İletişim Dili Olarak Vazgeçilmez Bir Değer: Fasih Arapça

Yıl 2019, Sayı: 35, 43 - 58, 31.12.2019

Hüseyin Yazıcı

Öz

Bugün 7 milyar nüfuslu dünyamızda yaklaşık 7000 dil konuşulmaktadır. Bu konuşulan diller arasında yer alan Arapça dördüncü sıradadır. Dünya üzerinde ana dili olarak en çok konuşulan dil Çincedir. Yaklaşık 1.390.000 kişi bu dili kullanmaktadır. Çinceyi aynı kökten gelen Urduca ve Hintçe izlemektedir. Bu dilleri de 588 milyon kişi konuşmaktadır. Bugün iletişim, bilim, ticaret, diplomasi vs. dili olarak bilinen İngilizce, 527 milyon konuşanı ile üçüncü sırada yer almaktadır. Dördüncü sırada yer alan Arapça, 467 milyon kişinin dilidir. 389 milyonluk konuşan kitlesi ile beşinci sırada İspanyolca bulunmaktadır. Ülke sayısı bakımından İngilizce 101 ülke ile birinci sırada Arapça ise 60 ülke ile ikinci sıradadır. Standart Arapça veya lehçeler üstü Arapça olarak tarif ettiğimiz ve bugün konuşma dilinde çok fazla yer almayan fasih Arapça, geçmişten bugüne pek çok saldırı ile karşı karşıya kalmış ve özellikle XIX. asırdan itibaren hem içeriden hem de dışarıdan farklı hedeflerle zayıflatılmaya hatta tabiri caizse lağvedilmeğe çalışılmıştır. Fasih dilin bir iletişim dili olarak muhafazasının ehemmiyeti, pek çok ilmi şahsiyet tarafından anlaşılması ve desteklenmesine rağmen çabaların bu konuda istenilen düzeyde olunduğunu söylemek oldukça güçtür. Bu makalede; tarihi süreç içinde bir iletişim dili olarak fasih Arapçanın karşılaştığı zorluklar ile ilmi, fikri ve sanatsal hareketleri birleştirmedeki rolü, geçmişin engin edebi zenginliklerine açılan tek kapı olduğu, konuşma Arapçası (luğatü’l-âmme, lüğatü’l-avâm; avam dili) olarak kullanılan lehçelerin tüm bunlara vesile olamayacağı ve sonuç olarak fasih Arapçanın iletişim dili olarak önemi farklı açılardan ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fasih dil, Arapça, lehçe, konuşma dili

An Essential Value as a Communication Language: Standard Arabic

Öz

Around 7000 languages are spoken in the world, which has a population of 7 billion today. Arabic ranks 4th among these spoken languages. The language that is spoken as a mother tongue the most is Chinese. Around 1,390.000 people speak this language. Chinese is followed by Indian and Urdu, coming from the same root. These languages are spoken by 588 million people. English, known as the language of communication, science, trade, diplomacy etc. today ranks 3rd with 527 million speakers. Arabic, which ranks 4th, is the language of 467 million people. Spanish ranks 5th with 389 million speakers. In terms of countries, English ranks first with 101 countries, whereas Arabic ranks second with 60 countries. Fasih Arabic, which we describe as Arabic or supra -dialects and is not very popular in the language of speech today, has faced many attacks from the past to the present and Fasih Arabic language has been weakened in all respects, especially since the 19th century. Although Fasih Arabic is understood and supported by many scientific figures, it is difficult to say that the efforts are at the desired level and so it is important to preserve Fasih Arabic as a communication language. In this article, the difficulties that Fasih Arabic faced and its role in unifying scientific, intellectual and artistic movements will be discussed. It is the only door to the literary riches of the past. Dialects used as Speech Arabic cannot contribute to all of this. Consequently, the importance of fasih Arabic as a communication language will also be discussed from different perspectives.

Anahtar Kelimeler

Standart Language, Arabic, Dialect, Colloquial Language

Kaynakça

• Alan, Sevde – Güler, İsmail; ‘Kureyş Lehçesinin Klasik Arapçaya Etkisi’, Bursa, T.C. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XVI, Sayı: 2, 2007, s. 327-341.
• el-Âlim, Ömer Lütfî; el-Müsteşrikûn ve’l-Kur’ân, Malta, Islamic World Studies Centre Yayınları, 1991.
• Attâr, Ahmed Abdülğafûr; Kadâyâ ve müşkilât lüğaviyye, Mekke, y.y., 1990.
• el-Basîr, Abdurrazzâk; “Havle müşkilâti’l-âmmiyye”, el-Arabî, Kuveyt, el-Meclisu’l-vatanî li’s-sekâfe ve’lfunûn ve’l-âdâb, sy. 370, 1989.
• Çetin, Nihad M.; “Arap Edebiyatı”, DİA, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C.III, 1991.
• Dávid, Géza; ‘Baron de Tott’, DİA, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C.V, 1992, s. 83-84.
• Demirayak, Kenan; Arap Edebiyatı -1 Cahiliye Dönemi, Ankara, Fenomen Yayınları, 2009.
• Ğânim, Kârim es-Seyyid; el-Luğatü’l-arabiyye ve’s-sahvetü’l-ilmiyyetü’l-hadîse, Kahire, y.y., 1990.
• Hakkı, Yahya; Hallîhâ ale’llah, Kahire, 2002, s. 38-39. Kaplan, Mehmet; Hikâye Tahlilleri, İstanbul, Dergâh Yayınları, 2002.
• Mektebî, Nezîr Muhammed; el-Fushâ fî muvâceheti’t-tahaddiyât, Beyrut, Dâru’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 1991.
• el-Mısrî, Abdülfettâh; Kutûf luğaviyye, Beyrut, Dâr İbn Kesîr, 1987.
• el-Mikdâd, Mahmud; Târîhu’d-dirâsâti’l-arabiyye fî Feransa, Âlemu’l-ma’rife, Kuveyt, el-Meclisu’l-vatanî li’s-sekâfe ve’l-funûn ve’l-âdâb, sy. 167, 1992.
• Muʿîn, Mazhar; Hâdiru’l-luğati’l-arabiyye, Lahor, Mektebetu’l-ilmiyye, 2008.
• Sellûm, Dâvûd; Dirâsetü’l-lehecâti’l-arabiyyeti’l-kadîme, Beyrut, Âlemu’l-kutub, 1986.
• Uygur, Fatma; Constantin-François Volney’in Seyahatnamesinde Suriye, DTCF Dergisi, C.56, sy.2, Ankara, Ankara Üniversitesi Yayınları, 2016, s. 124-141.
• Yazıcı, Hüseyin; Mahalli Lehçelerin Yazı Dili Yerine Kullanılma Teşebbüsleri”, İlmi Araştırmalar 2, İstanbul, İLAM, 1996, s.160-174.