Türkistan (Orta Asya) Tarihi ile İlgili Belgeler (Belgelerin Özellikleri, Değerlendirilmesi, Önemi ve Özetleri)

Yıl 2005, Sayı: 49, 709 - 748, 21.10.2010

Orhan Doğan

Öz

This work focuses on the introduction of Kazahsko- Russkiye Otnaüeniya v XVI-XVIII. vekah ( Sbornik Dokumentov ú Mater×alov=Kazakh-Russian ,Relations between 15th century and 18th
century Documents and Sources, which contains information relating to relations between Kazakh Khanetes, as well as other Khanetes of Turkistan and Tsarist Russia. Furthermore in this work, 276 documents’ summaries and translations of document titles have been done. ún the first impression, the work focuses on Kazakh-Russia relations in their intensive and highest level. However, when contents of the documents are closely looked, Geography and Khanetes of Central Asia, political, military, commercial and culturel relations between Central Asian Khanetes and neighboring states, Russia’s efforts to establish cities and towns to reach Central Asia, approaches of Russian administrators to the local Turks and such contents can be seen. ún short, these documents provide important information about Russia’s fundemental politics toward Central Asia. The main goal of this work is to help historians working on Central Asian history. 

Anahtar Kelimeler

Kazahsko, Russkiye, Otnaüeniya

Türkistan (Orta Asya) Tarihi ile İlgili Belgeler (Belgelerin Özellikleri, Değerlendirilmesi, Önemi ve Özetleri)

Öz

Bu çalışmada, başta Kazak Hanlıkları olmak üzere Türkistan'daki diğer Hanlıkların Çarlık Rusya ile ilgili ilişkilerini ihtiva eden Kazahsko - Russkiye Otnaşeniya v XVI - XVIII. vekah (Sbornik Dokumentov İ Materıalov = XVI – XVIII. Yüzyıllarda Kazak - Rus İlişkileri (Belge ve Kaynak Derlemesi) isimli önemli bir eserin tanıtımı yapılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, Eserde bulunan 276 adet belgenin muhtevaları ile ilgili bilgi de verilmiş olup bu belgelerin konu başlıkları da tercüme edilerek takdim edilmiştir. Eserin, ilk bakışta Kazak - Rus münasebetlerinin yoğunlaştığı ve Kazak - Rus yakınlaşmasının en üst safhaya çıktığı dönemi içine alan belgelerden oluştuğu görülmektedir. Ancak belgelerin muhtevası incelendiğinde; Türkistan (Orta Asya) Coğrafyası ve buradaki hanlıklar, bu hanlıkların Rusya ve diğer komşuları ile olan siyasi, askeri, ticari ve kültürel münasebetleri, Çarlık Rusya'sının Orta Asya'ya ulaşmak ve bu coğrafyanın zenginliklerini ele geçirmek için yeni şehirler kurma çalışmaları ve Rus idarecilerinin bölgede yaşayan Türk kökenli halklara yaklaşımı vd. bir çok hususları da ihtiva ettiği görülmektedir. Kısaca bu belgeler, Çarlık Rusya'sının Orta Asya'ya yönelik temel politikasını bütün yönleriyle ortaya koymaktadır. Bu çalışmadaki asıl gayemiz söz konusu belgeleri Türkistan Tarihi ile ilgilenen tarihçilerin dikkatine sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkistan, Orta Asya, Tarihi