Beşeri Sermayenin İktisadi Önemi ve Türkiye'nin Beşeri Sermaye Potansiyeli

Yıl 2008, Sayı: 55, - , 20.10.2010

İbrahim Yumuşak

Öz

Bir ülkenin en önemli serveti nitelikli insan gücüdür. Nitelikli bir nüfus, ülke kaynaklarının en verimli şekilde kullanılmasında ve iktisadi gelişmenin sağlanmasında belirleyici bir faktördür. Aynı zamanda nüfusun genç ve dinamik olması da birçok açıdan avantajlar sağlamakta, beşeri sermaye yatırımlarının etkinliğini artırmaktadır. Bu yüzden, nüfusun niteliğini artırmaya yönelik olarak uygulanacak eğitim ve sağlık politikalarının seçiminde, ülkenin beşeri sermaye düzeyinin ve potansiyelinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Bu çalışma, Türkiye'nin beşeri sermaye düzeyini ve potansiyelini analiz etmektedir. İlk bölümde beşeri sermayenin iktisadi önemi ele alınmakta, ikinci bölümde ise beşeri sermaye formu olarak Türkiye'deki eğitim - sağlık düzeyleri ve potansiyeli analiz edilmektedir. Son bölümde ise Türkiye'nin Beşeri Kalkınma İndeksi'ndeki trendi incelenmektedir.

Bu çalışmanın en önemli katkısı; Türkiye'nin beşeri sermaye potansiyelinin iller, cinsiyet, yaş ve gelişmişlik seviyesine göre karşılaştırmalı olarak analiz edilip, beşeri sermaye düzeyinin artırılması amacıyla uygulanacak politikaların öncelikleri konusunda öneriler sunmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Be eri Sermaye, E itim, Be eri Kalk nma ndeksi, Türkiye

Kaynakça

• Carnoy, M. (1992) "Education and Economic Development: The First Generation", in Blaug, Mark (Ed), The Economic Value of Education: Studies in The Economics of Education, Edward Elgar Publishing Limied, Cambridge.
• Blaug, M. (1970) An Introduction to The Economics Education, Allen Lane The Penguin Press, London.
• Bowman, J.M., (1968) “The Human Investment Revolution in Economics Thought,” in Mark Blaug (Ed.) Economics Education 1, Penguin Books, London.
• Demirta , U., (2003) Teknolojik Geli me, Büyüme ve stihdam, Milli Prodüktivite Merkezi Yay nlar , No:671, Ankara.
• Denison, E. F., (1962) The Sources of Economic Growth in The U.S.A. and Alternatives Before Us, Committee for Economic Development, New York.
• E, (2004a) Türkiye’de Kad n Bilgi A . http://www.die.gov.tr/tkba/istatistikler3.htm (15.5.2004)
• E, (2004b) Türkiye’de Kad n Bilgi A . http://www.die.gov.tr/tkba/istatistikler1.htm (15.5.2004)
• DPT, (2004a) 8. V Y ll k Kalk nma Plan , http://plan8.dpt.gov.tr (10.5.2004)
• DPT, (2004b) 2004-2006 Ön Ulusal Kalk nma Plan http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/o- ukp.pdf (15.5.2004)
• Drucker, P. F., (1997) Kapitalist Ötesi Toplum, nk lap Kitabevi, stanbul.
• Drucker, P. F., (1998), "Efsane Guru'dan De imin Analizi," Capital-Ayl k Ekonomi Dergisi, Y l:6, Say :11.
• Grossman, M. (1999), “The Human Capital Model of The Demand for Health,” NBER Working Paper, No:7078.
• Gürak, H. (2001) “ The Neoclassical Marxists,” Yap Kredi Economic Review, Volume:12, Number 1.
• Gürak, H. (2003) Ekonomik Büyüme-Yeni Teknoloji ve Nitelikli Emek li kisi, Yay nlanmam çal ma (Taslak Metin-2).
• Harbison, C.- F. Myers, (1962) Education, Manpower and Economic Growth, Mc Graw Hill Book Company, New York.
• ILO, (2004) Investing in Every Child: An Economic Study of the Costs and Benefits of Eliminating Child Labour. Geneva.
• Katz, L. F., (1998) "Commentary: The Distribution of Income in Industrialized Countries", Symposium of Income Inequality: Issues and Policy Options, Federal Reserve Bank of Kansas City, Wyoming.
• Kesici, .,(1992) “UNDP Be eri Kalk nma Raporlar ve Türkiye’nin Planl Kalk nma Politikalar Üzerine Etkileri,” nsanca Geli me Birinci Türkiye Konferans (7-8 Eylül 1992), Ankara, T.C. ve UNDP Yay ..
• Kibritcio lu, A., (1998) “ ktisadi Büyümenin Yeni Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Be eri Sermayenin Yeri, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:53, No:1-4.
• Klenow, P.J., (1998) “Ideas Versus Rival Human Capital: Industry Evidence on Growth Models,” Journal of Monetary Economics, Volume: 42.
• Knowles, S., P. K. Lorgelly, P.D. Owen, (2002). “Are Educational Gender Gaps a Brake on Economic Development? Some Cross-Country Empirical Evidence,” Oxford Economic Papers, No: 54.
• Kuznets, S., (1955) "Economic Growth and Income Inequality", American Economic Review, March 1955.
• Lau, L.J. vd. (1993) “Education and Economic Growth,” Journal of Development Economics, Volume:41.
• Lucas, R. E., (1998) “On The Mechanics of Economic Development,” Journal of Monetary Economics, Volume:22.
• OECD, (1998) Human Capital Investment- An International Comparison-, Paris.
• Psacharapoulos, G. (1992) "Returns to Education: An Updated International Comparison," Blaug, Mark (ed.), The Economic Value of Education: Studies in the Economics of Education içinde, Edward Elgar Publishing Limited, Cambridge.
• Psacharapoulos, G. (1992) “The Contribution of Education to Economic Growth: International Comparisons,” Blaug, Mark, (Ed.) The Economic Value of Education: Studies in The Economics of Education içinde, Edward Elgar Publishing, Cambridge.
• Psacharopoulos, G.- H.A. Patrinos, (2002) “ Returns to Investment in Education: A Further Update,” World Bank Policy Research Working Paper, No: 2881.
• Romer, P.M., (1989) Human Capital and Growth: Theory and Evidence, National Bureau Economic Research Working Paper, No:3173.
• Schultz, T. P. (2002). “Why Government Should Invest More to Educate Girls,” World Development, Vol. 30, No:2.
• Schultz, T.P. (2003) “Human Capital, Schooling and Health,” Economics and Human Biology, 2003/1.
• Schultz, T.W. (1962) “Reflection on Investment in Man,” The Journal of Political Economy, Volume:70, No:5/2, October 1962.
• Schultz, T.W., (1971) Investment in Human Capital-The Role of Education and Research-, The Free Press, New York.
• Schultz, T.W., (1993) “The Economic Importance of Human Capital in Modernization,” Education Economics, Volume:1, Issue:1.
• Tuna, Y.-Yumu ak, .G. (2002) “Kalk nm
• k Göstergesi Olarak Be eri Kalk nma ndeksi ve
• Türkiye Üzerine Bir De erlendirme,” ktisat Fakültesi Mecmuas , Cilt:52, Say :1.
• Tuna, Y.-Yumu ak, .G. (2002) Be eri Kalk nma ndeksi ve Türkiye Analizi, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitab, Hereke:10-11 May s 2002.
• UNDP, (1992) Human Development Report-1992, Oxford University Pres, New York
• UNDP, (1994) Human Development Report-1994, Oxford University Pres, New York
• UNDP, (1995) Human Development Report-1995, Oxford University Pres, New York
• UNDP, (1999) Human Development Report –Turkey 1999, UNDP, Ankara.
• UNDP, (1997-2003) Human Development Report 1997-2003, www.undp.org/hdro (5- 25.3.2004)
• UNDP, (2004) Human Development Report-Turkey 2004, Information and Communication Technologies, http://hdr.undp.org/docs/reports/national /TUR_Turkey/Turkey_2004_en.pdf
• UNICEF, (2003) The State of The World’s Children 2004. New York.
• Yumu ak, . G. (2000), Be eri Sermaye Teorisi ve Be eri Sermayenin ktisadi Geli medeki Rolü, Yay nlanmam Doktora Tezi, .Ü. S.B.E.
• Yumu ak, .G.- M. Bilen (2000) “Be eri Sermaye-Gelir Da
• li kisi ve Türkiye Üzerine
• Bir De erlendirme,” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2000/1.
• Yumu ak, .G. (2004) “Geli mekte Olan Ülkeler ve Türkiye Aç ndan Kad n E itiminin Ekonomik Boyutu Üzerine Bir De erlendirme,” Disiplinleraras Kad n Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, 1-4 Mart 2004.