Türk Hukukunda Alt İşveren Uygulaması: Kamu Kuruluşlarının Personel Çalışmasına Dayalı Hizmet Alımlarında 6552 Sayılı Kanunun Getirdiği Yeni Yaklaşımlar

Yıl 2015, Sayı: 69, 59 - 98, 22.12.2017

Ali Kemal Sayın

Öz

Ekonomik ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle uzmanlık gerektiren işlerin çoğalması

ve yaygınlaşması, işyerinde ikinci bir işveren olarak alt işverenlik uygulamasının doğumuna

yol açmıştır. İşletmelere esneklik sağlamayı amaçlayan bu uygulama, işgücü maliyetlerinin

azaltılması, yasal yükümlülüklerden kaçınma veya işçilerin örgütlenmelerini engelleme

suretiyle işin ucuza yaptırılmasının aracı haline dönüştürülmeye başlanmıştır. İşçilerin

haklarını koruma amacından uzaklaşılması nedeniyle oluşan katı mevzuat hâkimiyeti ise, bu

ilişkiyi işlevsiz hale getirmiştir. Ülkemizde, özellikle kamu kuruluşlarının salt kamu ihale

mevzuatı yöntemini esas alarak gerçekleştirdikleri personel çalıştırılmasına dayalı hizmet

alımları, bu yöntemle çalışan işçilerin hak kayıplarını beraberinde getirmiş ve çalışma barışı

olumsuz olarak etkilenmiştir. Bu kapsamda, işveren kesiminin değişen ekonomik ve

teknolojik alt yapıya bağlı ihtiyaçları ile işçi kesiminin yaşadığı sorunları birlikte çözmeyi

amaçlayan 6552 sayılı Kanun, iş mevzuatı ile kamu işveren mevzuatı arasındaki

uyumsuzluktan kaynaklanan sorunları gidermeyi amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Alt işveren, muvazaa, kamu ihale, hizmet alımı, 6552 sayılı Kanun.

Kaynakça

• Aktay, A. Nizamettin, Kadir Arıcı ve E. Tuncay Kaplan/Senyen. İş Hukuku. 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2009.  Akyiğit, Ercan. “Kamuda Asıl İşin Bir Bölümü Altişverene Verilirken Muafiyet Var mıdır?”, Çalışma ve Toplum (2014/2): 15-63.  Alpagut, Gülsevil. “Alt İşverenlik Yönetmeliği ve Hukuka Uygunluk Sorunu”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi (20/2008): 1349-1351.  Aslan, Onur Ender. “Kamu Personel Rejimi: Statü Hukundan Esnekliğe”, Ankara: TODAİE Yayını, 2005.  Aydın, Ufuk. “6552 Sayılı (Torba) Yasa Sonrası Asıl İşvere- Alt İşveren İlişkileri”, SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, Ankara, 2015, Cilt:5, Sayı:1, 9-31.  Aydınlı, İbrahim. “6552 Sayılı Kanunla Alt İşveren Kurumunda Yapılan Yeni Düzenlemeler ve Değişiklikler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara, 2014, Cilt: XVIII, Sayı: 3-4, 77-99.  Aytaç, Hande Bahar. “Alt İşveren İlişkisinde Asıl İş-Yardımcı İş Ayrımı”, Çalışma ve Toplum (2015/3): 95-121.  Başbuğ, Aydın. “İş Mevzuatımız Alt İşveren Uygulamasının Ortaya Çıkardığı Sorunlara Çözüm Üretmekte Yetersizdir”, TES-İŞ Dergisi (Ağustos 2010): 112-114.  Canbolat, Talat. “Türk Hukukunda Alt İşveren: Borçlar Hukuku Bakımından”, Kamu İşyerlerinde Alt İşveren Uygulamasının Doğurduğu Sorunlar ve Çözüm Arayışları (Seminer/Çalıştay). Belek, Antalya: Kamu-İş, (29 Nisan-02 Mayıs 2010): 3-43.  —. “Yozlaşmış Alt İşverenlik (Taşeronluk).” TES-İŞ Dergisi (Ağustos 2010): 103-111.  Çelik, Nuri. İş Hukuku. 22. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım, 2009.  Centel, Tankut. “Alt İşveren Düzenlemelerine Eleştirel Bir Yaklaşım”, Sicil III.12 (2008): 39-42.  Ertürk Arslan, Arzu. “6552 Sayılı Kanunun 4857 sayılı İş Kanunu ile 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa Getirdiği Yenilikler”, Çalışma ve Toplum (2014/2): 173-195.  Gerek, Nüvit. “Kamu Kuruluşlarında Hizmet Alımı İhaleleri Kapsamında Çalıştırılan Alt İşveren İşçileri İle İlgili Sorunlar”, Çalışma ve Toplum (2007/4): 81-91.  Güzel, Ali. “İş Yasasına Göre Alt İşveren Kavramı ve Ası İşveren – Alt İşveren İlişkisinin Sınırları”, Çalışma ve Toplum (2004/1): 31-65.  Kamu İhale Kurumu. Kamu Alımları İzleme Raporu 2015, Kurumsal Gelişim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara, Mart 2016.  Koç, Müzaffer. “Kamuda Bir İstihdam Modeline Dönüşen Alt İşverenlik”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, (Eylül 2016): 65-90.  Özveri, Murat. “Alt İşveren: İş Hukukunun Altının Oyulması ve Yargı Kararları”, TES-İŞ Dergisi (Ağustos 2010): 110-122.  Süzek, Sarper. İş Hukuku. 5. Baskı. İstanbul: Beta, 2009.  Tuncel, Ferhan. “Alt İşverenlik Konusunda Neler Oluyor?”, Çalışma ve Toplum (2010/4): 51-54.  Yılmaz, Ejder. “Alt İşverenlik İlişkisinin Muvazaalı Olduğunu Tespit Eden İş Müfettişi Raporuna Karşı İtiraz Davası”, Çimento İşveren Dergisi XXIII.1 (2009): 4-21.