Li Bai’ın (李白) Seçili Şiirlerinde Yer Alan Deyimlerin Anlam Bakımından İncelemesi

Yıl 2024, , 409 - 436, 03.10.2024

Nuray Pamuk Öztürk

https://doi.org/10.26650/jos.1469252

Öz

Deyimler; toplumun dilinin anlatım gücünü, ifade tarzındaki zenginliği gösteren önemli ögelerdendir. Deyimlerin varlığı, edebi eserlerde anlatımı zenginleştirmeye yardımcı olmaktadır. Çin tarihinin her döneminde edebi eserler üretilmiştir. Farklı dönemlerin ön plana çıkmış edebi türleri bulunmaktadır. 618- 907 yılları arasında hüküm sürmüş olan Tang Hanedanlığı döneminde edebi türler arasında şiir, ön plana çıkmıştır. Çalışmada, ölümsüz şair olarak nitelendirilen ve Tang şiirinin temsilcisi olarak görülen Li Bai’ın seçili şiirlerinde yer alan deyimler anlam bakımından incelenmiştir. Şairin günümüze ulaşan binden fazla şiiri bulunmaktadır. Bu bağlamda çalışmada Li Bai’ın Gu Qing tarafından 2009 yılında derlenen, Zhonghua Shuju (中华书局) tarafından yayınlanan, Tang şiiri araştırmacıları için kapsam ve içerik bakımından kaynak kitap niteliğinde olan ve Çince kaleme alınan Üç Yüz Tang Şiiri (唐诗三百首) başlıklı kitapta yer alan şiirleri incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma deseni benimsenmiş olup veriler; literatür tarama yöntemiyle toplanmış daha sonrasında içerik analizi yapılmıştır. Kitapta, Li Bai tarafından yazılmış toplam yirmi altı şiir yer almaktadır. Bu yirmi altı şiirin sekiz tanesinde on beş farklı deyim bulunmaktadır. Çalışmada, şiirler Türkçeye tercüme edilmiş, şiirlerin temaları hakkında kısa bilgi verilmiş, şiirlerde geçen deyimler anlam bakımından incelenmiş ve sınıflandırılmış, yakın anlamlı Türkçe deyimler hakkında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Klasik Çin şiirinde deyim, Tang şiiri, Li Bai, Li Bai’ın şiirlerinde deyim, içerik analizi

Analysis of the Meaning of Idioms in Selected Poems of Li Bai (李白)

Öz

Idioms serve as crucial components that illustrate the expressive capabilities of a society’s language and enhance stylistic richness. Their presence significantly enriches the narrative quality of literary works. Throughout Chinese history, literary creations have emerged in various periods, with distinct genres gaining prominence. During the Tang Dynasty (618-907), poetry notably ascended as a leading literary form. This study investigates the idioms found in selected poems by Li Bai, an immortal poet emblematic of Tang poetry. Li Bai’s body of work includes over a thousand poems. The analysis focuses on his poems featured in Three Hundred Tang Poems (唐诗三百首), compiled by Gu Qing in 2009 and published by Zhonghua Shuju (中华书局), which is a vital resource for scholars of Tang poetry and is written in Chinese. Employing a qualitative research design, the study utilizes literature screening for data collection, followed by content analysis. The volume encompasses twenty-six poems attributed to Li Bai, eight of which contain a total of fifteen distinct idioms. The research includes translations of these poems into Turkish, provides a thematic overview, analyzes and categorizes the idioms by meaning, and offers suggestions for closely related Turkish idioms.

Anahtar Kelimeler

Idioms in classical Chinese poetry, Tang poetry, Li Bai, Idioms in Li Bai’s poems, Content analysis

Kaynakça

• Azertürk, Semine İmge. “Çince’de Dört İmden Oluşmuş Deyimlerin İncelenmesi: (Kadın-Kız £) İmi Üzerine”, KARE no. 8 (2019): 49-64. google scholar
• Baykuzu, Tilla Deniz, An Lu-Shan İsyanı ve Büyük Yen Devleti. Konya: Kömen Yayınları, 2014. google scholar
• Chen, Ming. “Yuanzi Tangshi de Chengyu Ji Shi”, Kaoshi, Gaokao Yuwen Ban 9 (2010): 20-21. google scholar
• Dindar, Serhan. Göstergelerarası Çeviride Yenidenyazma ve Yenidenyaratma Kavramları. Konya: Çizgi Kitapevi, 2020). google scholar
• Fang, Shiming. Zhongguo Lishi Ji Nian Biao. Shanghai: Shanghai Shudian Chubanshi, 2013. google scholar
• Fu, Xuancong. Tang Shi San Bai Shou. Nanjing: Fenghuang Chubanshe, 2013. google scholar
• Gao, Qinghua. “The Difficulty in Translating Chinese Poetry as Exemplified by Ezra Pound”, Comparative Literature: East & West 3,1, (2001): 83-98. DOI: 10.1080/25723618.2001.12015296 google scholar
• Gönen, Sinan. “Deyimlere Şekil Açısından Bir Yaklaşım Örneği.” Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi 20 (2008): 207-217. google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Changgan Xing. Erişim 08 Eylül 2024. https://www.gushiwen.cn/shiwenv_6f011ece9f8d. aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Lushan Yao Ji Lu Shi Yu Xuzhou. Erişim 08 Eylül 2024. https://www.gushiwen.cn/ shiwenv_2ce33c84c9cb.aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Mengyou Tianmu Yin Liubie. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www. gushiwen.cn/shiwenv_05e2f6fc757c.aspx” https://www.gushiwen.cn/shiwenv_05e2f6fc757c.aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Xuanzhou Xietiao Lou Jianbie Xiaoshu Shu Yun. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www.gushiwen.cn/shiwenv_731e2a19594e.aspx">https://www.gushiwen.cn/shiwenv_731e2a19594e.aspx”https://www.gushiwen.cn/shiwenv_731e2a19594e. aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Shu Dao Nan. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www.gushiwen.cn/ shiwenv_d59ec5d6c91c.aspx” https://www.gushiwen.cn/shiwenv_d59ec5d6c91c.aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Xinglu Nan. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www.gushiwen.cn/ shiwenv_870828ca8aaa.aspx” https://www.gushiwen.cn/shiwenv_870828ca8aaa.aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Qiangjin Jiu. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www.gushiwen.cn/ shiwenv_ee16df5673bc.aspx” https://www.gushiwen.cn/shiwenv_ee16df5673bc.aspx google scholar
• Gushi Wenwang, Shiwen, Song Youren. Erişim 08 Eylül 2024. HYPERLINK “https://www.gushiwen.cn/ shiwenv_c348339f28fd.aspx” https://www.gushiwen.cn/shiwenv_c348339f28fd.aspx google scholar
• Gu, Qing. Tang Shi San Bai Shou. Cilt 1. Beijing: Zhonghua Shuju, 2009. google scholar
• Guan, Shiguang. Li Bai Shiji Xin Zhu- 2 Ban. Shenyang: Liaohai Chubanshe, 2014. google scholar
• Guo, Nailiang. “Li Bai’ın “Libai Shiju “Rao Chuang Nong Qingmei” he “Chuang Qian Ming Yueguang” Zhong “Chuang” Zhi Wo Jian.” Nanjing Guangbo Dianshi Daxue Xuebao 3 (2012): 17-18. google scholar
• Hanyu Cidian. Erişim 10 07 2024. https://hanyu.dict.cn/%E6%88%90%E8%AF%AD. google scholar
• He, Wenjuan. “Libai Shige Zhi Chengyu Chutan.” Sichuan: Sichuan Shifan Daxue, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2011. google scholar
• Hsin, Kwan-chue. “Potery and Music.” Chinese Culture, 1976: 41-50. google scholar
• Kang, Qiao, ve Kun Zhou. Guren koushu Zizhuan: Li Bai Dili. Shanghai: Shanghai Yuandong Chubanshe, 2009. google scholar
• Karasar , Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2006. google scholar
• Kiang, Kang-Hu. The Jade Mountain A Chinse Anthology. Çev. Wiher Bynner. New York: Alfred A. Knopf, 1929. google scholar
• Kurtuldu, Erdem. Klasik Çin Şiirinden Seçmeler. 2. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2021. google scholar
• Liang, Feng. “Li Bai Shige Zhong de Youxia Qi.” Kejiao Daokan 01X (2015): 161-162. google scholar
• Liu, Zhaoming. Zhong Guo Wenxue. Cilt I. İstanbul: Likya Yayınları, 2016. google scholar
• Mai, Hong. Rong Zhai Xubi, Di Er Juan, Kaiyuan-Wu Wang. Erişim 26 Ocak 2024. https://ctext.org/wiki. pl?if=gb&chapter=149712&remap=gb#%E5%BC%80%E5%85%83%E4%BA%94%E7%8E%8B google scholar
• Özgür, Uğur. “Keloğlan’ın Şiirlerinde Deyimlerin Varlığı.” Ankara Anadolu ve Rumeli Araştırmaları Dergisi3,6, (2022):401-415. google scholar
• Pamuk Öztürk, Nuray. “Tang Hanedanlığı Dönemi Çin Şiiri, Wang Wei ve Meng Haoran’ın“Beş İmli Dört Mısralı Şiir (îg®^)” Özelliğine Göre Yazılmış Şiirleri Üzerine Bir İnceleme.” Söylem Filoloji Dergisi , 5,2 (2020): 405-414. google scholar
• —. “Tang Hanedanlığı Dönemi Şairlerinden Han Yu (^î^)’nün Taş Davul Şarkısı (5^^) Başlıklı Şiiri Üzerine Bir Çözümleme.” 3. Uluslararası Dil ve Çeviribilim Kongresini. Konya: Çizgi Kitabevi, 2023. 196-206. google scholar
• Pamuk, Nuray. Tang Dönemi Şiiri ve “Şiir Dehası” Du Fu. Cilt 28, Littera Edebiyat Yazıları içinde, 21-28. Ankara: Ürün Yayınları, 2011. google scholar
• Tekeli, Selin. “Somatik Deyimler Bağlamında Rusça ve Türkçe Deyimlerin Karşılaştırılması.” Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 11, no. 34 (2023): 48-70. google scholar
• «Türkçe Sözlük.» Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011, 650. google scholar
• “Xin Tang Shu, Liezhuan Yi Bai Yi, Han Yu.” Zhongguo Zhexue Shu Dianzi Hua Jihua. Erişim 02 Ekim 2023. https://ctext.org/library.pl?if=gb&remap=gb&file=4704&page=85& google scholar
• Xiong, Lihui. Li Bai Shi. Beijing: Renmin Wenxue Chubanshe, 2005. google scholar
• Yang, Yi. “Li Bai Shige de Pianzhangxue.” Jiamusi Daxue Shehui Kexue Xuebao 1 (1999):1-5. google scholar
• Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2011. google scholar
• Zhang, Shuhua. “Li Bai Shige Zai Song Dai de Jieshou.” Jiangxi Shihui Kexue 10 (2013):74-78. google scholar
• Zhu, Lihong; Wang, Feng. “A Study of Tang Poetry’s Influence on American Poetry: A New Perspective of “Eight Beauties””, European Journal of Literature, Language and Linguistics Studies 3,2, (2019): 66-82. google scholar