Göçün Suriyeli ve Yemenli Göçmenlerin Aile Yapıları Üzerine Etkileri

Yıl 2020, Sayı: 79, 167 - 205, 31.12.2020

Eymen Ekmen Orhan Koçak

https://doi.org/10.26650/jspc.2020.79.0002

Öz

Bu araştırma, Suriye ve Yemen’de yaşanan iç karışıklıklar, savaş, siyasi baskı vb. nedenlerle İstanbul’a göç etmiş ve İstanbul/Beylikdüzü ilçesinde ikamet eden Suriyeli ve Yemenli göçmenlerin aile yapısındaki değişim ve dönüşümleri; ekonomik, sosyo-kültürel, eğitim, sağlık ve barınmaya ilişkin incelemek ve değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışmada, belirtilen nedenlerle İstanbul’a göç etmiş ve İstanbul/Beylikdüzü ilçesinde ikamet eden Suriyeli ve Yemenli 14 göçmen kadınla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca sahada bulunulan süre içerisinde çalışma yürütülen toplumsal grupla kısmi zaman geçirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen analiz sonuçları, belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde; demografik veriler, sosyo-ekonomik düzey, sosyo-kültürel yapı, eğitim, sağlık, Türkiye’ye geliş ve yerleşme süreci başlıkları altında toplanmıştır. Araştırma sonucunda; göçün katılımcıların hayatında ekonomik, sosyo-kültürel, eğitim, sağlık ve barınmaya ilişkin etkiler yarattığı görülmüştür. Bu etkiler, katılımcıların aile yapısında; aile içi dengelerinde, aile içi ilişkilerinde ve ailenin çevre ilişkilerinde, aile tipinde, aile içi sorumluluklarda ve aile içi rol dağılımlarında değişim ve dönüşümlerin yaşanmasına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmen, Aile Yapısı, Uluslararası Göç, Göçün Etkileri

The Notion of Migration and its Effects on Syrian and Yemeni Immigrant Families

Öz

This research has been conducted to examine and evaluate the changes and transformations in the family structure of Syrian and Yemeni immigrants who live in the Istanbul/Beylikdüzü district and who have migrated to Istanbul due to war, political pressure and civil war in Syria and Yemen. The changes and transformations in the family structure of migrants have been examined and evaluated in terms of economic and socio-cultural, educational, health and housing aspects. In this study, in which qualitative research methods have been used, in-depth interviews have been conducted with 14 Syrian and Yemeni immigrant women who migrated to Istanbul for the stated reasons and now live in the Istanbul/Beylikdüzü district. In addition, some time has been spent with the social group in which the study was conducted. Findings obtained as a result of the interviews, within the framework of certain concepts and themes were gathered under the following headings: demographic data, socio-economic level, socio-cultural structure, education, health, arrival in Turkey and settlement. As a result of the research, migration has had economic, socio-cultural, educational, health and housing impacts on participants' lives. These impacts have caused changes and transformations of family balances, family relations and family’s environment relations, family type, family responsibilities and family role distributions in the family structure of the participants.

Anahtar Kelimeler

Migration, Immigrant, Family Structure, International Migration, Effects of Migration

Kaynakça

• Aile Yapısı (2011). Erişim 15.11.2019, Aile ve Tüketici Hizmetleri: http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Aile%20Yap%C4%B1s%C4%B1.pdf
• Aksu, H. ve Sevil, Ü. (2010). Göç ve kadın sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 133-138.
• Baş, M., Molu, B., Tuna, H. ve Baş, İ. (2017). Göç eden ailelerin sosyo-kültürel ve ekonomik değişiminin kadın ve çocuk yaşamına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(3), 1680-1693.
• Cesur Kılıçaslan, S. (2006). İnegöl Bölgesi’nde Yaşayan Bulgaristan Göçmeni ve Yerli Ailelerin Aile Yapısı. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aile ve Tüketici Anabilim Dalı, Ankara.
• Chimhowu, A., Piesse, J., ve Pinder, C. (2005). The socioeconomic impact of remittances on poverty reduction. Remittances: Development impact and future prospects, 83-102.
• Dağaşan, E. ve Aydın, S. (2017). Geçmişten günümüze göç II. Göçün sosyal hayata yansımaları: 93 Harbi Dönemi’nde Oltu’dan Tokat’a bir göç hikayesi (ss.737-745). Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları.
• Dedeoğlu, S. (2011). Türkiye’de göçmenlerin sosyal dışlanması: İstanbul hazır-giyim sanayinde çalışan Azerbaycanlı göçmen kadınlar örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(1), 28-48.
• Deniz, O. (2015). Ortadoğu ve Asya kökenli göçmenlerin göç güzergahında Türkiye opsiyonu. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü Dergisi, 209-231.
• Dumon, W. A. (1989). Family and Migration. International Migration, 27(2), 251–270.
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234.
• Erkuş, A. (2017). Bilimsel Araştırma Süreci. İstanbul: Seçkin.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2015, 2 Şubat). Kitlesel Akınlar. Ankara: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Erişim 07.09 2019, https://www.goc.gov.tr/kitlesel-akinlar
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2019). Geçici Koruma Hakkında. Ankara: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Erişim 15.12.2019, https://www.goc.gov.tr/genel-bilgi45
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2019). Türkiye'nin Düzensiz Göçle Mücadelesi. Ankara: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Erişim 15.10.2019, https://www.goc.gov.tr/turkiyenin-duzensiz-gocle-mucadelesi
• Günay, E., Atılgan, D. ve Serin, E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 37-60.
• İlkkaracan, P. ve İlkkaracan, İ. (1998). 1990’lar Türkiye’sinde kadın ve göç. O. Baydar (Ed.), Bilanço 98: 75 yılda köylerden şehirlere (ss.305-322). Numune Matbaası: Tarih Vakfı Yayınları.
• Jehoel Gijsbers G. ve Vrooman C. (1997). Explaining social exclusion: A theoretical model tested in the Netherlands. Erişim 15.11.2019, The Netherlands Institute for Social Research:
• https://www.researchgate.net/publication/236981206_Explaining_Social_Exclusion_A_Theoretical_Model_Tested_in_The_Netherlands
• Karaağaç, F. C. ve Güvenç, H. (2019). Resmi ilkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 532-568.
• Koç, M. ve Görücü, İ. ve Akbıyık, N. (2015). Suriyeli sığınmacılar ve istihdam problemleri. Birey ve Toplum, 5(9), 63-93.
• Kümbetoğlu, B. (2017). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. (5.b.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• McCracken Grant, D. The Long Interview, Sage Publications, London, 1988.
• Memiş, H. (2015). İç savaş nedeniyle Kilis’te yaşayan Suriyelilerin oluşturduğu sosyo-ekonomik algılar üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 100-114.
• Merter, F. (1990). 1950-1988 Yılları Arasında Köy Ailesinde Meydana Gelen Değişmeler: Malatya Örneği. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Sapancalı, F. (2005). Avrupa Birliğinde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 3(6), 51-106.
• Sayın, Y. ve Usanmaz, A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1-13.
• Sır, A. ve Bayram, Y. ve Özkan, M. (1998). Zoraki iç göçün ruh sağlığına etkileri üzerine bir ön çalışma. Klinik Psikiyatri Dergisi, 1(2), 83-88.
• Şahin, B. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. Baskı). A. Tanrıöğen (Yay. Haz). Metodoloji (ss. 111-130). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tekin, H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116.
• Tuzcu, A. ve Bademli, K. (2014). Göçün psikososyal boyutu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(1), 56-66.
• UNICEF (2019). Türkiye’deki Suriyeli Çocuklar. Erişim 12.12.2019, https://www.unicefturk.org/yazi/acil-durum-turkiyedeki-suriyeli-cocuklar
• Weiner M. ve Rainer, M. (1997). Migrants, refugees and foreign policy: Prevention and intervention strategies. Third World Quarterly, 18(1), 25-51.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslarası göç: çeşitleri, nedenleri ve etkileri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1685-1704.