Hau'yu Sosyolojikleştirmek: Mauss'çu Kavramların Bourdieu'nün Pratik Teorisine Tercümesi

Yıl 2024, , 239 - 256, 26.08.2024

Şeyda Sevde Tunçbilek

https://doi.org/10.26650/SJ.2024.44.1.0009

Öz

1945 yılında Lévi-Strauss sosyoloji ve antropoloji disiplinlerinin, en somut ifadesini Durkheim-Mauss teşrikimesaisinde bulan biraradalığının ve geçişkenliğinin Fransız sosyal bilimlerinin en ayırt edici özelliği olduğunu ilan etmişti. Oysa bugün bu iki disipline ait kavram ve yöntemlerin birlikte kullanımı, sıklıkla kariyerinin ilk yıllarında yapısalcılıktan etkilenen ve Cezayir’de etnografik araştırmalar yürüten Bourdieu’ye atfedilmektedir. Ne var ki Bourdieu’nün antropolojik referansını kariyerinin ilk dönemiyle sınırlandırmak ya da Lévi-Strauss’la olan ilişkisine indirgemek daha derinden ilerleyen ve bir laytmotif olarak sürekli gün yüzüne çıkan bir başka etkiyi gözden kaçırma riskini beraberinde getirir. Zira Bourdieu “son mutlu yapısalcı çalışması” Kabiliye sonrasında gözden düşmüş bir yapısalcılıktan yakasını sıyırmaya çalışırken ya da 1960’lı yılların başında Laboratoire d’Anthopologie sociale ve L’Homme dergisi ile sosyal bilimler alanını bütünüyle hâkimiyeti altına alan antropoloji disiplini karşısında “bastırılmış pozisyonu hatırlatılan sosyolojiyi” ayağa kaldırmak ve mevzilerini tahkim etmek için kendi pratik teorisini geliştirirken ihtiyaç duyduğu başlangıçları Mauss’ta bulur. Bourdieu, Lévi-Strauss’la ilişkisinin aksine, kariyeri boyunca Mauss’a ait ya da Mauss’tan mülhem kavramları kullanmaktan hiç vazgeçmez. Bu makale, Bourdieu’nün antropoloji disipliniyle kurduğu ilişkinin mahiyetini ve Mauss’un şaşırtıcı derecede öngörülü bir şekilde ektiği tohumların Bourdieu’cü bir pratik teorisine nasıl tercüme edildiğini incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Antropoloji, Pratik Teorisi, Marcel Mauss, Pierre Bourdieu, Claude Lévi-Strauss

Sociologizing Hau: Translation of Maussian Concepts into Bourdieu’s Theory of Practice

Öz

In 1945, Lévi-Strauss declared that the coexistence and transitivity of sociology and anthropology, which can be seen its most concrete expression in the collaboration between Durkheim and Mauss, was one of the distinctive features of French social sciences. Today, the concurrent use of concepts and methods from both disciplines is often attributed to Bourdieu, who was influenced by structuralism early in his career and engaged in ethnographic research in Algeria. Yet to limit Bourdieu’s anthropological reference to the initial stages of his career or to reduce it to his relationship with Lévi-Strauss, is to run the risk of overlooking another implicit influence: It is through Mauss that Bourdieu finds the beginnings he needs when departing from a discredited structuralism after his “last happy structuralist work” Kabyle, or when he develops his own practical theory to revive sociology “which is reminded of its dominated position” and fortify its positions against anthropology, which dominated French social sciences in the 1960s. Contrary to his relationship with Lévi-Strauss, Bourdieu never ceases to refer to Maussian themes and concepts throughout his career. This article examines Bourdieu’s relationship with the discipline of anthropology and elucidates how Maussian concepts are translated by him into a theory of practice.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Anthropology, Theory of practice, Marcel Mauss, Pierre Bourdieu, Claude Lévi-Strauss

Kaynakça

• Athane, F. (2011). Chapitre III: Pierre Bourdieu. Pour une histoire naturelle du don. Presses Universitaires de France, 147-162. google scholar
• Bourdieu, P (1964). La maison kabyle ou le monde renverse. Echanges et Communications (dir J. Pouillon etP Maranda). Melanges offerts â Claude Levi-Strauss â l’occasion de son soixantieme anniversaire, 739-758. google scholar
• Bourdieu, P. (1977). Algeria 1960 (Richard Nice, Trans.). Cambridge University Press. google scholar
• Bourdieu, P (1980). Le sens pratique. Les Editions de Minuit. google scholar
• Bourdieu, P. (1998). Practical Reason: On the Theory of Action (Randal Johnson and others, Trans.). Stanford University Press. google scholar
• Bourdieu, P. (2004). Marcel Mauss, aujourd’hui. Sociologie et societes, 36(2), 15-22. https://doi. org/10.7202/011044ar (Seance d’ouverture, colloque sur «L’heritage de Marcel Mauss», College de France, Paris, 15 mai 1997) google scholar
• Bourdieu, P. (2008). Sketch for a Self-Analysis (Richard Nice, Trans.). The University of Chicago Press. google scholar
• Bourdieu, P. (2013). Outline of a Theory of Practice (Richard Nice, Trans). 28th printing, Cambridge University Press. google scholar
• Bourdieu, P. & Wacquant, L. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. The University of Chicago, Polity Press. google scholar
• Cazeneuve, J. (1968). Sociologie de Marcel Mauss. Presses Universitaires de France. google scholar
• Chanial, P (2010). Bourdieu, un « heritier » paradoxal? Revue duMAUSS, La Decouverte, 36, 483492. google scholar
• Fournier, M. (2010). Durkheim, Mauss et Bourdieu: Une Filiation. Revue du MAUSS, La Decouverte, 36, 473-482. google scholar
• Levi-Strauss, C. (1945). French Sociology. In Georges Gurvitch ve Wilbert E. Moore (Eds.), Twentieth Century Sociology (pp. 503-537). Philosophical Library. google scholar
• Levi-Strauss, C. (1955). Tristes tropiques. Plon. google scholar
• Levi-Strauss, C. (2016). Introduction â l’reuvre de Marcel Mauss. Sociologie et anthropologie. 13e edition/2e tirage, Presses Universitaires de France, IX-LII. google scholar
• Levi-Strauss, C. (2018). Uzaktan Yakından-Söyleşi: Didier Eribon (H. Bayrı, çev). Metis Yayınları. google scholar
• Loyer, E. (2015). Levi-Strauss. Flammarion. google scholar
• Mauss, M. (2016). Sociologie et anthropologie (Introductionpar Claude Levi-Strauss). 13e edition/2e tirage, Presses Universitaires de France. google scholar
• Ökten, N. (2012). Cezayir Deneyiminin Pierre Bourdieu’nün Sosyolojik Tahayyülüne Etkileri: Bilimsel Bir Habitusun Doğuşu. Sosyoloji Dergisi. 3. Dizi (25), 1-30. google scholar
• Sahlins, M. (2017). Hediyenin Ruhu, Taş Devri Ekonomisi (T. Doğan, Ş. Özgün, çev.). BGST Yayınları. google scholar
• Silber, I. F. (2009). Bourdieu’s Gift to Gift Theory: An Unacknowledged Trajectory. Sociological Theory. Jun., 27(2), 173-190. google scholar
• Tarot, C. (1999). De Durkheim a Mauss, l’invention du symbolique: Sociologie et science des religions. Editions La Decouverte / M.A.U.S.S. google scholar
• Tarot, C. (2003). Sociologie et anthropologie de Marcel Mauss. La Decouverte. google scholar
• Tunçbilek, Ş. S. (2020). İkinci Adam ya da Kayda Değer Bir İstisna: Sosyal Bilimlerde Konumlandırılamayan Bir Düşünür Olarak Marcel Mauss. Sosyoloji Dergisi, 40(1), 499-539. google scholar
• Tunçbilek, Ş. S. (2023). Marcel Mauss’un Armağan Üzerine Denemesi-Bir Tahlil. Ketebe Yayınları, 2023. google scholar
• Tunçbilek, Ş. S.; Founier, M. (2022). Dans les archives de Marcel Mauss avec Marcel Fournier. Istanbul University Journal of Sociology, 42(2), 613-646. google scholar
• Wilcken, P. (2021). Claude Levi-Strauss-Laboratuvarda Bir Yaşam (A. Atakay, Çev.). İstanbul, Alfa Yayınları. google scholar