Türkiye’de Ücretlilerin Kayıtlı Çalışma Olasılığını Belirleyen Faktörlerin Analizi

Yıl 2021, Sayı: 80, 423 - 450, 09.07.2021

Serdar Acun

Öz

Kayıt dışı istihdam işsizlik ve istihdam arasında gri bir alan olarak emek piyasasında yer bulmaktadır. İşsizlik oranının yüksek olduğu ülkelerde kayıt dışı istihdam, işsizler için geçici bir sığınma alanı olarak varlığını güçlü bir şeklide sürdürmektedir. Türkiye’de kayıt dışı istihdam son yıllarda azalma eğilimi gösterse de üyesi olduğu OECD ortalamasının üzerindedir. Bu çalışmada Türkiye’de ücretli çalışanlarda, kayıt dışı istihdamın eğitimle nasıl bir ilişki içerisinde olduğu, Türkiye emek piyasasında önemli bir yer tutan küçük işletmelerin kayıt dışı istihdamı nasıl etkilediği sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada ikili Lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın veri seti olarak 2018 yılı TÜİK Hane Halkı İşgücü Anketleri mikro veri setinden yararlanılmıştır. Analiz sonucunda Türkiye’de ücretli çalışan kadınların, sanayi sektöründe çalışanların, yarı zamanlı çalışanların ve geçici iş sözleşmesine sahip olanların kayıt dışı çalışma olasılığının daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İşyerinde çalışan sayısı ile kayıtlılık arasında pozitif ilişkinin varlığı da çalışmada elde edilen diğer bir bulgudur. Eğitim ile kayıtlı çalışma arasındaki ilişki güçlü bir şekilde pozitif yönlüdür. Kadınlarda eğitimin kayıtlı çalışma olasılığına etkisi genele göre daha fazla olduğu çalışma sonucunda elde edilen önemli bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Kayıt dışı istihdam, Ücretli çalışan, Eğitim, Firma büyüklüğü, Lojistik regresyon

Analysis of the Factors Determining the Probability of Registered or Informal Employment for Wage Earners in Turkey

Öz

Informal employment takes place in labor markets as a gray area between unemployment and employment. It effectively continues to exist as a temporary shelter for the unemployed in countries with higher unemployment rates. Although Turkey’s informal employment rate has decreased in recent years, it remains above the OECD average. Examining the relationship between informal employment and education in Turkey, this study also attempts to identify how small businesses that loom large in the Turkish labor market affect informal employment. The TURKSTAT 2018 Household Labor Force Survey micro data set is used for this purpose. A binary logistic regression model is applied as the method of analysis. Conclusions reveal that the probability of informal employment is much higher for female wage earners, industrial workers, part-time workers, and those with temporary employment contracts. Additionally, the positive relationship between the number of employees in enterprises and formality is another finding of this study. A strongly positive education-formal employment relationship is also identified, and the effect of education on the probability of formal employment is found to be higher for women in particular.

Anahtar Kelimeler

Informal employment, Wage earners, Education, Firm Size, Logistic Regression

Kaynakça

• Abraham, R. (2019). Informal Employment and the Structure of Wages in India: A Review of Trends. Review of Income and Wealth, 65, S102-S122. google scholar
• Almeida, R., &Carneiro, P. (2009). Enforcement of laborregulationandfirm size. Journal of comparativeEconomics, 37(1), 28-46. google scholar
• Angel-Urdinola, D. F., & Tanabe, K. (2012). Micro-determinants of informal employment in the Middle East and North Africa region. World Bank. google scholar
• Ansal, H., Küçükçiftçi, S., Onaran, Ö., & Orbay, B. Z. (2000). Türkiye emek piyasasının yapısı ve işsizlik. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, Kasım. google scholar
• Bangasser, P. E. (2000). The ILO and the informal sector: an institutional history. Geneva: ILO. google scholar
• Becker, K.F. (2004), The Informal Economy, Swedish International Development Agency, Stockholm. google scholar
• Bernabe, S. (2002). Informal Employment in Countries in Transition: A conceptual framework. LSE STICERD Research Paper No. CASE056. google scholar
• Bologna, J. (2016). The effect of informal employment and corruption on income levels in Brazil. Journal of Comparative Economics, 44(3), 657-695. google scholar
• Bosch, M. (2007). The informal labour market in motion: Dynamics, cycles and trends. 101-131,Informality: Exit and exclusion. The World Bank. google scholar
• Bosch, M., Goni, E., & Maloney, W. (2007). The determinants of rising informality in Brazil: Evidence from gross worker flows. The World Bank. google scholar
• Bölükbaş, M. (2018). Kayıt Dışı İstihdam ve Genç İşsizlik Ekonomik Büyüme ile İlişkili Olabilir Mi? Türkiye İçin Ekonometrik Bir Analiz. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 75-90. google scholar
• Carneiro, F. (1997). The changing informal labour market in Brazil: cyclicality versus excessive intervention. Labour, 11(1), 3-22. google scholar
• Carneiro,F.,&Henley,A.(2002).EarningsandChoiceofFormalversusInformalEmployment in a DevelopingEconomyLabour Market: EvidenceforBrazil. University of Wales at AberystwythWorkingPaper, UK. google scholar
• Carr, M., & Chen, M. A. (2002). Globalization and the informal economy: How global trade and investment impact on the working poor (pp. 92-2). Geneva: International Labour Office. google scholar
• Alter Chen, M. (2005). Rethinking the informal economy: Linkages with the formal economy and the formal regulatory environment (No. 2005/10). WIDER Research Paper. google scholar
• Çetinkaya, E. (2008). Türkiye’de gençlerin kayıt dışı istihdamdaki durumu. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 115-125. google scholar
• Çokluk, Ö. (2010). Lojistik regresyon analizi: Kavram ve uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1357-1407. google scholar
• Dam, M. M., Ertekin, Ş., & KIZILCA, N. (2018). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Boyutu: Ekonometrik Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 293-318. google scholar
• Davis, M. (2006). Planet of slums. New Perspectives Quarterly, 23(2), 6-11. google scholar
• De Oliveira, O., & Roberts, B. (1994). The many roles of the informal sector in development: evidence from urban labor market research, 1940-1989. Contrapunto: The informal sector debate in Latin America, 51, 71. google scholar
• Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı. Çalışma ve Toplum, 2(21), 41-54. google scholar
• Delgado Montes, J., Corrales, J., & Singh, P. (2016). The’Informality Gap’: Can Education Help Minorities Escape Informal Employment? Evidence from Peru. google scholar
• Dereli, T. (2007). Informal employment in Turkey. Sosyal Siyaset Konferanslari Dergisi, 53(2), 65-82. google scholar
• Doğrul, H. G. (2012). Determinants of formal and informal sector employment in the urban areas of Turkey. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 4(2), 217-231. google scholar
• Ergüder, B. Güvencesizlerin Sosyal Güvenliği: Enformel İlişki Ağları Ve Pasif Güvenlik Mekanizması. İktisat Dergisi, (479-480). google scholar
• Ergüder, B. (2006). Türkiye’de Kadın Emeğinin Değişen Yapısı: Enformel Kesimde Kadın Emeği ve Kadın Emeğine Talep. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İstanbul. google scholar
• Femandez-Kelly, P., &Shefner, J. (2006). Out of the shadows: political action and the informal economy in Latin America. PennStatePress. google scholar
• Fidan, H., & Genç, S. (2014). Kayıt dışı İstihdam ve Kayıt dışı İstihdama Etki Eden Mikro Faktörlerin Analizi: Türkiye Özel Sektör Örneği-İnformal Employment And Analysis Of Factors Affecting The İnformal Employment: Turkish Private Sector Case. Mehmet AkifErsoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 137-150. google scholar
• Fields, G. S. (1990). Labour market modelling and the urban informal sector: Theory and evidence. google scholar
• Galli, R., & Kucera, D. (2004). Labor standards and informal employment in Latin America. World Development, 32(5), 809-828. google scholar
• Galiani, S., &Weinschelbaum, F. (2012). Modeling informality formally: households and firms. EconomicInquiry, 50(3), 821-838. google scholar
• Gemir H.N.,2012, “Türkiye’de İstihdam Politikalarının Etkinliği”, Adalet Yayınevi,2012 google scholar
• Görmüş, A. (2017). The micro determinants of informal youth employment in Turkey. Unregistered employment, 157-169. google scholar
• Göztepe, Ö. 2012, “Yeni Dönemin Satırbaşları”, Güvencesizleştirme Süreç,Yanılgı, OlanakEditör: Özay Göztepe, Nota Bene, 15-60 google scholar
• Gujarati, D. N., Porter, D. C., Şenesen, Ü., & Günlük-Şenesen, G. (2009). Temel Ekonometri. Literatür Yayıncılık. google scholar
• Guloglu, T. (2005). The reality of informal employment in Turkey. google scholar
• Güloğlu,T., Korkmaz, A., Kip M. (2003). Türkiye’de Kayıt dışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (45), 51-96. google scholar
• Güneş, B., & Acun, S. (2015). The New Instrument of Makıng The Labour Markets Flexıble ın turkey: Part-tıme Employment. Is, Güç:Tthe Journal of Industrial Relations& Human Resources, 17(4). google scholar
• Günther, I., &Launov, A. (2012). Informal employment in developing countries: Opportunity or last resort?. Journal of development economics, 97(1), 88-98. google scholar
• Gül, E., Ekinci, A., & Konya, S. (2009). Türkiye’de istihdam politikaları: yapısal bir analiz. Ekin Yayınevi. google scholar
• Gürsel, S., &Pelek, S. (2013). Kayıt dışı istihdamın ekonomik ve toplumsal özellikleri. Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Yapısal Sorunlar Betam Araştırma Notları 20082012, Derleyen Seyfettin Gürsel,BAÜ Yayınları, 2013, 150-156 google scholar
• Harris, J. R., & Todaro, M. P. (1970). Migration, unemployment and development: a two-sector analysis. The American economic review, 60(1), 126-142. google scholar
• Hussmanns, R. (2004). Defining and measuring informal employment. Geneva: International Labour Office. google scholar
• ILO (2002) Decent Work and the Informal Economy. Geneva: International Labour Office google scholar
• Itzigsohn, J. (2006). Neoliberalism, Markets, And Informal Grassroots. Out of the Shadows: Political Action and the Informal Economy in Latin America, 81.Penn State Press google scholar
• Kucera, D., &Roncolato, L. (2008). Informal employment: Two contested policy issues. International Labour Review, 147(4), 321-348. google scholar
• Kuzgun, İ. K. (2012). Güvenceli Esneklik Kavramı ve Türkiye’de Güvenceli Esnekliğin Belirleyici Değişkenleri. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(2). google scholar
• Lewis, W. A. (1954). Economic development with unlimited supplies of labour. The manchester school, 22(2), 139-191. google scholar
• Lordoğlu K,2006 “Türkiye İşgücü Piyasaları (Durum Raporu)”. İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Yayın No:56, İstanbul google scholar
• Jelin, E., Mercado, M. A., &Wyczykier, G. (2001). Home work in Argentina (No. 993457053402676). International Labour Organization. google scholar
• Jonasson, E. (2011). Informal employment and the role of regional governance. Review of development economics, 15(3), 429-441. google scholar
• Maloney, W. F. (1999). Does informality imply segmentation in urban labor markets? Evidence from sectoral transitions in Mexico. The World Bank Economic Review, 13(2), 275-302. google scholar
• Maloney, W. F. (2004). Informality revisited. World development, 32(7), 1159-1178. google scholar
• Maloney, W. F., & Arias, O. S. (2007). The razon de ser of the informal worker. Informality: exit and exclusion, Washington DC: The World Bank. google scholar
• Marjit, S., &Maiti, D. S. (2005). Globalization, reform and the informal sector (No. 2005/12). WIDER Research Paper. google scholar
• Memiş, E., & Toksöz, G. (2020). Gender Inequalities in Informal Employment and Wage Gap in Turkish Manufacturing. Ekonomik Yaklasim, 31(116), 1-33. google scholar
• Midi, H., Sarkar, S. K., & Rana, S. (2010). Collinearity diagnostics of binary logistic regression model. Journal ofInterdisciplinary Mathematics, 13(3), 253-267. google scholar
• Munshi, K. (2003). Networks in the Modern Economy: Mexican Migrants in the. S. Labor market. The Quarterly. google scholar
• Özşuca, Ş. T. (2003). Esneklik ve güvenlik ikileminde Türkiye emek piyasası. Ankara: İmaj Yayıncılık. google scholar
• Rodrik, D. (1999). Democracies pay higher wages. The Quarterly Journal of Economics, 114(3), 707-738. google scholar
• Park, A., & Cai, F. (2011). The informalization of the Chinese labor market. From iron rice bowl to informalization: Markets, workers, and the state in a changing China, 17. google scholar
• Perez, J. L. D. (2008). Legal Determinants of Labour Informality. In In Defence of Labour Market Institutions (218-232). PalgraveMacmillan, London. google scholar
• Perry, G. E., Arias, O., Fajnzylber, P., Maloney, W. F., Mason, A., & Saavedra-Chanduvi, J. (2007). Informality: Exit and exclusion. The World Bank. google scholar
• Portes, A. (1990). When more can be less: labor standards, development, and the informal economy. US Department of Labor, Labor Standards and Development in the Global Economy, 219-237. google scholar
• Portes, A., &Schauffler, R. (1993). Competing perspectives on the Latin American informal sector. Population and development review, 33-60. google scholar
• Portes, A. (1989). Latin American urbanization during the years of the crisis. Latin American Research Review, 24(3), 7-44. google scholar
• Schneider, F., &Buehn, A. (2018). Shadow economy: Estimation methods, problems, results and open questions. Open Economics, 1(1), 1-29. google scholar
• Singh, A., & Zammit, A. (2000). The global labour standards controversy: Critical issues for developing countries. google scholar
• Stiglitz, J. E. (1976). The efficiency wage hypothesis, surplus labour, and the distribution of income in LDCs. Oxford economic papers, 28(2), 185-207. google scholar
• Stiglitz, J. E. (2002). Participation and development: Perspectives from the comprehensive development paradigm. Review of development economics, 6(2), 163-182. google scholar
• Süngü, Y. (2008). Kayıt Dışı İstihdamın Denetimi ve Sosyal Güvenlik Reformuyla Yapılan Düzenlemeler. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(2-3), 115-132. google scholar
• Tansel, A. (2000). Wage earners, self-employed and gender in the informal sector in Turkey. Self-Employed and Gender in the Informal Sector in Turkey (November 2000). google scholar
• Tansöker, R. L. (2017). Türkiye’de kayıt dışı istihdamın vergi takozu açısından değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 309-334. google scholar
• Tokman, V. (1992), “The informal sector in Latin America: From underground to legality”, in google scholar
• Tokman, V. (ed.), Beyond regulation: The informal economy in Latin America, International Labour Office, Lynne Reinner, pp. 3-22. google scholar
• Urhan, B., & Etiler, N. (2011). Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum, 2(29), 191-215. google scholar
• Xue, J., Gao, W., & Guo, L. (2014). Informal employment and its effect on the income distribution in urban China. China Economic Review, 31, 84-93 google scholar
• Williams, C. C. (2009). Formal and informal employment in Europe: beyond dualistic representations. European urban and regional studies, 16(2), 147-159. google scholar
• Zuo, H. (2013). Formal and informal employment in China: probability of employment and determinants of monthly wages. Australian Economic Review, 46(4), 405-423. google scholar