Gurbet Diyarında Mecalsiz Bir Şark İnsanı: Mehmet Akif Ersoy

Hüseyin Yazıcı

Araştırma Makalesi

An Enfeebled Easterner in Foreign Land: Mehmet Akif Ersoy

Yıl 2019, Sayı: 34, 41 - 58, 15.06.2019

Hüseyin Yazıcı

Öz

Many books and articles have been written about our national poet Mehmet Âkif Ersoy. No matter how much work is written about him, it is obvious that it will be difficult to tell the problems he suffered from and especially transfer his feelings after the problems he experienced. As stated in the proverb “Care killed the cat”, his life in Egypt gripped Akif’s soul. He was just like a man being tried to escape from the middle of a landslide flowing from all four sides of him. For somebody else, it is more important to understand him and feel his mood than writing about him. Some of the articles dealing with Akif do not mention about his life in Egypt where he spent ten years and lived under extremely difficult conditions, but some of them discussed his life in Egypt. In this article, it is mainly focused on the life of Akif in Egypt by using some books and an underutilized source as well. In this study, it’s written in a different style that the adventure of Âkif going to Egypt, the problems he suffered there, the story of his initiation to Cairo University, the words of his Egyptian friends about Âkif and the return of Istanbul.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, Akif’s life in Egypt, Meaning of Quran, Cairo

Kaynakça

Cerrahoğlu, A., Bir İslam Reformatörü Mehmet Akif, İstanbul, İstanbul Matbaası, 1964.
Çantay, Balıkesirli Hasan Basri, Âkifnâme (Mehmet Âkif), İstanbul, Ahmet Sait Matbaası,1966.
Çelenlioğlu, Asiye, Mehmet Akif’in Kur’ân Yorumu (Basılmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul: 1998.
Deliçay, Tahsin, “Mısırlı Edip Abdulvehhâb Azzâm’ın Kaleminden Mehmet Âkif,” Journal of Faculty Tehology of Bozok University, (2012/1).
Düzdağ, Ertuğrul, Üstad Ali Ulvi Kurucu, Hatıralar 1-2, İzmir, MED Kitap, 2007.
Düzdağ,M. Ertuğrul, İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy, İstanbul, Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları, Ekim 2014.
Düzdağ, M. Ertuğrul, Mehmed Akif Hakkında Araştırmalar (I-III), C.II, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2000.
Düzdağ, M. Ertuğrul, Mehmed Âkif Mısır Hayatı Ve Kur’ân Meâli, İstanbul, Şule Yayınları, 2016. Fergan, Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı-Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, C.I, Beyan Yayınları, 2010. Günel, Fuat, “Abdülvehhâb Azzâm”, DİA, C. IV, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1991.
Kuntay, Mithat Cemal, Mehmet Âkif, İstanbul, L&M Yayınları, 5.bs., Kasım 2007.
Okay, M. Orhan-Düzdağ, Ertuğrul, “Mehmed Âkif Ersoy”, DİA, C. XXVIII, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
es-Sâvî, Azze Abdurrahman;, eş-Şâirü’t-Türkî Mehmed Âkif ve Dîvânuhu Gölgeler (ez-Zilâl), Kahire 1988.
Şengüler, İsmail Hakkı, Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmet Akif Külliyatı, C.X, İstanbul, Hikmet Neşriyat, 1992.
http://www.islamveihsan.com/İslam-davasinin-neferi-mehmed-akif-ersoy.html.
http://www.tyb.org.tr/misir-ve-m-akif-ersoy-ve-abbas-halim-pasa-18453yy.htm (10.10.2019).
http://www.canerarabaci.com/makaleler_bir_hicran_yarasi_mehmet_akifin_misir_hayati (14.10.2016)
https://listelist.com/bartleby-sendromu-yazarlar (31/07/2019).
http://www.dunyabizim.com/kitap/23548/mehmed-akif-misira-neden-gitmişti- (14.10.2016).
http://www.habername.com/haber-mehmet-akif-k.kerim-meal-ismail-hakki-senguler-misir--80235.htm (21/10/2016).
https://www.ensonhaber.com/mehmet-akifin-kuran-meali-51-yil-sonra-ortaya-cikti-2012-09-05.html (18.10.2019).

Gurbet Diyarında Mecalsiz Bir Şark İnsanı: Mehmet Akif Ersoy

Yıl 2019, Sayı: 34, 41 - 58, 15.06.2019

Hüseyin Yazıcı

Öz

Milli şairimiz Mehmet Âkif Ersoy ile ilgili şimdiye kadar pek çok kitap ve makale kaleme alınmıştır. Hakkında ne kadar çok çalışma yapılırsa yapılsın çektiği sıkıntıların, yaşadığı problemlerin en önemlisi de içinde bulunduğu ruh halinin aktarılabilmesinin zor olacağı ortadadır.“Ağacı kurt yer, insanı dert yer”atasözünde de ifade edildiği gibi Âkif’in özellikle Mısır hayatı adeta onun ruhunu felce uğratmıştır. Sanki dört taraftan akan bir heyelanın ortasından kurtulmaya çalışan bir insan hüviyetini bürünmüştür. Yazmaktan daha da önemlisi onu anlayabilmek ve onun ruh halini hissedebilmek olmalıdır. Âkif’i anlayabilmek ve onun ruh halini hissedebilmek Âkif hakkında bir şeyler yazabilmekten daha önemli olmalıdır. Âkif’i ele alan makalelerin bir kısmı, onun on yıl kaldığı ve son derece zor şartlar altında yaşadığı Mısır’daki hayatına değinmemiş; bir kısmı ise az da olsa Mısır’daki hayatını ele almıştır. Şairimizin ağırlıklı olarak Mısır’daki hayatını ele alacağımız bu yazıda kullandığımız kaynaklar arasında şu ana kadar tespit edebildiğimiz kadarıyla pek kullanılmamış bir çalışma yer almıştır. Bu çalışma da göz önüne alınarak Âkif’in Mısır’a gidiş serüveni, orada çektiği sıkıntılar, Kahire Üniversitesi’ne intisap etmesinin hikâyesi, Mısırlı dostlarının Âkif hakkında söyledikleri ve Âkif’in İstanbul’a hazin dönüşü farklı bir üslupla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif Ersoy, Mısır hayatı, Kur’ân meali, Kahire

Kaynakça

Cerrahoğlu, A., Bir İslam Reformatörü Mehmet Akif, İstanbul, İstanbul Matbaası, 1964.
Çantay, Balıkesirli Hasan Basri, Âkifnâme (Mehmet Âkif), İstanbul, Ahmet Sait Matbaası,1966.
Çelenlioğlu, Asiye, Mehmet Akif’in Kur’ân Yorumu (Basılmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul: 1998.
Deliçay, Tahsin, “Mısırlı Edip Abdulvehhâb Azzâm’ın Kaleminden Mehmet Âkif,” Journal of Faculty Tehology of Bozok University, (2012/1).
Düzdağ, Ertuğrul, Üstad Ali Ulvi Kurucu, Hatıralar 1-2, İzmir, MED Kitap, 2007.
Düzdağ,M. Ertuğrul, İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy, İstanbul, Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları, Ekim 2014.
Düzdağ, M. Ertuğrul, Mehmed Akif Hakkında Araştırmalar (I-III), C.II, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2000.
Düzdağ, M. Ertuğrul, Mehmed Âkif Mısır Hayatı Ve Kur’ân Meâli, İstanbul, Şule Yayınları, 2016. Fergan, Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı-Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, C.I, Beyan Yayınları, 2010. Günel, Fuat, “Abdülvehhâb Azzâm”, DİA, C. IV, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1991.
Kuntay, Mithat Cemal, Mehmet Âkif, İstanbul, L&M Yayınları, 5.bs., Kasım 2007.
Okay, M. Orhan-Düzdağ, Ertuğrul, “Mehmed Âkif Ersoy”, DİA, C. XXVIII, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
es-Sâvî, Azze Abdurrahman;, eş-Şâirü’t-Türkî Mehmed Âkif ve Dîvânuhu Gölgeler (ez-Zilâl), Kahire 1988.
Şengüler, İsmail Hakkı, Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmet Akif Külliyatı, C.X, İstanbul, Hikmet Neşriyat, 1992.
http://www.islamveihsan.com/İslam-davasinin-neferi-mehmed-akif-ersoy.html.
http://www.tyb.org.tr/misir-ve-m-akif-ersoy-ve-abbas-halim-pasa-18453yy.htm (10.10.2019).
http://www.canerarabaci.com/makaleler_bir_hicran_yarasi_mehmet_akifin_misir_hayati (14.10.2016)
https://listelist.com/bartleby-sendromu-yazarlar (31/07/2019).
http://www.dunyabizim.com/kitap/23548/mehmed-akif-misira-neden-gitmişti- (14.10.2016).
http://www.habername.com/haber-mehmet-akif-k.kerim-meal-ismail-hakki-senguler-misir--80235.htm (21/10/2016).
https://www.ensonhaber.com/mehmet-akifin-kuran-meali-51-yil-sonra-ortaya-cikti-2012-09-05.html (18.10.2019).

Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sanat ve Edebiyat
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Hüseyin Yazıcı Bu kişi benim 0000-0002-2480-2572
Yayımlanma Tarihi	15 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019 Sayı: 34

Kaynak Göster

Chicago	Yazıcı, Hüseyin. “Gurbet Diyarında Mecalsiz Bir Şark İnsanı: Mehmet Akif Ersoy”. Şarkiyat Mecmuası, sy. 34 (Haziran 2019): 41-58.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin