Arap Dilini Anlama Ekseninde Meçhul Fiillerin Yeri ve Değerlendirilmesi / The Place and Evaluation of Passive Verbs in Understanding Arabic

Yıl 2013, Sayı: 22, 37 - 76, 11.12.2013

Nusrettin Bolelli

Öz

Bu makalede sarf, nahiv ve belağat ilimleri açısından mechûl fiiller araştırılmış ve Arap dilini anlama ekseninde bu fiillerin etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca Kur'an-ı Kerîm'de geçen bazı mechûl fiillerden misaller verilmiş. Bu araştırmanın son kısmına sadece mechûl olarak kullanılan fiillerin bir listesi alfabetik olarak eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Sarf, nahiv, belağat, mechûl fiiller, naibi fail.

Abstract: In this article, passive verbs in terms of morphology, syntax and rhetoric are examined and the effects of these verbs are determined to understand the Arabic language. Besides, passive verbs examples are given from al-Qoran. An alphabetic list of verbs that are used only as passive is added to the end of this research.

Keywords: Morphology, Syntax, Rhetoric, passive verbs, susject of passive verbs.

Anahtar Kelimeler

Sarf, nahiv, belağat, mechûl fiiller, nâibi fâil.

Kaynakça

• Kur’an-ı Kerîm, Tenvîr Neşriyat, İstanbul, 2011.
• Abbâs Hasan, en-Nahvu’l-vâfî, I-IV, Kahire, 1992.
• ‘Abdu’l-ğanî ed-Dakr, Mu’cemü’l-kavâ’idi’l-‘arabiyye fî’n-nahv ve’t-tasrîf, Beyrut, 1986.
• Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, I-VI, Beyrut, 1985.
• Ali Rıza, el-Merci’ fi’l-luğati’l-’arabiyye, I-III, Beyrut, 2003. el-Bağdâdî, Abdulkâdir b. Ömer, Hizânetü’l-edeb ve lübbu lübâbi lisâni’l-‘arab, I-XIII, (thk. Abdusselâm Harun), Kahire,1989.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail, el-Câmi’u’sahîh, I-VIII, Beyrut, 1419/ 1990. el-Câvî, Abdu’l-hakk, Tedrîcü’l-edânî, Beyrut, 1986.
• Cevherî, Ebu Nasr İsmail b. Hammâd, es-Sihâh, I-II, Beyrut, 1998.
• Corc Mitrî Abdul-Mesîh – Hânî Corc Taberî, el-Halîl, Mu’cemu mustalahâti’nnahvi’l-‘Arabî, Beyrut, 1990.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’as es-Sicistânî, es-Sünen, I-IV, İstanbul, 1981.
• Emîl Bedî’ Ya’kûb, Mevsu’atü’n-nahv ve’s-sarf ve’l-i’râb, Beyrut, 1988.
• Fâdıl Sâlih es-Sâmerrâî, Me’âni’n-nahvi, I-IV, Beyrut, 2002.
• Feyyûmî, Ahmed b. Muhammed b. Ali, el-Misbâhu’l-münîr, Kahire, 2000.
• Firuzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed b. Yakûb, el-Kâmusu’l-muhît, Beyrut, 1987. İbnu ‘Allân, Muhammed Ali, İthâfu’l- fâzıl bi’l-fi’li’l-mebniyyi li gayri’l-fâil , (thk. İbrahim Şemseddîn), Beyrut, 2001.
• İbn Cinnî, Ebu’l-Feth Osman, el-İhtisâs, I-V, Beyrut, 1998.
• İbnü’l-Esîr, Mecdüddîn, en-Nihâye fî ğarîbi’l-hadîs, I-V, Beyrut, 1985.
• İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyin Ahmed, Mu’cemü’l-mekâyîs fi’l-luğa, Beyrut, 1993.
• İbn Hişâm, Cemaleddin Abdullah b. Yusuf, Katru’n-nedâ ve bellu’s-sadâ, Beyrut, 19 İbnu Kuteybe, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim, Edebü’l-kâtib, Beyrut, 19 İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem, Lisânu’l-arab, I-XV, B e y r u t , 1 3 0 0 / 1 8 8 3 . Komisyon, el-Belâğetu ve’n-nakdu, Riyad, 1984. el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi’ li ahkâ-mi’lKur’ân, Beyrut, 1999. el-Lahmî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Hişâm b. İbrâhim b. Halef, Şerhu’l-Fasîh, Beyrut, 1998.
• Mâlik b. Enes, el-Muvâtta’, I-II, Beyrut, 1985.
• Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, I-V, Sahihu Müslim, Beyrut, 1986.
• Muhammed Said İsbîr- Bilâl Cüneydî, eş-Şâmil, Beyrut, 1985.
• Mustafa Ğalâyinî, Câmi’u’d-dürûsi’l-‘arabiyye, I-III, Beyrut, 1987. el-Müberred, Ebu’l-Abbâs Muhammed b. Yezîd, el-Muktedab, I-III, Beyrut, 19 es-Seyyid Ahmed el-Hâşimî, Cevâhiru’l-belâğa, Beyrut, 1999.
• Zebîdî, Muhammed Mürtezâ el-Hüseynî, Tâcü’l-‘arûs min cevâhiri’l-Kâmus, I-XXXX, (thk. Mahmud Muhammed et-Tenâhî, Vizâretu’l-i’lâm, Küveyt, 200 ez-Zencânî, Abdu’l-vehhâb b. İbrahîm, ‘Izzî, İstanbul, 2000.