Bireyci Ekol’den Postmodern Performans Değerlendirmeye: Epistemolojik Bir Tartışma

Yıl 2012, Sayı: 62-63, 47 - 63, 30.11.2012

Uğur Keskin Adem Baltacı

Öz

Performans değerlendirme artan
popülaritesi ile yönetimi ilgilendiren ve birçok örgüt çalışanının yetki ve
sorumluluk alanına giren uygulamalardan birisidir. Birçok yönetsel kararın
temelini oluşturması, örgütler açısından performans değerlendirmenin stratejik
konumunu güçlendirmekte, objektif ve rasyonel
sonuçlar üreten bir değerlendirme sisteminin örgütlere sürdürülebilir bir
rekabet avantajı sağlayacağı görüşü tartışmasız kabul görmektedir. Bu
rasyonellik arayışında ugulayıcıların ve araştırmacıların akıllarında “Günümüz
postmodernizm çağında postmodern bir performans değerlendirmeden bahsedilebilir
mi?” sorusu yinelenmektedir. Zira değişen koşullarla birlikte postmodern
performans değerlendirme adı konulsa da konulmasa da var olmaya devam etmekte,
performans değerlendirme sistemi tasarımında, değerlendiricilerin
uygulamalarında postmodern algıdan kaçınamayacakları görülmektedir. Bu bağlamda
bu çalışmada performans değerlendirmeye postmodern bakış açısı, Foucault’nun
analizi ekseninde ve tarihsel süreçte daha da geriye ötelenerek bireyci ekol
perspektifinden eleştirel kaynak incelemesi yapılarak açıklanmaya
çalışılmıştır. Sonuç olarak, birçok alanda varlığını gittikçe daha fazla
hissettiren “postmodernizm” olgusunun performans değerlendirmeyi de etkisi
altına aldığı ve “postmodern performans değerlendirme”’nin
kavramsallaştırılması için gerekli felsefi dayanaklar ortaya konulmuştur.     

Anahtar Kelimeler

Bireyci Ekol, Performans Değerlendirme, Postmodern Performans Değerlendirme.

Kaynakça

• KAYNAKÇA ARISTOTELES, (2008), Politika, Çev. Mete Tunçay, 10. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul. BROWN, Stephen (1996), “Art or Science?: Fifty Years of Marketing Debate”, Journal of Marketing Management, Vol. 12. COMTE, Auguste (2001), Pozitif Felsefe Kursları, Çev. Erkan Ataçay, Sosyal Yayınlar, İstanbul. COŞKUN, Recai (2002a), “Gücün ve Sorumluluğun Organizasyona Yayılması: Çalışanı Güçlendirme Empowerment”, Editörler: DALAY, İsmail, Recai Coşkun, Remzi Altunışık (2002), Stratejik Boyutuyla Modern Yönetim Yaklaşımları içinde, 1. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul. COŞKUN, Recai (2002b), Küreselleşme Türkiye Eksenli Analizler, 1. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul. ÇIVGIN, İzzet ve Yardımcı, Remzi (2007), Siyasal Düşünceler Tarihi, 1. Baskı, Nobel Yayınevi, Ankara. DEMİR, Halis ve Okan, Tarhan (2009), “Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı: 10 (1). DEMİR, Ömer (1996), Kurumcu İktisat, 1. Baskı, Vadi Yayınları, İstanbul. DOĞAN, Selen ve Hatipoğlu, Celal (2009), “Küçük ve Orta Boy İşletmelerde Vizyon Açıklamasının İşletmenin Performansına Etkisine İlişkin Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 23, S. 2. DRUCKER, Peter F. (1993), Kapitalist Ötesi Toplum, Çev. Belkıs Çorakçı, İnkılap Kitabevi, İstanbul. DRUCKER, Peter F. (1998a), Sonuç İçin Yönetim, Çev. Bülent Toksöz, İnkılap Kitabevi, İstanbul. DRUCKER, Peter F. (1998b), Fırtınalı Dönemlerde Yönetim, Çev. Bülent Toksöz, İnkılap Kitabevi, İstanbul. DRUCKER, Peter F. (2000a), 21. Yüzyıl İçin Yönetim Tartışmaları, Çev. İrfan Bahçıvangil ve Gülenay Gorbon, 2. Baskı, Epsilon Yayınevi, İstanbul. DRUCKER, Peter F. (2000b), Yeni Gerçekler, Çev. Birtane Karanakçı, 7. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. ERCİL, Yavuz ve Sığrı, Ünsal (2008), Stratejik Düşünmenin Sırları ve Sistem Yaklaşımı, 1. Baskı, Asil Yayınları, Ankara. ERDİL, Oya, Kitapçı, Hakan ve Turan, Ergin (2005), “Örgüt Kültürünün Kalite Algısına ve İşletme Performansına Etkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 19 (1). EREN, Erol ve Akpınar, Selma (2004), “Yapısal Sermayenin İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı: 22. ERTUNA, İ. Özer (2005), Kapitalizmin Son Direnişi, 2. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul. FAY, Brian (2005), Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi, 2. Baskı Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. FINNIGAN, John (1995), Doğru İşe Doğru Eleman, 1. Baskı, Çev. Mehmet Kılıç, Rota Yayınları, İstanbul. FOUCAULT, Michel (2000), Psikoloji ve Ruhsal Hastalık, 1. Baskı, Çev. Muhsin Hesapçıoğlu, Birey Yayıncılık, İstanbul. FREUD, Sigmund (1994), Toplum Psikolojisi, Çev. Kemal Saydam, 2. Baskı, Düşünen Adam Yayınları, İstanbul. GEPHART, Robert P. (1996), “Postmodernism and the Future History of Management Comments on History as Science”, Journal of Management History, Vol. 2, Iss. 3. GIDDENS, Anthony (1999), Max Weber Düşüncesinde Siyaset ve Sosyoloji, 3. Baskı, Çev. Ahmet Çiğdem, Vadi Yayınları, Ankara. GREENE, Jennifer C., Ricardo, A. Millet ve Rodney, K. Hopson (2004), Evaluation as a Effective Philanthropy, Ed.: Marc T. Braverman, Norman A. Constantine, Jana Kay Slater, San Fancisco. HAN, Heeyoung, Kuchinke, K. Peter ve Boulay, David Andrew (2009), “Postmodernism and HDR Theory: Current Status and Prospects”, Human Resource Development Review, Vol. 8, No. 1. HART, K. (2004), Postmodernism: A beginner’s Guide, Oneworld, Oxford. HITLER, Adolf (2005), Büyük Rüya Kavgam, 1. Baskı, Çev. Hüseyin Cahit Yalçın, Manifesto Yayınları, İstanbul. HOGAN, Robert (2009), Kişilik ve Kurumların Kaderi, 1. Baskı, Çev. Selen Y. Kölay, Remzi Kitabevi, İstanbul. HOPSON, Rodney K. (2005), “Reinventing Evaluation”, Anthropology and Education Quarterly, Vol. 36(3). HORNER Chris ve Westacott, Emrys (2001), Felsefe Aracılığıyla Düşünme, 1. Baskı, Çev. Ahmet Arslan, Phoenix Yayınevi, Ankara. JAMES, William (2003), Faydacılık, 1. Baskı, Çev. Tufan Göbekçin, Yeryüzü Yayınevi, Ankara. KAYA, Çetin (2002), Uygarlığın Koridorlarından Çağdaş Yönetime, 1. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul. KESKİN, Uğur (2010), İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Dengeli Sonuç Kartı Yöntemi İçindeki Yeri ve Önemine İlişkin Bir Araştırma, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, Sakarya. LINDEN, Gert Van der ve Parker, Pamela (1998), “On Paradoxes Between Human Resources Management, Postmodernism and HR Information Systems”, Accounting Management and Information Technologies, Vol. 8. LUKES, Steven (2006), Bireycilik, 2. Baskı, Çev. İsmail Serin, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. LYOTARD, J. F. (1984), “The Postmodern Condition: A Report on Knowledge”, Theory and History of Literature, Vol. 10, University of Minnesota Press, Minneapolis. LYOTARD, J. F. (2000), Postmodern Durum, 3. Baskı, Çev. Ahmet Çiğdem, Vadi Yayınları, Ankara. MAIER, Corinne (2006), Merhaba Tembellik İşyerinde Olabildiğince Az Çalışmanın Yolları ve Gerekliliği, 1. Baskı, Çev. Renan Akman, Merkez Kitapçılık Yayıncılık, İstanbul. MCMICHAEL, P. (2004), Development and Social Change: A Global Perspective, 3rd Ed., Thousand Oaks, Pine Forge Press, CA. NOVEMBER, Peter (2000), “Postmodern Marketing Education: It’s Easier Than You Think”, ANZMAC 2000 Visionary Marketing for the 21st Century: Facing the Challenge. ÖZEN, Şükrü (2007), “Yeni Kurumsal Kuram: Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar”, Derleyenler: SARGUT, A. Selami, Şükrü Özen (2007), Örgüt Kuramları içinde, 1. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara. ÖZKİRAZ, Ahmet (2003), Modernleşme Teorileri ve Postmodern Durum, 1. Baskı, Çizgi Kitabevi, Konya. ÖZŞAHİN, Mehtap, Ciğerim, Erşan, Gök, Mehmet Şahin (2005), “Rekabet Edebilirlik ve Firma Performansı İlişkisi Üzerine Bir Saha Araştırması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 1. PRESTI, Alessandro Lo (2009), “Snakes and Ladders: Stressing Role of Meta-Competencies for Post-Modern Careers”, International Journal for Educational and Vocational Guidance, Vol. 9. RACEVSKIS, K. (1993), Postmodernism and the Search for Enlightenment, University Press of Virginia, Charlottesville. ROSE, N. (1990), Governing the Soul: The Shaping of the Private Self, Routledge, Londra. SANGER, Jack (1995), “Making Action Research Mainstream:A Postmodern Perspective on Appraisal”, Educational Action Research, Vol. 3, No. 1. SARGUT, A. Selami (2007), “Yapısal Koşul Bağımlılık Kuramının Örgütsel Çevre Kuramları Bağlamındaki Yeri”, Derleyenler: SARGUT, A. Selami, Şükrü Özen (2007), Örgüt Kuramları içinde, 1. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara. SCOTT, W. G. ve Hart, D. K. (1989), Organizational Values in America, Transaction Publishers, New Brunswick, NJ. SPINOZA, Benedictus (Baruch) (2007), Tractatus Politicus, Çev. Murat Erşen, 1. Baskı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara. TEBER, Serol (2001), İnsanın Hiçleşme Serüvenine Giriş, Papirüs Yayınevi, İstanbul. THOMPSON, Craig J. (1997), “Buy Brown’s Book: A Fully Impartial Commentary on Postmodern Marketing”, European Journal of Marketing, Vol. 31. TURAN, Mehmet İnanç (2001), İnsan Olması Engellenmiş İnsan, Etki/Bulut Ortak Yayın Basım, İzmir. UYARGİL, Cavide ve Gönen, Dündar (1998), “Performansa Dayalı Ücret Planlarının Etkililiği/Başarısı ve Örgütsel Etkinlik ile İlişkisi” 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi 2000’li Yıllarda İşletmecilik ve Eğitimi Bildiri Kitabı, Akdeniz Ü. İİBF Yayın No: 2, Antalya. YILDIRIM, Engin (2007), “Örgüt Kuramında Yeni Gelişmeler: Postmodern ve Eleştirel Bakış”, Derleyenler: SARGUT, A. Selami, Şükrü Özen (2007), Örgüt Kuramları içinde, 1. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.