Dijital Platformlar ve Gazetecilik Mesleği: İnfluencer Gazetecinin Yükselişi

Yıl 2023, Sayı: 84, 99 - 110, 19.07.2023

Esma Gültüvin Gür Omay

https://doi.org/10.26650/jspc.2023.84.1274247

Öz

Dijital platformlar, dijital alanlar üzerinden faaliyet gösteren, ağırlıklı olarak kendilerini çeşitli pazarlarda konumlandıran sosyal medya şirketleridir. Bu şirketler, kullanıcıların profilleri aracılığıyla sosyal ağ bağlantıları kurmalarını sağlayan sosyal medya siteleri olarak iş hayatına başlamıştır. Sosyal medya sitelerinin programlanabilirliği onları platformlara dönüştürmüştür. Programlanabilirlik kavramı ise internet ağlarının genel yapısını değiştirmiştir. Dijital platformlar, kullanıcıların etkileşimlerinden gelir elde ederken, karşılığında içerik üreticilerinin de gelir elde etmelerine yardımcı olmaktadırlar. Gazetecilik, haberlerin bu şekilde platformlaştırılmasından derinden etkilenmiştir. Dijital alanlar, geleneksel gazetecilik pratiklerini değiştirmektedir. Platform kapitalizmi altında, dijital alanlar bireylerin yaşam tarzlarının, olayları nasıl algıladıklarının, bunlara nasıl tepki verdiklerinin ve bunları nasıl gördüklerinin küratörlüğünü yapmaktadır. Buna karşılık, etik bir pratik olarak gazetecilik, yeni iletişim biçimleri ve ticarileşme nedeniyle kendini dönüştürmektedir. Dijital haberciliğin yükselişi, “içerik üretmek” olarak adlandırılabilecek yeni haber paylaşım ve üretim biçimlerinin yolunu açmıştır. Haber üretimi, artık platform mantığını yöneten mekanizmaların egemenliğine girmiştir. Platform mantığı, gazetecinin toplumdaki rolünü genel olarak etkileyen verileştirme, metalaştırma, ticarileştirme ve tüketim mekanizmalarında yatmaktadır. Dijital platformların ön plana çıkması, özellikle Instagram gibi sosyal medya platformlarının başat konuma gelmesi, haberciliği ve bir meslek olarak gazeteciliği dönüşüme uğratmıştır. Gazeteciliğin etik ve mesleki ilkeleri aşınmış, gazetecilik influencerlık (etkileyiciler/fenomenler) olarak görülmeye başlanmış ve gazetecilik dijital platform mantığında işleyen bir yapıya evrilme sürecine girmiştir. Gazetecileri koruyan kurumsal şemsiye yerini platform kapitalizminin ilkelerine bırakmıştır. Bu çalışmanın amacı dijital platformların baskın gücü altında kalan gazetecilik mesleğinin prekaryalaşmasını incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Dijital platformlar, Instagram, Influencer Gazeteci, Platformlaşma, Gazetecilik Mesleği

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Digital Platforms and Journalism as a Profession: The Rise of the Influencer Journalist

Öz

Digital platforms are entities that operate through digital spaces and mainly occur as social media companies that have positioned themselves in various markets. Digital platforms began their journey as social media sites that enable users to create social network connections with the help of profiles. The programmability of social media sites has evolved them into platforms, and this notion of programmability changed the overall structure of the web. Digital platforms generate revenue through user interactions; in return, content producers also help them generate revenue. Journalism has been deeply affected by the platformization of news, and digital spaces have also changed traditional journalistic practices. Under the platform capitalism, digital spaces curate individuals’ life styles and how they perceive, react, and see things. In return, journalism as an ethical practice transformed itself due to the new odes of communication and commercialization. The rise of digital journalism has paved the way for new modes of sharing and producing news, and this can easily be termed as producing content. The production of news became highly dominated by the mechanisms that govern platform logic. Platform logic can be detected in the datafication, commodification, commercialization, and consumption that have affected the role of journalists in society. The rise of digital platforms, especially social media platforms such as Instagram, has transformed not just journalism itself but also journalism as a profession. The ethical and professional principles of journalism have been eroded, with journalists having begun to be seen as influencing people and their starting to act with the logic of digital platforms. The corporate umbrella that protected journalists has been replaced by the principles of platform capitalism. The aim of this paper is to examine the precarization of journalism as a profession under the dominant power of digital platforms.

Anahtar Kelimeler

Digital Platforms, Instagram, Influencer Journalist, Platformization, Journalism as a Profession

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Arıcı, A. (2022). Etik tartışmalar eşliğinde marka gazeteciliği kavramı ve halkla ilişkiler ilişkisi üzerine bir değerlendirme. INIF E- Dergi, 7(2), 154-178. https://doi.org/10.47107/inifedergi.1151358. google scholar
• Banjac S., & Hanusch F. (2022). A question of perspective: exploring audiences’ views of journalistic boundaries. NewMedia & Society, 24(3): 705-723. https://doi.org/10.1177/1461444820963795. google scholar
• Banjac S., & Hanusch F. (2022). Aspirational lifestyle journalism: the impact of social class on producers’ and audiences’ views in the context of socio-economic inequality. Journalism, 23(8), 1607-1625. https://doi.org/10.1177/1464884920956823. google scholar
• Bossio, D. (2021). Journalists on Instagram: presenting professional identity and role on image-focused social media. Journalism Prac-tice,https://doi.org/10.1080/17512786.2021.2001359 google scholar
• Bucher, T. (2012). Wantto be on the top? Algorithmic power and the threat of invisibility on Facebook. NewMedia andSociety, 1(47),1164-1180, Sage. https://doi.org/ 10.1177/1461444812440159 google scholar
• Cotter, K. (2019). Playing the visibility game: how influencers and algorithms negotiate influence on Instagram. New Media and Society, 21(4), 895-913. https://doi.org/10.1177/1461444818815684. google scholar
• Duffy, B. E., Hund E. (2015). Having it all on social media: entrepreneurial femininity and self-branding among fashion bloggers. SocialMedia + Society, July-December (1-11), Sage. https://doi.org/10.1177/2056305115604337. google scholar
• Frier, S. (2021). Filtresiz: Instagram iş dünyasını, şöhreti ve kültürü nasıl dönüştürdü?. (B. Yüksekkaş, Çev.), İstanbul: Nova Kitap. google scholar
• Gilespie, T. (2010). The politics of platforms. New media and Society, 12(3), 347-364. https://doi.org/10.1177/1461444809342738. google scholar
• Granger, J. (26 Temmuz 2022). Journo-influencers are good for newsrooms, but they need support, https://www.journalism.co.uk/news/should-journalists-be-influencers-and-if- so-how-/s2/a950240/ erişim tarihi: 21.05.2023 google scholar
• Gür Omay, E. G. (2021). Covid-19 ve sahte haberler ekonomisi: Türkiye verileri ve etkileri, Dr. T. Münyas (Ed.), Verilerle Pandemi Sürecinde Türkiye içinde, (ss. 545-567) Ankara: Tesam Kitaplığı-Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
• Gür Omay, E. G (2021). Dijital platformlar bağlamında dijital emek: Donanım Haber örneği, A. Algül(Ed.) Geleneksel ve Dijital Üzerine İletişim Araştırmaları içinde, (ss. 279-30) İstanbul: Nobel Bilimsel. google scholar
• Gür Omay, E. G. (2022). Dijitalleşme ekseninde tüketim kültürü, K. Çankaya (Ed.) Medya ve Tüketim liçinde, (ss. 31-46) , Konya: Eğitim Yayınevi. google scholar
• Gür, E. G., Omay, U. (2012). Work as an instrument of consumerism, M. J. Ditton (Ed) New Thoughts about Work: Theoretical and Practical Aspects, içinde, (ss11-20), Oxford: Interdisciplinary Press. google scholar
• Helmond, A. (2015). The platformization of the web: Making web data platform ready, Social Media+ Society, July - December 2015, 1-11. DOI: 10.1177/2056305115603080. google scholar
• Housley, W. (2015, Aralık 17). Disruptive technologies, social transformation and the socio-digital, The Sociological Review Magazine. Çevrim içi: https://thesociologicalreview. org/collections/digital-sociology/disruptive-technologies-social-transformation-and-the-socio-digital/, Erişim tarihi: 07.03.2023. google scholar
• ILO. (2021). World employment and social outlook: The role of digital labour platforms in transforming the world of work, Geneva. google scholar
• Irvine, M. The affordances and constraints of Instagram, Çevrim içi: https://blogs.commons.georgetown.edu/cctp-820-fall2019/2019/10/15/the-affordances-and-constraints-of- instagram/, Erişim tarihi: 04.03.2023. google scholar
• Jennings, R. (2023). Are we all Influencers now? How the great recession paved the way for influencers to inherit the earth, yayın tarihi: 01.03.2023, Çevrim içi: https://www.vox.com/the-goods/23618956/influencer-industry-emily-hund, Erişim tarihi: 02.03.2023. google scholar
• Marketing Türkiye. (2020). Kahraman gazeteci süper influencer’a karşı!, Çevrim içi: https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/kahraman-gazeteci-super-influencera-karsi/, Erişim tarihi: 05.03.2023. google scholar
• Mellado C., Alfaro A. (2020). Platforms, journalists and their digital selves. Digital Journalism, 5(10), 1258-1279.21670811.2020.1817763 google scholar
• Mills, S. (2021). Delete facebook: from popular protest to a new model of platform capitalism? New Political Economy, 26(5), 851-868. https://doi.org/10.1080/13563467.2020.1858777. google scholar
• Minimum wage: Facts Analysis, Çevrim içi: https://minimumwage.com, Erişim tarihi: 25.03.2023. google scholar
• Omay, U. (2017). Post Homo Servus. İstanbul: Beta Basım Yayım. google scholar
• Perreault, G. P., Ferrucci P. (2020). What is digital journalism? Defining the practice and role of the digital journalist. Digital Journalism, 5(10), 1298-316. https://doi.org/10.1080/21670811.2020.1848442. google scholar
• Perreault, G., Hanusch, F. (2022). Field insurgency in lifestyle journalism: How lifestyle journalists marginalize Instagram influencers and protect their autonomy. New Media Society, 1-19. https://doi.org/10.1177/14614448221104233 google scholar
• Standing, G. (2009). Work after globalization: Building occupational citizenship. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited. google scholar
• Standing, G. (2011). The Precariat: The New Dangerous Class. Bloomsbury Academic, London. google scholar
• Standing, G. (2014). The Precariat. Jargon-Key Concepts in Social Research Contexts, 13(4), 10-12. American Sociological Association. http://contexts.sagepub.com DOI 10.1177/1536504214558209 google scholar
• Tezcan, M. (2018). Eski dünyanın yeni ‘influencer’ları: Gazeteci reklam yapmasın mı?,30 Kasım 2018, Çevrimiçi: https://journo.com.tr/gazeteci-reklam-yapmasin-mı, Erişim tarihi: 01.02.2023. google scholar
• Thal, A. (2020). The desire for social status and economic conservatism among affluent Americans. American Political Science Review, 114(2), 426-442. https://doi.org/10.1017/S0003055419000893. google scholar
• Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, “Türkiye gazetecilik hak ve sorumluluk bildirgesi”, Çevrim içi: https://www.tgc.org.tr/bildirgeler/tmkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumlulukbildirgesi/ bildirge.html, Erişim tarihi: 25.02.2023. google scholar
• Upwork, Çevrim içi: https://www.upwork.com/freelance-jobs/journalism/, Erişim tarihi: 26.02.2023. google scholar
• Waisbord, S. (2019). The 5w and 1h of digital journalism. Digital Journalism, 7(3), 351-358, https://doi.org/10.1080/21670811.2018.1545592. google scholar
• van Dijck J., Poell T., & de Waal M. (2018). The platform society, public values in a connective world. NewYork: Oxford University Press. google scholar
• van Dijck J. (2020). Governing digital societies: private platforms public values, Computer Law and Security Review, 36(2020), 105337, Elsevier. https://doi.org/10.1016/jxlsr.2019.105377. google scholar