MODERN ARAP ŞİİRİNDE TEMMUZ AKIMI VE CEBRA İBRAHİM CEBRA'NIN ŞİİRİNDE TEMMUZ MİTİ

Yıl 2007, Sayı: 11, 97 - 118, 19.12.2011

F. Betül Üyümez

Öz

Mitolojiyi boş hurafeler olarak değerlendiren Arap edebiyatçılarının bu bakış
açıları XX. yüzyılın ilk yarısından itibaren örnek aldıkları bazı batılı edebiyatçılar
sayesinde değişmiştir. Sir James Frazer'ın ünlü eseri The Golden Bough (Altın
Dal)'ın Temmuz-Adonis mitini ele alan bölümünün Arapça çevirisi ile birlikte
yeni arayışlar içindeki Arap şairleri, içinde bulundukları ruh haline uygun
sembollerle karşılaşırlar. Temmuz mitinden yararlanarak kurdukları anlatım
onların yeni bir şiir akımı içinde değerlendirilmelerine yol açar.
Bu çalışmada XX. yüzyıl Arap şiirinde ortaya çıkan Temmuz Akımı ile
Filistinli edebiyatçı Cebra İbrahim Cebra'nın bu akıma etki ve katkıları ele
alınacaktır. Çalışmada önce modern Arap şiirinin XX. yüzyılda uğradığı biçim ve
içerik değişimi ele alınacak, daha sonra özellikle Temmuz-Adonis miti üzerinde
durulacak ve Cebra İbrahim Cebra'nın şiiri bu doğrultuda incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Cebra İbrahim Cebra, Modern Arap Şiiri, Temmuz Miti, Adonis, Mitoloji

Kaynakça

• Allen, Roger, An Introduction to Arabic Literature, University Press, Cambridge, 2000.
• Asfour, John Mikhail, When the Words Burn-An Anthology of Modern Arabic Poetry 1945-1987, The American University in Cairo Press, Kahire, 1992.
• ÎAsfür, Muhammed, "Cebrâ İbrahim Cebrâ Şâîiran", Dirâsât Nakdiyye f i AÎmâli 's-Seyyâb, Hâvi, Dunkul, Cebrâ, ed. Fahrî Salih, el-Muessesetu'l- ÎArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, Beyrut.
• BouIIata, Issa, "Living with the Tigress and the Muses", World Literature Today, Spring 2001, vol.75, issue 2.
• Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, el-Hurriyye ve't-Tüfân, Dâru Mecelleti Şiir, Beyrut, 1960.
• Cebrâ, Cebra İbrahim, el-Medaru'l-Muğlak, el-Muessesetu'l-İArabiyye li'dDirâsât ve'n-Neşr, Beyrut, 1981.
• Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, "Min Mercaîıyyeti'l-Garbiyye ile'l-Mercaîıyyeti'l- îArabiyye: el-Ustüra ve Tehavvulâtuhâ fi'l-Kasîdeti'l-İArabiyyeti'lMuİâsıra", el-Muessirâtu 'l-Ecnebiyye fi'ş-Şiîri'l-IArabiyyi'l-Muîâsır-elHalakatu'n-Nakdiyye fi Mihricân Ceraşi's-Sâlis, ed. Fahrî Salih, elMuessesetu'l-İArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, I.Baskı, Beyrut, 1995.
• Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, Mutevâliyât Şiîriyye Baîâuhâ li't-Tayf ve Baîâuhâ li'l-Cesed, el-Muessesetu'l-İArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, Beyrut, 1996.
• Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, en-Nâr ve'l-Cevher, Dâru'l-Kuds, Beyrut, 1975. Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, er-Rıhletu's-Sâmine, el-Mektebetu'l-ÎAsriyye, Beyrut, 1967.
• Cebrâ, Cebrâ İbrâhîm, Temmuz fi'l-Medîne, el-Muessesetu'l-İArabiyye li'dDirâsât ve'n-Neşr, Beyrut, 1981.
• Dâvüd, Enes, el-Ustüra fi'i-ŞiIri'l-ÎArabiyyi'l-Hadîs, Mektebetu İAyn Şems, Kahire, 1975.
• Erhat, Azra, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2002. el-Fezzâî, İAlî, Cebrâ İbrahim Cebrâ Dirâse fi Fennihi 'l-Kısasl, Dâru'l-Mehd li'n-Neşr ve't-TevzTİ, Amman, 1985.
• Frazer, Sir James, Adımls ev Temmuz- Dirâse fi'l-Esâtlr ve'l-Edyâni'ş- Şarkiyyeti 'l-Kadîme, çev. Cebrâ İbrâhîm Cebrâ, el-Muessesetu'l- İArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, Beyrut, 1987.
• HalâvI, Yûsuf, el-Muessirâtu'l-Ecnebiyye fi'ş-Şiîri'l-lArabi'l-Muîâsır, Beyrut, 1997.
• Halîl, İbrâhîm, Cebrâ İbrahim Cebrâ el-Edibu'n-Nâkid, el-Muessesetu'l- İArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, Amman, 2001.
• İsmâîîl, İİzzeddîn, "el-Menhecu'l-Ustürî fi'ş-Şiîri'l-Muîâsır," eş-Şiİr, sayı: 1, Kahire, 1964. Jabra, Jabra l.,A Celebration of Life, Dar al Ma'mun, Bağdad, 1988.
• Jayyusi, Salma Khadra, Trends and Movements in Modern Arabic Poetry, vol.2, Brill, Leiden, 1977.
• Mahbek, Ahmed Ziyâd, "el-Ustüra", el-Fıısülu'l-Erbeîa, sayı:56, Libya, Aralık-Ocak, 1991.
• Moreh, S, Modern Arabic Poetry 1800-1970, Brill, Leiden, 1976.
• Sâmir, Fâdil, Meîâlim Cedide f i Edebina'l-Muîâsır-Kitâbât Nakdiyye fi'ş-Şiîr ve'l-Kıssa ve'-Rivâye, el-Mektebetu'l-Vataniyye, Bağdat, 1975.
• Şukrî, Ğâlî, Şiîrunâ Hadis ilâ Eyn, Dâru'ş-Şurük, Kahire, 1991.
• el-ÎUzme Nezîr, "el-Hareketu't-Temmııziyye fi'ş-Şiîr ve Te'slru Tl Es İlyüt fT's-Seyyâb" çev:SâmT Muhammed, el-Aklâm, sayı:l, yıl:20, Bağdad, 1985.
• Yâgl, Hâşim, eş-Şiîrul Hadis Beyne'n-Nazar ve't-Tatbik, el-Muessesetu'l- ÎArabiyye li'd-Dirâsât ve'n-Neşr, I.Baskı, Beyrut, 1981.
• Yalar, Mehmet, Modern Arap Şiiri, Arasta Yayınları, Bursa, 2003.