30522/iuoba.468108

Öz

Kerim Erim (1894-1952) was a Turkish mathematician
whose earlier life overlapped with the last decades of the Ottoman Empire,
while the second half of his life coincided with the early decades of the
Turkish Republic. A comparison of his works with those published by contemporaneous
Turkish mathematicians, points to Kerim Erim’s prominence in the history of
Turkish mathematics.  The present article
will first provide a revised biography of him, and then introduce his
involvement in the Atatürk University Reformation of 1933 along with his activities
in the Institute of Mathematics (Faculty of Science, Istanbul University). An
examination of his research and papers in mathematics, the textbooks he wrote
and the PhD theses prepared under his supervision help to disclose his
prominent role in initiating and promoting research in applied mathematics and
his efforts to revitalize mathematics education in Turkey. Current publications
on Kerim Erim’s life, as well as mathematical books, newspapers and periodicals
of his time, the institutional and personal archives have been researched in
order to introduce Kerim Erim’s research and teaching in mathematics.

Anahtar Kelimeler

Kerim Erim Stieltjes integral Trägheitsformen the inertia forms Atatürk University Reformation Mühendis Mekteb-i Âlîsi Yüksek Mühendis Mektebi Darülfünûn 8th International Congress on Theoretical and Applied Mechanics history of mathematics Istanbul University Faculty of Science Istanbul Technical University

Kaynakça

  • Kerim, Hendese-i Tahlîliye. Tarihsiz. 50 (ders notları) + 154 sayfa. Erzurum, Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonu No. 45888/NE.
  • Şeref Etker Koleksiyonu, Kerim Erim’in kendi el yazısı ile doldurduğu tercüme-i hal varakası (16 Teşrin-i Sani 1332 / 29 Kasım 1916); Kerim Erim’in fotoğrafı (1926?).
  • Hüseyin İnan Koleksiyonu, Mustafa İnan’ın not defterleri. Tarihsiz.
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Arşivi (İTÜA), 01 Teşrîn-i Evvel 1330 (14 Ekim 1914), numarasız; 07 Teşrîn-i Evvel 1330 (20 Ekim 1914), No. 2773; 16 Teşrin-i Sani 1332 (29 Kasım 1916), No. 3575; 24 Teşrin-i Sani 1337 (24 Kasım 1921), No. 5366; 7 Ekim 1926, No. 7942; Aralarında Kerim Erim bulunduğu grup fotoğrafı, tarihsiz, numarasız.
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Arşivi Kerim Erim Özlük Dosyası (İTÜAKEÖD), 7 Eylül 1929, 02 Ekim 1929, 10 Nisan 1937, 10 Nisan 1943 tarihli numarasız belgeler.
  • İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Personel Daire Başkanlığı Arşivi Kerim Erim Zat İşleri Dosyası (İÜRPDBAKEZİD), 30 Mayıs 1934, 07 Ocak 1937, 11 Mayıs 1950, 16 Ekim 1952 tarihli belgeler, Kerim Erim’in 28 Aralık 1952 tarihli ölüm ilmühaberi, 02 Ocak 1953 tarihli belge.
  • A[bdül] Kérim. “Über die Trägheitsformen eines Modulsystems.” Atti del Congresso Internazionale dei Matematici, Bologna 3-10 Settembre 1928 (VI), Tomo II, Comunicazioni Sezione I [A-B] içinde, 51-56. Bologna: Nicola Zanichelli, 1929. https://www.mathunion.org/fileadmin/ICM/Proceedings/ICM1928.2/ICM1928.2.ocr.pdf
  • Abdul Kerim, Über die Trägheitsformen eines Modulsystems, Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde bei den hohen Philosophischen Fakultät der Friedrichs-Alexanders[sic]-Universität zu Erlangen. Yer yok: basım yeri yok, tarih yok. https://drive.google.com/open?id=0B4P5tMuwuowMZlhsaWFHc1FvQXc
  • Abdülkerim. “Cüzûrat-ı Hesâbiyenin Kıyem-i Takarrübelerinin İstihsali Hakkında.” Genç Mühendis 55 (Ağustos 1328): 11-13.
  • Abdülkerim. “Hendese-i Musattahadan.” Genç Mühendis 22 (1 Kanun-i Evvel 1325): 8.
  • Abdülkerim. “Silsilelere Dair.” Genç Mühendis 52 (Mayıs 1328): 14-16.
  • Abdülkerim. “Tanin Gazetesindeki Fenni Makale Münasebetiyle.” Genç Mühendis 60 (Mayıs 1330): 14-16.
  • d'Adhémar, Robert. “Devreden Bir Merminin Raks Hareketinin Mütalaası, Muhrikinin Aşağı İnen Kısmındaki Muvazenet.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 54 (II. Teşrin 1931): 277-281; 55 (I. Kanun 1931): 336-348.
  • Akbaş [Kocaman], Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (I): Mehmed Refik Fenmen ve Kerim Erim.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 4, 2 (2003): 29-59.
  • Arhatır, Beril Çiler, Eda Arslan ve Alp Eden. “Selma Soysal'ın Yazılarına Dipnotlar.” Matematik Dünyası 100 (2014): 30-35.
  • Atay, Oğuz. Bir Bilim Adamının Romanı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
  • Bahadır, Osman. Matematikte Bir Öncü Kerim Erim. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2006.
  • Bauer, Wilhelm ve Erich von Hanxleden. Lehrbuch der Mathematik für Realanstalten. Braunschweig: Friedr. Vieweg & Sohn, 1931.
  • Blaschke, Wilhelm. Diferensiyel Geometri Dersleri. Çeviren Kerim Erim, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası, 1949.
  • Boyacıyan, Agop. “Bir Mesele-i Fenniye: Üstüvânî Köprü ve Kavslere Dair Basit Bir Nazariye.” Tanin Gazetesi, 10 Nisan 1330.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s article of 1939 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 1, 7 (1940): 208.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s article of 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 3, 8 (1942): 228.
  • Copeland, Arthur Herbert. “A New Definition of a Stieltjes Integral.” Bulletin of the American Mathematical Society 43, 8 (1937): 581–588.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s articles of 1939 and 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 15, 2 (1954): 110.
  • Derler, Baydar. “Hatıralarımdan: Aramızdan Ayrılan Bilgin.” Yeni İstanbul Gazetesi, 31 Aralık 1952.
  • Dilgan, Hamit. Analiz II Mimari Şubesi Dersleri. İstanbul: Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası, 1942.
  • Dölen, Emre. Türkiye Üniversite Tarihi 3: Darülfünûn’dan Üniversiteye Geçiş. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
  • Eden, Alp, ve Gürol Irzık. “German Mathematicians in Exile in Turkey: Richard von Mises, William Prager, Hilda Geiringer, and their impact on Turkish mathematics.” Historia Mathematica 39 (2012): 432-459.
  • Egeran, Enver Necdet. “Memleketimiz Madenciliği Refik Fenmen’e Minnet Borçludur…, ” Bilim ve Teknik 338 (Ocak 1996): 72.
  • Erim, Kerim. Analiz Dersleri - Diferensiyel ve İntegral Hesap, Kısım 1, 2.bs. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1949.
  • Erim, Kerim. “Bir Regle Yüzeyin ve Bir Uzay Eğrisinin Diferensiyel Elemanları (Die höheren Differentialelemente einer Regelfläche und einer Raumkurve).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 10, 1-4 (1945): 1-24.
  • Erim, Kerim. “Çok Katlı İntegrallerin İraesine Dair (Über die Darstellung mehrfacher Integrale).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası Seri A 5, 3-4 (1940): 191-214.
  • Erim, Kerim. “Descartes: Mathematician and Physicist.” Pakistan Journal of Science 4 (1952): 57-60.
  • Erim, Kerim. “Dış Âlem Meselesi (Matematik Bakımından)” CHP Konferansları Serisi Kitap 14 içinde, 14-20. Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi, 1940.
  • Erim, Kerim. “Ein algebraisches Theorem.” Recueil de mémoires commémorant la pose de la première pierre des nouveaux instituts de la Faculté des Sciences içinde, 33-38. Istanbul: Université d’Istanbul, Faculté des Sciences, 1948.
  • Erim, Kerim. “The Foundations of Mathematics.” Pakistan Journal of Science 4 (1952): 139-143.
  • Erim, Kerim. “Hilbert ve Geometrinin Temelleri.” İstanbul Yüksek Mühendis Okulu Dergisi 2, 2 (1944), 129-136.
  • Erim, Kerim. “Matematik ve Realite,” Üniversite Konferansları 1941-1942 içinde, 118-127. İstanbul: Kenan Basımevi ve Klişe Fabrikası, 1942.
  • Erim, Kerim. “Opening Address of Professor Kerim Erim,” Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics, Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952, vol.1 içinde, 61-62. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Erim, Kerim. Quatre Conférences sur les Mathématiques. Le Caire: Imprimerie Université du Caire, 1955.
  • Erim, Kerim. “Stieltjessche Integrale.” Proceedings of the International Congress of Mathematicians, Cambridge, Massachussetts, USA, August 30 - September 6, 1950 içinde, 379-380. Boston: American Mathematical Society, 1952.
  • Erim, Kerim. “Stieltjessche Integrale,” Rendiconti del Circolo Matematico di Palermo 2, 1 (1952): 332–342.
  • Erim, Kerim. “Sümer Riyâziyesinin Esas ve Mahiyetine Ait Rapor.” İkinci Türk Tarih Kongresi, İstanbul, 20-25 Eylül 1937, Kongrenin Çalışmaları, Kongreye Sunulan Tebliğler içinde, 243-270. İstanbul: Türk Tarih Kurumu, 1943.
  • Erim, Kerim. “Sur le principe de Saint-Venant.” Proceedings of the Seventh International Congress for Applied Mechanics, Imperial College of Science and Technology. Vol. 1 içinde, 28-32. London: H. M. Stationery Office, 1948.
  • Erim, Kerim. “Tanzimat ve Müspet İlimler: Riyâziye.” Tanzimat I - Tanzimat’ın Yüzüncü Yıldönümü Münasebetiyle içinde, 477-483. İstanbul: Maârif Matbaası, 1940.
  • Erim, Kerim. “Über eine neue Definition des mehrdimensionalen Stieltjesschen Integrals (Çok Buutlu Stieltjes İntegrallerin Yeni Bir Tarifine Dair).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 4, 1 (1939): 167-182.
  • Erim, Kerim. “Über eine neue Definition des mehrdimensionalen Stieltjesschen Integrals (Çok Buutlu Stieltjes İntegrallerin Yeni Bir Tarifine Dair).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 6, 2 (1941): 12-17.
  • Erim, Kerim. “Verilen n Noktada Aynı Değeri Alan Sınırlı Fonksiyonlar (Über beschränkte Funktionen, die in vorgeschriebenen n Punkten gleiche Werte annehmen).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 12, 4 (1947): 237-254.
  • Erim, Kerim, ve Halil Yüksel. “Some Remarks on Elastic-Plastic Trusses.” Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics, Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952. Vol.1 içinde, 230-232. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Flamant, Alfred Aimé. “Sur la répartition des pressions dans un solide rectangulaire chargé transversalement,” Comptes Rendus de l'Académie des Sciences 64 (1892): 1465.
  • Geometri III. İstanbul: Maârif Vekâleti, 1939.
  • Georgiadou, Maria. Constantin Carathéodory: Mathematics and Politics in Turbulent Times. Berlin - Heidelberg: Springer-Vlg., 2004.
  • Günergun, Feza. “Darülfünûn Fünun (Fen) Fakültesi Mecmuası (1916-1933).” Osmanlı Bilimi Araştırmaları içinde. Editör Feza Günergun, 285-349. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1995.
  • Hayman, Walter Kurt. “[Review of Kerim Erim’s article of 1947 on limited functions].” American Mathematical Society Mathematical Reviews 9, 8 (1948): 422.
  • İçen, Orhan. “İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Dalı Mensuplarının Uluslararası Bilimsel Araştırmalara Yaptıkları Katkı.” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Çeşitli Fen Bilimi Dallarının Cumhuriyet Dönemindeki Gelişmesi ve Milletlerarası Bilime Katkısı içinde. Hazırlayan Ahmet Yüksel Özemre, 1-35. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Nazım Terzioğlu Matematik Araştırma Merkezi, 1982.
  • İnönü, Erdal. 1923-1966 Dönemi Türkiye Matematik Araştırmaları Bibliyografyası ve Bazı Gözlemler. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1973.
  • İnönü, Erdal. Mehmet Nadir: Bir Eğitim ve Bilim Öncüsü. Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 1997.
  • İshakoğlu-Kadıoğlu, Sevtap. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Bilim Tarihi Müzesi ve Dokümantasyon Merkezi, 1998.
  • Karadeniz, Ahmet A. Yüksek Matematik Diferensiyel ve İntegral Hesap. İstanbul: Çağlayan Kitabevi, 1995.
  • Karman, Theodore von. “Matematik ve Teknik İlimler.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 44 (II. Kanun 1931): 695-700.
  • Karman, Theodore von. “Mühendisliğe Alet Olarak Matematik.” Çeviren Kerim Erim, İTÜ Dergisi 3, 3 (1945): 12-16.
  • Kaya, Rüstem. Analitik Geometri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları, 1992.
  • Kerim. “Cümleler Nazariyesine Müstenit Hendese [Topoloji].” Mühendis Mektebi Mecmuası 67-68 (II. Kanun 1933): 601-607; 69-72 (Mayıs 1933): 664-671.
  • Kerim. “Einstein ile Bir Saat.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 42 (II. Teşrin 1930): 608-613.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasat-ı İlmiyesi (I, II).” Fen Âlemi 1 (Kanun-i Sani 1341): 7-9; 2 (Şubat 1341): 27-30.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasat-ı İlmiyesi, Einstein’dan Evvelki Mekân ve Zaman Mefhumları.” Fen Âlemi 3 (Mart 1341): 52-55.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasatı: Zamana ve Mekâna Ait Bazı Mülahazat.” Fen Âlemi 13 (Kanun-i Sani 1926): 225-227.
  • Kerim. “Muadelâtı Tamâmîye ve Tatbikleri.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 2 (Temmuz 1927): 62-66; 6 (II. Teşrin 1927): 186-195.
  • Kerim. “Muadelatın Hallinde Pratik Usuller - Prof. v. Mises’in Notlarından.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 48 (Mayıs 1931): 1008-1023; 49-50 (Haziran-Temmuz 1931): 67-80; 51 (Ağustos 1931): 113-127.
  • Kerim. Mihanik. İstanbul: Haydarpaşa Demiryollar Matbaası, 1926.
  • Kerim. “Nazarî Fizike Ait Konferanslar.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 39 (Ağustos 1930): 1-8; 41 (I. Teşrin 1930): 9-16; 42 (II. Teşrin 1930): 17-32; 43 (I. Kanun 1930): 33-48; 44 (II. Kanun 1931): 49-56; 45 (Şubat 1931): 57-64; 46 (Mart 1931): 65-80; 47 (Nisan 1931): 81-96; 48 (Mayıs 1931): 97-112; 49-50 (Haziran-Temmuz 1931): 113-128; 53 (I. Teşrin 1931): 129-144; 54 (II. Teşrin 1931): 145-152; 55 (I. Kanun 1931): 153-176; 56 (II. Kanun 1932): 177-192; 57 (Şubat 1932): 193-208; 58 (Mart 1932): 209-224; 59-60 (Nisan-Mayıs 1932): 225-232; 61-62 (Temmuz 1932): 233-248; 63-64 (Eylül 1932): 249-272; 65-66 (II. Teşrin 1932): 273-296; 67-68 (II. Kanun 1933): 297-312.
  • Kerim. Nazarî Hesap Kısım 1. İstanbul: Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası, 1931.
  • Kerim. “Riyâziye ve Tatbikatının Mahiyetine Dair.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 41 (I. Teşrin 1930): 489-494; 42 (II. Teşrin 1930): 551-558; 48 (Mayıs 1931): 975-979; 53 (I. Teşrin 1931): 174-182; 54 (II. Kanun 1932): 371-377; 57 (Şubat 1932): 415-422; 58 (Mart 1932): 444-448.
  • Kerim. “Riyâziyenin Temelleri.” Üniversite Konferansları 1936-1937 içinde, 83-95. İstanbul: Ülkü Basımevi, 1937.
  • Kerim. “Umûmî İzafiyet Nazariyatı.” Dergâh 2, 22 (1338): 149-150.
  • Kerim. “Yirminci Asır Bidayetindeki Riyâziye ve David Hilbert.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 61-62 (Temmuz 1932): 482-490; 63-64 (Eylül 1932): 512-519; 65-66 (II. Teşrin 1932): 594-600.
  • Kocaman, Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (II) - Hüsnü Hamid [Sayman].” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 5, 1 (2003): 51-68.
  • Koçak, Şahin. Matematik. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı, 2012.
  • Koçak, Cevdet. Yüksek Matematik. İstanbul: İTÜ Vakfı Yayınları, 1996.
  • Levi-Civita, Tullio. “Elastikî Sistemlerin Dinamik Cehdine Dair.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 26-27 (Temmuz-Ağustos 1929): 33-44; 28 (Eylül 1929): 100-112.
  • Levi-Civita, Tullio. “Mayi Mevceleri, Kanallarda İntişar.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 45 (Şubat 1931): 784-794; 46 (Mart 1931): 844-860.
  • Love, Augustus Edward Hough. “Riyazi Elastikiyet Nazariyesine Ait Tarihi Mütaleat.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 29 (I. Teşrin 1929): 121-129; 30 (II. Teşrin 1929): 183-190; 31 (I. Kanun 1929): 211-215; 32 (II. Kanun 1930): 248-252; 33-34 (Şubat-Mart 1930): 267-268.
  • Malche, Albert. İstanbul Üniversitesi Hakkında Rapor. İstanbul: Maarif Vekâleti, 1939.
  • Marden, Morris. “[Review of Kerim Erim’s Ph.D thesis],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 10, 8 (1949): 531.
  • Milne, William E. “[Review of Kerim Erim’s article of 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 3, 5 (1942): 146.
  • Mises, Richard von. “On Saint-Venant’s Principle.” Bulletin of the American Mathematical Society 51 (1945): 555-562.
  • Mises, Richard von. “Klasik Kontinuum Mihanikinin Şimdiye Kadarki Faraziyelerine Dair.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 52 (Eylül 1931): 163-173.
  • Okay, Cüneyd. Eski Harfli Mühendislik Dergileri Üzerine. İstanbul: Kurtiş Matbaası, 2004.
  • Okay, Cüneyd. Atatürk Dönemi Mühendis Mektebi. İstanbul: İTÜ, 2007.
  • Pöschl, Theodor. “Elastikiyet Nazariyesinin Metot ve Meseleleri.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 37-38 (Haziran-Temmuz 1930): 365-375.
  • Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics. Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952, 2 vols. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Proceedings of the International Congress of Mathematicians, Cambridge Massachussetts, USA, August 30 – September 6, 1950 (Providence, Rhode Island: American Mathematical Society, 1952). Erişim 11 Aralık 2018, https://www.mathunion.org/fileadmin/ICM/Proceedings/ICM1950.1/ICM1950.1.ocr.pdf
  • Salih Zeki Özel Sayısı – Osmanlı Bilimi Araştırmaları 7, 1 (2005).
  • Salmon, George. Hendese-i Halliye, 2 cilt. Çeviren Mehmed Fikri. Dersaadet: Mühendishane-i Berri Hümayun Matbaası, 1320.
  • Samelson, Hans. “[Review of Kerim Erim’s article of 1945 on ruled surface],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 7, 9 (1946): 480.
  • Seth, Bhoj Raj. “[Review of Kerim Erim’s article of 1948 on Saint-Venant’s principle].” American Mathematical Society Mathematical Reviews 11, 6 (1950): 485.
  • Taşdemirci, Ersoy. “Atatürk Önderliğinde 1933 Üniversite Reformu.” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5 (1994): 135-153.
  • Terzioğlu, Tosun ve Akın Yılmaz. Cahit Arf Anlamak Tutkunu Bir Matematikçi. İstanbul: Türkiye Bilimler Akademisi, 2006.
  • Uluçay, Çağatay ve Enver Kartekin. Yüksek Mühendis Okulu. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, 1958.
  • Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken yayınları, 1992.
  • Vergili, Ayhan. Hilmi Ziya Ülken Kitabı. İstanbul: Kitabevi, 2006.
  • Widmann, Horst. Atatürk Üniversite Reformu. İstanbul: İstanbul Matbaası, 1981.
  • Cengiz Altunbaş, Aslıhan. “Türkiye’de ‘Uygulamalı Matematik’ Araştırmalarının Başlangıcı ve Gelişimi (1923-1963).” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014.
  • Duru, Zekeriya. “Kerim Erim’in Matematik Çalışmalarının Bilim Tarihi Açısından Değerlendirilmesi.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2017.
  • Güngör, Burak. “Matematik Terimlerini Türkçeleştirme Hareketleri.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2013.
  • Kader, Serkan. “Banach Uzaylarında Abstrakt Fonksiyonların Riemann, Stieltjes ve Bochner İntegralleri ve Onların Bazı Uygulamaları.” Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, 2002.
  • Kırtıloğlu, Osman Sami. “Harita Projeksiyonlarında Deformasyon Analizleri.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2010.
  • Kökcü, Ayşe. “Osmanlılar’da Diferensiyel İntegral Hesap ve Eğitimdeki Yeri.” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2014.
  • Polat, Atilla. “19. Yüzyıl Osmanlı Bilim Hayatında Öncü Bir Matematikçi: Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014.
  • Şendur, Suat Özgün. “Kumlu Zeminlerde Saint-Venant İlkesinin Geçerliliği.” Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2009.
  • “Adolf Hurwitz.” Erişim 20 Kasım 2015. http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830902098.html
  • Aumann, Georg. “[Review of Kerim Erim’s article of 1952 on Stieltjessche Integrale].” Erişim 25 Aralık 2014. http://zbmath.org/?q=an:0048.28803.
  • “Birinci Türk Dil Kurultayına Aza Olarak İştirak Edenler.” Erişim 29 Aralık 2018.
  • http://tdkkitaplik.org.tr/kurultay_detay?id=1003
  • Busé, Laurent, ve Jean-Pierre Jouanolou. “A Computational Approach to the Discriminant of Homogeneous Polynomials.” Erişim 18 Ekim 2015. http://arxiv.org/pdf/1210.4697v1.pdf
  • “[Tosun Terzioğlu’nun Giacomo Saban ile İstanbul Kültür Üniversitesi’nde yaptığı söyleşi].” Erişim 29 Ocak 2015. http://www.dailymotion.com/video/xb4su8_tosun-terzioglu-ve-giacomo-saban-ma_tech
  • “Ernst Sigismund Fischer.” Erişim 29 Aralık 2018. http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Fischer.html
  • Haupt, Otto. “Jahrbuch Database – Electronic Research Archive for Mathematics, European Mathematical Society,” tarih yok, erişim 29 Aralık 2018, https://www.emis.de/cgi-bin/jfmen/MATH/JFM/quick.html?first=1&maxdocs=20&au= Kerim+Erim&type=html&format=short
  • “Karl Terzaghi Research Collection.” Erişim 20 Aralık 2018. https://www.library.ubc.ca/archives/u_arch/terzaghi.pdf
  • Weitzenböck, Roland. “Jahrbuch Database – Electronic Research Archive for Mathematics, European Mathematical Society.” Erişim 7 Mayıs 2016. http://www.emis.de/cgi-bin/jfmen/MATH/JFM/quick.html?first=1&maxdocs=20&type=html&an=JFM%2056.0125.02&format=complete
  • “Yitirdiğimiz Hocalarımız Anılar Türkiye Fizikçileri Anı Kitabı.” Derleyen Mehmet Erbudak, 2005, 12. Erişim 29 Aralık 2018. http://fizikciler.info.tr/images/fizikciler/kitap2005/anilarRED.pdf

Kerim Erim’in Akademik Yaşamı ve Matematik Çalışmaları

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 1, 47 - 91, 04.01.2019

Zekeriya Duru

https://doi.org/10.30522/iuoba.468108

Öz

Kerim Erim (1894-1952), yaşamının ilk yarısı Osmanlı İmparatorluğunun
son yıllarına, ikinci yarısı ise Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk otuz yılına yayılmış
bir Türk matematikçidir. Erim’in matematik çalışmaları ile onunla aynı yıllarda
yaşamış Türk matematikçilerinin çalışmaları üzerine yapılan bir karşılaştırma, Kerim
Erim’in Türk matematik tarihindeki özel konumuna işaret eder. Bu makalede, önce
onun yenilenmiş kısa yaşam öyküsü verilecek, ardından 1933 Atatürk Üniversite
Reformu ile ilişkisi ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik
Enstitüsü’ndeki faaliyeti ele alınacaktır. Matematik alanındaki makalelerinin,
yazdığı ders kitaplarının, öğrencilerinin doktora tezlerinin incelenmesi, onun
Türkiye’de uygulamalı matematik araştırmalarını başlatma ve matematik eğitimini
canlandırma doğrultusunda yaptığı değerli katkıyı ortaya koymaktadır. Kerim
Erim’i matematik araştırmaları ve verdiği matematik eğitimi üzerinden Türk matematik
tarihindeki yerini belirlemeye yönelik bu çalışmada, Kerim Erim hakkında bugüne
kadar yapılmış yayınlar yanında, dönemin matematik kitapları, gazete ve
dergileri, kurumsal ve özel arşiv kaynakları da incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kerim Erim Atatürk Üniversite Reformu Darülfünûn 8. Uluslararası Uygulamalı Mekanik Kongresi Stieltjes integrali eylemsizlik formu (Trägheitsformen) Mühendis Mekteb-i Âlîsi Yüksek Mühendis Mektebi matematik tarihi İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi İstanbul Teknik Üniversitesi

Kaynakça

  • Kerim, Hendese-i Tahlîliye. Tarihsiz. 50 (ders notları) + 154 sayfa. Erzurum, Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonu No. 45888/NE.
  • Şeref Etker Koleksiyonu, Kerim Erim’in kendi el yazısı ile doldurduğu tercüme-i hal varakası (16 Teşrin-i Sani 1332 / 29 Kasım 1916); Kerim Erim’in fotoğrafı (1926?).
  • Hüseyin İnan Koleksiyonu, Mustafa İnan’ın not defterleri. Tarihsiz.
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Arşivi (İTÜA), 01 Teşrîn-i Evvel 1330 (14 Ekim 1914), numarasız; 07 Teşrîn-i Evvel 1330 (20 Ekim 1914), No. 2773; 16 Teşrin-i Sani 1332 (29 Kasım 1916), No. 3575; 24 Teşrin-i Sani 1337 (24 Kasım 1921), No. 5366; 7 Ekim 1926, No. 7942; Aralarında Kerim Erim bulunduğu grup fotoğrafı, tarihsiz, numarasız.
  • İstanbul Teknik Üniversitesi Arşivi Kerim Erim Özlük Dosyası (İTÜAKEÖD), 7 Eylül 1929, 02 Ekim 1929, 10 Nisan 1937, 10 Nisan 1943 tarihli numarasız belgeler.
  • İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Personel Daire Başkanlığı Arşivi Kerim Erim Zat İşleri Dosyası (İÜRPDBAKEZİD), 30 Mayıs 1934, 07 Ocak 1937, 11 Mayıs 1950, 16 Ekim 1952 tarihli belgeler, Kerim Erim’in 28 Aralık 1952 tarihli ölüm ilmühaberi, 02 Ocak 1953 tarihli belge.
  • A[bdül] Kérim. “Über die Trägheitsformen eines Modulsystems.” Atti del Congresso Internazionale dei Matematici, Bologna 3-10 Settembre 1928 (VI), Tomo II, Comunicazioni Sezione I [A-B] içinde, 51-56. Bologna: Nicola Zanichelli, 1929. https://www.mathunion.org/fileadmin/ICM/Proceedings/ICM1928.2/ICM1928.2.ocr.pdf
  • Abdul Kerim, Über die Trägheitsformen eines Modulsystems, Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde bei den hohen Philosophischen Fakultät der Friedrichs-Alexanders[sic]-Universität zu Erlangen. Yer yok: basım yeri yok, tarih yok. https://drive.google.com/open?id=0B4P5tMuwuowMZlhsaWFHc1FvQXc
  • Abdülkerim. “Cüzûrat-ı Hesâbiyenin Kıyem-i Takarrübelerinin İstihsali Hakkında.” Genç Mühendis 55 (Ağustos 1328): 11-13.
  • Abdülkerim. “Hendese-i Musattahadan.” Genç Mühendis 22 (1 Kanun-i Evvel 1325): 8.
  • Abdülkerim. “Silsilelere Dair.” Genç Mühendis 52 (Mayıs 1328): 14-16.
  • Abdülkerim. “Tanin Gazetesindeki Fenni Makale Münasebetiyle.” Genç Mühendis 60 (Mayıs 1330): 14-16.
  • d'Adhémar, Robert. “Devreden Bir Merminin Raks Hareketinin Mütalaası, Muhrikinin Aşağı İnen Kısmındaki Muvazenet.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 54 (II. Teşrin 1931): 277-281; 55 (I. Kanun 1931): 336-348.
  • Akbaş [Kocaman], Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (I): Mehmed Refik Fenmen ve Kerim Erim.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 4, 2 (2003): 29-59.
  • Arhatır, Beril Çiler, Eda Arslan ve Alp Eden. “Selma Soysal'ın Yazılarına Dipnotlar.” Matematik Dünyası 100 (2014): 30-35.
  • Atay, Oğuz. Bir Bilim Adamının Romanı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
  • Bahadır, Osman. Matematikte Bir Öncü Kerim Erim. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2006.
  • Bauer, Wilhelm ve Erich von Hanxleden. Lehrbuch der Mathematik für Realanstalten. Braunschweig: Friedr. Vieweg & Sohn, 1931.
  • Blaschke, Wilhelm. Diferensiyel Geometri Dersleri. Çeviren Kerim Erim, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası, 1949.
  • Boyacıyan, Agop. “Bir Mesele-i Fenniye: Üstüvânî Köprü ve Kavslere Dair Basit Bir Nazariye.” Tanin Gazetesi, 10 Nisan 1330.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s article of 1939 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 1, 7 (1940): 208.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s article of 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 3, 8 (1942): 228.
  • Copeland, Arthur Herbert. “A New Definition of a Stieltjes Integral.” Bulletin of the American Mathematical Society 43, 8 (1937): 581–588.
  • Clarkson, James Andrew. “[Review of Kerim Erim’s articles of 1939 and 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 15, 2 (1954): 110.
  • Derler, Baydar. “Hatıralarımdan: Aramızdan Ayrılan Bilgin.” Yeni İstanbul Gazetesi, 31 Aralık 1952.
  • Dilgan, Hamit. Analiz II Mimari Şubesi Dersleri. İstanbul: Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası, 1942.
  • Dölen, Emre. Türkiye Üniversite Tarihi 3: Darülfünûn’dan Üniversiteye Geçiş. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
  • Eden, Alp, ve Gürol Irzık. “German Mathematicians in Exile in Turkey: Richard von Mises, William Prager, Hilda Geiringer, and their impact on Turkish mathematics.” Historia Mathematica 39 (2012): 432-459.
  • Egeran, Enver Necdet. “Memleketimiz Madenciliği Refik Fenmen’e Minnet Borçludur…, ” Bilim ve Teknik 338 (Ocak 1996): 72.
  • Erim, Kerim. Analiz Dersleri - Diferensiyel ve İntegral Hesap, Kısım 1, 2.bs. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1949.
  • Erim, Kerim. “Bir Regle Yüzeyin ve Bir Uzay Eğrisinin Diferensiyel Elemanları (Die höheren Differentialelemente einer Regelfläche und einer Raumkurve).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 10, 1-4 (1945): 1-24.
  • Erim, Kerim. “Çok Katlı İntegrallerin İraesine Dair (Über die Darstellung mehrfacher Integrale).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası Seri A 5, 3-4 (1940): 191-214.
  • Erim, Kerim. “Descartes: Mathematician and Physicist.” Pakistan Journal of Science 4 (1952): 57-60.
  • Erim, Kerim. “Dış Âlem Meselesi (Matematik Bakımından)” CHP Konferansları Serisi Kitap 14 içinde, 14-20. Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi, 1940.
  • Erim, Kerim. “Ein algebraisches Theorem.” Recueil de mémoires commémorant la pose de la première pierre des nouveaux instituts de la Faculté des Sciences içinde, 33-38. Istanbul: Université d’Istanbul, Faculté des Sciences, 1948.
  • Erim, Kerim. “The Foundations of Mathematics.” Pakistan Journal of Science 4 (1952): 139-143.
  • Erim, Kerim. “Hilbert ve Geometrinin Temelleri.” İstanbul Yüksek Mühendis Okulu Dergisi 2, 2 (1944), 129-136.
  • Erim, Kerim. “Matematik ve Realite,” Üniversite Konferansları 1941-1942 içinde, 118-127. İstanbul: Kenan Basımevi ve Klişe Fabrikası, 1942.
  • Erim, Kerim. “Opening Address of Professor Kerim Erim,” Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics, Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952, vol.1 içinde, 61-62. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Erim, Kerim. Quatre Conférences sur les Mathématiques. Le Caire: Imprimerie Université du Caire, 1955.
  • Erim, Kerim. “Stieltjessche Integrale.” Proceedings of the International Congress of Mathematicians, Cambridge, Massachussetts, USA, August 30 - September 6, 1950 içinde, 379-380. Boston: American Mathematical Society, 1952.
  • Erim, Kerim. “Stieltjessche Integrale,” Rendiconti del Circolo Matematico di Palermo 2, 1 (1952): 332–342.
  • Erim, Kerim. “Sümer Riyâziyesinin Esas ve Mahiyetine Ait Rapor.” İkinci Türk Tarih Kongresi, İstanbul, 20-25 Eylül 1937, Kongrenin Çalışmaları, Kongreye Sunulan Tebliğler içinde, 243-270. İstanbul: Türk Tarih Kurumu, 1943.
  • Erim, Kerim. “Sur le principe de Saint-Venant.” Proceedings of the Seventh International Congress for Applied Mechanics, Imperial College of Science and Technology. Vol. 1 içinde, 28-32. London: H. M. Stationery Office, 1948.
  • Erim, Kerim. “Tanzimat ve Müspet İlimler: Riyâziye.” Tanzimat I - Tanzimat’ın Yüzüncü Yıldönümü Münasebetiyle içinde, 477-483. İstanbul: Maârif Matbaası, 1940.
  • Erim, Kerim. “Über eine neue Definition des mehrdimensionalen Stieltjesschen Integrals (Çok Buutlu Stieltjes İntegrallerin Yeni Bir Tarifine Dair).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 4, 1 (1939): 167-182.
  • Erim, Kerim. “Über eine neue Definition des mehrdimensionalen Stieltjesschen Integrals (Çok Buutlu Stieltjes İntegrallerin Yeni Bir Tarifine Dair).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 6, 2 (1941): 12-17.
  • Erim, Kerim. “Verilen n Noktada Aynı Değeri Alan Sınırlı Fonksiyonlar (Über beschränkte Funktionen, die in vorgeschriebenen n Punkten gleiche Werte annehmen).” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 12, 4 (1947): 237-254.
  • Erim, Kerim, ve Halil Yüksel. “Some Remarks on Elastic-Plastic Trusses.” Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics, Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952. Vol.1 içinde, 230-232. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Flamant, Alfred Aimé. “Sur la répartition des pressions dans un solide rectangulaire chargé transversalement,” Comptes Rendus de l'Académie des Sciences 64 (1892): 1465.
  • Geometri III. İstanbul: Maârif Vekâleti, 1939.
  • Georgiadou, Maria. Constantin Carathéodory: Mathematics and Politics in Turbulent Times. Berlin - Heidelberg: Springer-Vlg., 2004.
  • Günergun, Feza. “Darülfünûn Fünun (Fen) Fakültesi Mecmuası (1916-1933).” Osmanlı Bilimi Araştırmaları içinde. Editör Feza Günergun, 285-349. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1995.
  • Hayman, Walter Kurt. “[Review of Kerim Erim’s article of 1947 on limited functions].” American Mathematical Society Mathematical Reviews 9, 8 (1948): 422.
  • İçen, Orhan. “İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Dalı Mensuplarının Uluslararası Bilimsel Araştırmalara Yaptıkları Katkı.” İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Çeşitli Fen Bilimi Dallarının Cumhuriyet Dönemindeki Gelişmesi ve Milletlerarası Bilime Katkısı içinde. Hazırlayan Ahmet Yüksel Özemre, 1-35. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Nazım Terzioğlu Matematik Araştırma Merkezi, 1982.
  • İnönü, Erdal. 1923-1966 Dönemi Türkiye Matematik Araştırmaları Bibliyografyası ve Bazı Gözlemler. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1973.
  • İnönü, Erdal. Mehmet Nadir: Bir Eğitim ve Bilim Öncüsü. Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 1997.
  • İshakoğlu-Kadıoğlu, Sevtap. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Bilim Tarihi Müzesi ve Dokümantasyon Merkezi, 1998.
  • Karadeniz, Ahmet A. Yüksek Matematik Diferensiyel ve İntegral Hesap. İstanbul: Çağlayan Kitabevi, 1995.
  • Karman, Theodore von. “Matematik ve Teknik İlimler.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 44 (II. Kanun 1931): 695-700.
  • Karman, Theodore von. “Mühendisliğe Alet Olarak Matematik.” Çeviren Kerim Erim, İTÜ Dergisi 3, 3 (1945): 12-16.
  • Kaya, Rüstem. Analitik Geometri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları, 1992.
  • Kerim. “Cümleler Nazariyesine Müstenit Hendese [Topoloji].” Mühendis Mektebi Mecmuası 67-68 (II. Kanun 1933): 601-607; 69-72 (Mayıs 1933): 664-671.
  • Kerim. “Einstein ile Bir Saat.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 42 (II. Teşrin 1930): 608-613.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasat-ı İlmiyesi (I, II).” Fen Âlemi 1 (Kanun-i Sani 1341): 7-9; 2 (Şubat 1341): 27-30.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasat-ı İlmiyesi, Einstein’dan Evvelki Mekân ve Zaman Mefhumları.” Fen Âlemi 3 (Mart 1341): 52-55.
  • Kerim. “Einstein Nazariyesinin Esasatı: Zamana ve Mekâna Ait Bazı Mülahazat.” Fen Âlemi 13 (Kanun-i Sani 1926): 225-227.
  • Kerim. “Muadelâtı Tamâmîye ve Tatbikleri.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 2 (Temmuz 1927): 62-66; 6 (II. Teşrin 1927): 186-195.
  • Kerim. “Muadelatın Hallinde Pratik Usuller - Prof. v. Mises’in Notlarından.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 48 (Mayıs 1931): 1008-1023; 49-50 (Haziran-Temmuz 1931): 67-80; 51 (Ağustos 1931): 113-127.
  • Kerim. Mihanik. İstanbul: Haydarpaşa Demiryollar Matbaası, 1926.
  • Kerim. “Nazarî Fizike Ait Konferanslar.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 39 (Ağustos 1930): 1-8; 41 (I. Teşrin 1930): 9-16; 42 (II. Teşrin 1930): 17-32; 43 (I. Kanun 1930): 33-48; 44 (II. Kanun 1931): 49-56; 45 (Şubat 1931): 57-64; 46 (Mart 1931): 65-80; 47 (Nisan 1931): 81-96; 48 (Mayıs 1931): 97-112; 49-50 (Haziran-Temmuz 1931): 113-128; 53 (I. Teşrin 1931): 129-144; 54 (II. Teşrin 1931): 145-152; 55 (I. Kanun 1931): 153-176; 56 (II. Kanun 1932): 177-192; 57 (Şubat 1932): 193-208; 58 (Mart 1932): 209-224; 59-60 (Nisan-Mayıs 1932): 225-232; 61-62 (Temmuz 1932): 233-248; 63-64 (Eylül 1932): 249-272; 65-66 (II. Teşrin 1932): 273-296; 67-68 (II. Kanun 1933): 297-312.
  • Kerim. Nazarî Hesap Kısım 1. İstanbul: Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası, 1931.
  • Kerim. “Riyâziye ve Tatbikatının Mahiyetine Dair.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 41 (I. Teşrin 1930): 489-494; 42 (II. Teşrin 1930): 551-558; 48 (Mayıs 1931): 975-979; 53 (I. Teşrin 1931): 174-182; 54 (II. Kanun 1932): 371-377; 57 (Şubat 1932): 415-422; 58 (Mart 1932): 444-448.
  • Kerim. “Riyâziyenin Temelleri.” Üniversite Konferansları 1936-1937 içinde, 83-95. İstanbul: Ülkü Basımevi, 1937.
  • Kerim. “Umûmî İzafiyet Nazariyatı.” Dergâh 2, 22 (1338): 149-150.
  • Kerim. “Yirminci Asır Bidayetindeki Riyâziye ve David Hilbert.” Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 61-62 (Temmuz 1932): 482-490; 63-64 (Eylül 1932): 512-519; 65-66 (II. Teşrin 1932): 594-600.
  • Kocaman, Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (II) - Hüsnü Hamid [Sayman].” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 5, 1 (2003): 51-68.
  • Koçak, Şahin. Matematik. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı, 2012.
  • Koçak, Cevdet. Yüksek Matematik. İstanbul: İTÜ Vakfı Yayınları, 1996.
  • Levi-Civita, Tullio. “Elastikî Sistemlerin Dinamik Cehdine Dair.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 26-27 (Temmuz-Ağustos 1929): 33-44; 28 (Eylül 1929): 100-112.
  • Levi-Civita, Tullio. “Mayi Mevceleri, Kanallarda İntişar.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 45 (Şubat 1931): 784-794; 46 (Mart 1931): 844-860.
  • Love, Augustus Edward Hough. “Riyazi Elastikiyet Nazariyesine Ait Tarihi Mütaleat.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 29 (I. Teşrin 1929): 121-129; 30 (II. Teşrin 1929): 183-190; 31 (I. Kanun 1929): 211-215; 32 (II. Kanun 1930): 248-252; 33-34 (Şubat-Mart 1930): 267-268.
  • Malche, Albert. İstanbul Üniversitesi Hakkında Rapor. İstanbul: Maarif Vekâleti, 1939.
  • Marden, Morris. “[Review of Kerim Erim’s Ph.D thesis],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 10, 8 (1949): 531.
  • Milne, William E. “[Review of Kerim Erim’s article of 1941 on Stieltjes integral],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 3, 5 (1942): 146.
  • Mises, Richard von. “On Saint-Venant’s Principle.” Bulletin of the American Mathematical Society 51 (1945): 555-562.
  • Mises, Richard von. “Klasik Kontinuum Mihanikinin Şimdiye Kadarki Faraziyelerine Dair.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 52 (Eylül 1931): 163-173.
  • Okay, Cüneyd. Eski Harfli Mühendislik Dergileri Üzerine. İstanbul: Kurtiş Matbaası, 2004.
  • Okay, Cüneyd. Atatürk Dönemi Mühendis Mektebi. İstanbul: İTÜ, 2007.
  • Pöschl, Theodor. “Elastikiyet Nazariyesinin Metot ve Meseleleri.” Çeviren Kerim, Yüksek Mühendis Mektebi Mecmuası 37-38 (Haziran-Temmuz 1930): 365-375.
  • Proceedings of the Eighth International Congress on Theoretical and Applied Mechanics. Istanbul, Turkey, August 20-28, 1952, 2 vols. Istanbul: Faculty of Science of the University of Istanbul, 1953.
  • Proceedings of the International Congress of Mathematicians, Cambridge Massachussetts, USA, August 30 – September 6, 1950 (Providence, Rhode Island: American Mathematical Society, 1952). Erişim 11 Aralık 2018, https://www.mathunion.org/fileadmin/ICM/Proceedings/ICM1950.1/ICM1950.1.ocr.pdf
  • Salih Zeki Özel Sayısı – Osmanlı Bilimi Araştırmaları 7, 1 (2005).
  • Salmon, George. Hendese-i Halliye, 2 cilt. Çeviren Mehmed Fikri. Dersaadet: Mühendishane-i Berri Hümayun Matbaası, 1320.
  • Samelson, Hans. “[Review of Kerim Erim’s article of 1945 on ruled surface],” American Mathematical Society Mathematical Reviews 7, 9 (1946): 480.
  • Seth, Bhoj Raj. “[Review of Kerim Erim’s article of 1948 on Saint-Venant’s principle].” American Mathematical Society Mathematical Reviews 11, 6 (1950): 485.
  • Taşdemirci, Ersoy. “Atatürk Önderliğinde 1933 Üniversite Reformu.” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5 (1994): 135-153.
  • Terzioğlu, Tosun ve Akın Yılmaz. Cahit Arf Anlamak Tutkunu Bir Matematikçi. İstanbul: Türkiye Bilimler Akademisi, 2006.
  • Uluçay, Çağatay ve Enver Kartekin. Yüksek Mühendis Okulu. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, 1958.
  • Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken yayınları, 1992.
  • Vergili, Ayhan. Hilmi Ziya Ülken Kitabı. İstanbul: Kitabevi, 2006.
  • Widmann, Horst. Atatürk Üniversite Reformu. İstanbul: İstanbul Matbaası, 1981.
  • Cengiz Altunbaş, Aslıhan. “Türkiye’de ‘Uygulamalı Matematik’ Araştırmalarının Başlangıcı ve Gelişimi (1923-1963).” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014.
  • Duru, Zekeriya. “Kerim Erim’in Matematik Çalışmalarının Bilim Tarihi Açısından Değerlendirilmesi.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2017.
  • Güngör, Burak. “Matematik Terimlerini Türkçeleştirme Hareketleri.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2013.
  • Kader, Serkan. “Banach Uzaylarında Abstrakt Fonksiyonların Riemann, Stieltjes ve Bochner İntegralleri ve Onların Bazı Uygulamaları.” Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, 2002.
  • Kırtıloğlu, Osman Sami. “Harita Projeksiyonlarında Deformasyon Analizleri.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2010.
  • Kökcü, Ayşe. “Osmanlılar’da Diferensiyel İntegral Hesap ve Eğitimdeki Yeri.” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2014.
  • Polat, Atilla. “19. Yüzyıl Osmanlı Bilim Hayatında Öncü Bir Matematikçi: Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014.
  • Şendur, Suat Özgün. “Kumlu Zeminlerde Saint-Venant İlkesinin Geçerliliği.” Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2009.
  • “Adolf Hurwitz.” Erişim 20 Kasım 2015. http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830902098.html
  • Aumann, Georg. “[Review of Kerim Erim’s article of 1952 on Stieltjessche Integrale].” Erişim 25 Aralık 2014. http://zbmath.org/?q=an:0048.28803.
  • “Birinci Türk Dil Kurultayına Aza Olarak İştirak Edenler.” Erişim 29 Aralık 2018.
  • http://tdkkitaplik.org.tr/kurultay_detay?id=1003
  • Busé, Laurent, ve Jean-Pierre Jouanolou. “A Computational Approach to the Discriminant of Homogeneous Polynomials.” Erişim 18 Ekim 2015. http://arxiv.org/pdf/1210.4697v1.pdf
  • “[Tosun Terzioğlu’nun Giacomo Saban ile İstanbul Kültür Üniversitesi’nde yaptığı söyleşi].” Erişim 29 Ocak 2015. http://www.dailymotion.com/video/xb4su8_tosun-terzioglu-ve-giacomo-saban-ma_tech
  • “Ernst Sigismund Fischer.” Erişim 29 Aralık 2018. http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Fischer.html
  • Haupt, Otto. “Jahrbuch Database – Electronic Research Archive for Mathematics, European Mathematical Society,” tarih yok, erişim 29 Aralık 2018, https://www.emis.de/cgi-bin/jfmen/MATH/JFM/quick.html?first=1&maxdocs=20&au= Kerim+Erim&type=html&format=short
  • “Karl Terzaghi Research Collection.” Erişim 20 Aralık 2018. https://www.library.ubc.ca/archives/u_arch/terzaghi.pdf
  • Weitzenböck, Roland. “Jahrbuch Database – Electronic Research Archive for Mathematics, European Mathematical Society.” Erişim 7 Mayıs 2016. http://www.emis.de/cgi-bin/jfmen/MATH/JFM/quick.html?first=1&maxdocs=20&type=html&an=JFM%2056.0125.02&format=complete
  • “Yitirdiğimiz Hocalarımız Anılar Türkiye Fizikçileri Anı Kitabı.” Derleyen Mehmet Erbudak, 2005, 12. Erişim 29 Aralık 2018. http://fizikciler.info.tr/images/fizikciler/kitap2005/anilarRED.pdf
Toplam 121 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Zekeriya Duru 0000-0002-8934-2183

Yayımlanma Tarihi 4 Ocak 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 20 Sayı: 1

Kaynak Göster

Chicago Duru, Zekeriya. “Kerim Erim’in Akademik Yaşamı Ve Matematik Çalışmaları”. Osmanli Bilimi Arastirmalari (Studies in Ottoman Science) 20, sy. 1 (Ocak 2019): 47-91. https://doi.org/10.30522/iuoba.468108.
 Kapak Resmi İndir