FARSÇA ŞİİRLERDE İSTANBUL VE MİRZÂDE-İ IŞKÎ'NİN İSTANBUL'U ANLATAN ŞİİRLERİ

Yıl 2011, Sayı: 19, 103 - 118, 20.06.2012

Kadir Turgut

Öz

Farsça şiir yazan birçok şair şiirlerinde İstanbul'dan bahsetmiştir. Ancak bunların çoğu İstanbul'u görüp tanımadan, İstanbul'u tanıtmak amacıyla değil, uzaklığı ya da yabancılığı anlatmak için İstanbul'dan söz etmiştir. Bildirimizde hayatından da bahsedilecek Mirzâde-i Işkî, İstanbul'da yaşamış ve İstanbul'u yakından tanıyarak İstanbul'u anlatan Farsça şiirler yazmıştır. Şair şiirlerinde hem İstanbul'un güzelliklerinden, hem de Türk ve İran milletinin kardeşliğinden bahsetmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstanbul, şiir, Fars Edebiyatı, Mirzâde-i Işkî

Kaynakça

• Alptürk, Nihat. “Çağdaş İran Şiiri” Doçentlik Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1978.
• Aryenpûr, Yahyâ. Ez Sabâ tâ Nîmâ: Târîh-i 150 Sâl-i Edeb-i Fârsî, Tahran: Şirket-i Sehâmî-yi Kitâbhâ-yi Cîbî, ty.
• Dihhuda, Ali Ekber. “Işkî” Lugatnâme-i Dihhudâ, editör Muhammed Muîn ve Seyyid Ca’fer Şehîdî, X. c., Tahran: Danişgâh-i Tehrân Muessese-i Lugatnâme-i Dihhudâ, 1998, s. 15906.
• Dorj 3: The Largest Library of Persian Literature (Dijital Arşiv Programı), [Tahran]: Mehr Argham Rayaneh, ty.
• Eser, Semaha. “İranlı Seyyahların Eserlerinde İstanbul ve Hân Melik Sâsânî’nin ‘İstanbul Sefâreti Hatıraları’ Adlı Eseri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı, 2005.
• Kanar, Mehmet. Çağdaş İran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi, İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
• ———. “İran: Modern İran Edebiyatı” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXII. c., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, 2000, s. 424427.
• Melikü’ş-şuarâ Behâr, “Merg-i Işkî”, Külliyât-i Musavver-i Işkî, Külliyât-i Musavver-i Işkî, haz. Alî Ekber Muşîr Selîmî, Tahran: İntişârat-i Emîr Kebîr, 1350, s. 16-19
• Mirzâde-i Işkî. Külliyât-i Musavver-i Işkî, haz. Alî Ekber Muşîr Selîmî, Tahran: İntişârat-i Emîr Kebîr, 1350
• ———. Muntehâb. çev. Mubâriz Alîzâde. haz. Mehemmed Aka Sultan. Bakü: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Harici Ülkelerle Medeni Alaka Cemiyetinin Neşriyatı, 1947.
• ———. Novrûzî-nâme, İstanbul: Şems Matbaası, 1336.
• Muşîr Selîmî, Alî Ekber. “Sergüzeşt-i Işkî”, Külliyât-i Musavver-i Işkî, Külliyât-i Musavver-i Işkî, haz. Alî Ekber Muşîr Selîmî, Tahran: İntişârat-i Emîr Kebîr, 1350, s. 4-16.
• ———. “Dîbâçe”, Külliyât-i Musavver-i Işkî, Külliyât-i Musavver-i Işkî, haz. Alî Ekber Muşîr Selîmî, Tahran: İntişârat-i Emîr Kebîr, 1350, s. 1-3.
• Nefîsî, Saîd. “Mîrzâde-i Işkî: Şâir-i Millî ve Nivisende-i Mubâriz”, Külliyât-i Musavver-i Işkî, Külliyât-i Musavver-i Işkî, haz. Alî Ekber Muşîr Selîmî, Tahran: İntişârat-i Emîr Kebîr, 1350, s. 81-85.
• Sultan, Mehemmed Aka. “İnkılâbçi Şâir” Muntehâb. Bakü: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Harici Ülkelerle Medeni Alaka Cemiyetinin Neşriyatı, 1947.
• Tarlan, Ali Nihad. Çağdaş İran Şiiri. yy.: Cumhireyet Halk Partisi Yayını, 1938.
• ———. İran Edebiyatı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1944.
• Tokmak, A. Naci. “İran: Edebiyat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXII.
• c., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, 2000, s. 416-424.
• Yâhakkî, Muhammed Ca’fer. Çûn Sebû-yi Teşne: Edebiyât-i Muâsir-i Fârsî. Tahran: İntişârât-i Câmî, 1374.
• Yazıcı, Tahsin ve Mürsel Öztürk. “İran: Dil ve Lehçeler”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXII. c., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, 2000, s. 413-416.