یہ تحقیق حافظ عبدالرحمن امرتسری کے سفر نامے سے متعلق ہے ، اور یہ سفر انہوں نے 1898ء میں اختیار کیا تھا، جس کے دوران وہ قاہرہ، استنبول اور شام گۓ، اور مصر و ترکی کے معاشرتی، اقتصادی، ادارہ جاتی اور تعلیمی احوال کے ساتھ ساتھ عمارت سازی کے فن اور ان کے رسم و رواج پر بھی سی حاصل گفتگو کی ہے۔ اس سفر نامے کی اہمیت اس لۓ بھی دو چند ہوجاتی ہے کہ یہ اسلامی ممالک کی تاریخ کے اہم ترین عہد میں لکھا گیا ہے، اور اس میں انہوں نے مصر ترکی اور ہندوستان کے علماء کے باہمی تعلقات پر بھی روشنی ڈالی ہے ، اور ان کوششوں کو بھی موضوع بحث بنایا ہے، جو ان اقوام کو باہم قریب کرنے کے لئے بروۓ کار لائی جارہی تھیں۔ تحقیق نگار نے اس تحقیق میں بیانی (وصفی ) اور موازنہ جاتی اسلوب اختیار کرتے ہوئے قاہرہ اور استنبول کے مابین فرق اور ان کی مابہ الامتیاز خصوصیات کو اجاگر کیا ہے، اس کے علاوہ اس عہد کے تاریخی مآخذ کو سامنے رکھتے ہوۓ بعض واقعات کی توثیق (تصدیق ) بھی کی ہے۔ اور عربی، ترکی اور اردو حوالوں کی روشنی میں سفر نامے کے مفہوم اور اردو ادب میں اس کے ارتقا کو بھی واضح کیا ہے۔
Bu çalışma 1898 yılında Hafız Abdül Rahman Amritsari'nin Kahire, İstanbul ve Doğu Akdeniz ülkelerine seyahatleri hakkındadır. Hafız Abdül, Mısır ve Türkiye'deki sosyal, ekonomik, idari, eğitimsel, mimari ve gelenek-göreneklerin kapsamlı bir resmini sunmuştur.
Bu yolculuğun önemli olmasının sebebi, İslâm ülkelerinin önemli bir tarihsel süreçten geçtiği dönemde yazılmasıdır. Hindistan, Mısır ve Türk bilim adamları arasındaki ilişkileri açıklayarak, bilgi aktarma girişimleriyle insanları bir araya getirir.
Araştırmacı, bu dönemde Kahire ile İstanbul arasındaki farklılıkları belirlemek için tanımlama ve karşılaştırma yöntemini kullanmış, her bir şehrin karakteristik özelliklerini anlatarak, yolculuklarını diğer şehirler ile karşılaştırmıştır. Ek olarak bu zaman diliminde yazılan güncel tarihsel kaynaklardan bazı olayları belgelemiştir. Yolculuk kavramını ve Urdu edebiyatındaki gelişimini tanıtmak için Arapça, Urduca ve Türkçe kaynaklar kullanmıştır.
This study is about the journey of Hafiz Abdul Rahman Amritsari, which he undertook in 1898, during which he visited Cairo, Istanbul and the Levant. He presented a comprehensive picture of the social, economic, administrative, educational, architectural, customs and traditions in Egypt and Turkey.
The importance of this journey comes from the fact that it was written in an important historical period in the history of the Islamic countries. It expresses the relations between the scientists of India, Egypt and Turkey, and the attempts to transfer knowledge and bring people together.
The researcher used the comparative descriptive method to determine the differences between Cairo and Istanbul in that period and what is the characteristic of each city from the other according to the journey. In addition to the documentation of some of the events from contemporary historical sources written in that period of time. It depends on a number of Arabic, Urdu and Turkish references to introduce the concept of journey and its development in the Urdu literature.
Birincil Dil | Urduca |
---|---|
Konular | Sanat ve Edebiyat |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 3 Ekim 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 32 |