Yusuf Akçura and the Northern Turks

Yıl 2009, Cilt: 3 Sayı: 18, 235 - 258, 08.02.2012

Ahmet Kanlıdere

Öz

Yusuf Akçura, a northern Turk in origin, thinker and writer, lived in a time of turmoil and witnessed events that shook the World. Most of his time passed in a period when the Turks of the Ottoman Empire and Russia experienced a close relationship. He actively participated in these relationships as a leading intellectual and a political activist. As a person who closely knew the situation of the Turks of the Ottoman Empire and Russia, he often compared, criticized and commented on the intellectual and political developments. Studies rather focused on his writing about Turkey and ignored his writing on the Turks on Russia. Therefore, this study focused on his writings and analysis on the intellectual movements among the Northern Turks, his criticisms on some prejudices of the Ottoman intellectuals, his contributions of rewriting the Turkish history and the evaluation of his thoughts of Turkism.

Anahtar Kelimeler

Yusuf Akçura; the Turks of Russia; Kazan Tatars; Jadidism; pan-Turkism

Yusuf Akçura ve Kuzey Türkleri

Öz

Kazan Tatarı bir aileden gelen Yusuf Akçura, Osmanlı ve Rusyalı Türk aydınlar arasında yoğun ilişkilerin olduğu bir dönemde yaşamış, bu ilişkilerin içinde aktif olarak yer almış bir aydın, düşünür ve yazardır. İki dünyayı da iyi bilen biri olarak, Akçura'nın Rusya Türkleri hakkındaki yazıları ve çözümlemeleri çok önemlidir. Onun hakkında yapılan çalışmalar daha ziyade Türkiye odaklı olup yazarın belli başlı birkaç eseri etrafında yoğunlaşmakta, Rusya Türklerine ilişkin yazdıkları ihmal edilmektedir. Dolayısıyla, bu makale onun Rusya Türkleri arasındaki fikir hareketleri hakkındaki çözümlemeleri, Osmanlı aydınlarında gördüğü bazı önyargılara dair eleştirileri, Türk tarihinin yeniden yazılmasına yaptığı katkılar ve Türkçülük fikrinin evrimi hakkındaki görüşleri gibi konuları inceleyecektir.

Anahtar Kelimeler

Yusuf Akçura; Rusya Türkleri; Kazan Tatarları; Türkçülük; Ceditçilik