Şehit Yakını, Gazi ve Gazi Yakınlarına Yönelik Uygulanan Sosyal Politikalar: Sakarya İli Örneği

Yıl 2024, Sayı: 87, 104 - 125, 31.12.2024

Emel İştar Işıklı , Sevgi Nalbantoğlu

https://doi.org/10.26650/jspc.2024.87.1369125

Öz

Türk tarihinde geçmişten günümüze şehit ve gazi kavramının son derece önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti devleti sosyal devlet olma ilkesi gereği çeşitli terör olayları ve savaşlar sonucunda şehitlerin yakınları veya bu olaylar sonucunda engelli durumuna gelen gaziler ve onların yakınlarına yaşadıkları travma sonucunda hayatlarına devam edebilmeleri amacıyla çeşitli sosyal politikalar geliştirilmiştir. Ekonomi, sosyal, psikoloji vb. birçok alanda geliştirilen sosyal politika uygulamaları zaten dezavantajlı gruplar arasında yer alan şehit yakını, gazi ve gazi yakınlarının maddi anlamda yaşam kalitelerini iyileştirirken sosyal açıdan da dayanışmayı arttırdığı, bu sebeple de son derece önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada uygulanan sosyal politikalar, şehit yakını, gazi ve gazi yakınları tarafından algılanan yeterlilik düzeyleri ve var olan eksikliklerin giderilmesine yönelik çözüm önerilerine yer verilmiştir. Yapılan literatür taramasında sağlanan sosyal politikalar konusunda oldukça az çalışmaya rastlanılmıştır. Sakarya ilinde ikamet eden 20 şehit yakını, gazi ve gazi yakınına yarı yapılandırılmış mülakat tekniği ile görüşme yapılmış ve yapılan araştırma sonucunda devlet tarafından sağlanan sosyal politikaların yeterli düzeyde olduğu fakat özellikle ekonomik anlamda daha da geliştirilmesi ve günümüz şartlarına uyarlanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca şehit ve gazi çocuklarının eğitim seviyelerinin genelde düşük olduğu ve bu durumun sosyal ve psikolojik hayatlarını etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şehit, Şehit Yakını, Gazi, Gazi Yakını, Sosyal Politika

Social Policies Implemented for Martyrs’ Relatives, Veterans and Veterans’ Relatives: The Case of the Sakarya Province

Öz

It is seen that the concept of martyr and veteran has an extremely important place in Turkish history from the past to the present. In accordance with the principle of being a social state of the Republic of Turkey, various social policies have been developed to enable the relatives of the martyrs as a result of various terrorist incidents and wars or the veterans who became disabled as a result of these events and their relatives to continue their lives as a result of the trauma they experienced. Economics, social, psychology, etc. Social policy practises developed in many areas are thought to have an extremely important place, as they improve the quality of life of the relatives of martyrs, veterans and veterans, who are already among the disadvantaged groups, while increasing the social solidarity. In this study, the social policies implemented, the level of competence perceived by the relatives of martyrs, veterans and veterans, and solution suggestions for eliminating the existing deficiencies are included. In the literature review, very few studies were found on the social policies provided. 20 relatives of martyrs, veterans and veterans residing in Sakarya were interviewed with a semi-structured interview technique, and as a result of the research, it was concluded that the social policies provided by the state were at a sufficient level, but that they were developed further in economic terms and adapted to today’s conditions. In addition, it has been determined that the education level of the children of martyrs and veterans is generally low, and this situation affects their social and psychological lives.

Anahtar Kelimeler

Martyr, Martyr’s Relative, Veteran, Veteran’s Relative, Social Policy

Kaynakça

• Döğüş, S. (2008). Osmanlılarda Gaza İdeolojisinin Tarihi ve Kültürel Kaynakları. BELLETEN , 72 (265) , 817-888 google scholar
• Erzincanlı, (2020). Türkiye’de Şehit Yakınları, Gazi Ve Gazi Yakınlarına Uygulanan Sosyal Politikalar: Erzurum İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. google scholar
• Karabulut, (2017). Türkiye’de Gazilere Ve Şehit Ailelerine Yönelik Uygulanan Sosyal Politikalar: Yalova İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yalova. google scholar
• Karataş, (2015). ‘’Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1) 63-64- 72-73. google scholar
• Korkusuz, M.R. ve Uğur, S. (2008). Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Ekin Yayınevi google scholar
• Merriam, S. (2013). Nitel Araştırma - Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (3.Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
• Milli Savunma Bakanlığı, (2022). Yüksek Öğrenim Ücret Muafiyeti (Şehit Yakınları). Erişim: 13.11.2022. https://www.msb.gov.tr/SehitGazi/ icerik/yuksek-ogrenim-ucret-muafiyeti-sehit-yakinlari google scholar
• Milli Savunma Bakanlığı, (2022). Diğer Haklar (Şehit Yakınları). Erişim: 13.11.2022. https://www.msb.gov.tr/SehitGazi/icerik/ diger-haklar-sehit-yakinlari google scholar
• Nurdoğan, (2018). Şehit Yakınları ve Gazilere Sağlanan Desteklerin Sosyal Dışlanma Algısı Ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi, Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta google scholar
• Jonathan E. (2020). Those Who Served: America’s Veterans From World War II to the War on Terror. American Community Survey Report. google scholar
• Özdemir, M. (2010). ‘’Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 327-336. google scholar
• Taşçıoğlu. Ö.L. (2018). Vatan Kavramı Ve Türk Milleti İçin Vatanın Önemi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6(71). 221-230 google scholar
• Terörle mücadele kanunu kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecekler hakkında yönetmelik (Resmi Gazete 28995 (09.05.2015). Erişim 09.11.2022. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20146289&MevzuatTur=3&MevzuatTertip=5 google scholar
• TMK, Terörle Mücadele Kanunu (Kanun No 3713). Resmi Gazete 20843 (12.04.1991). Erişim 10.11.2022. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3713&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 google scholar
• Tuncay, A.C. ve Ekmekçi Ö. (2008). Sosyal Güvenlik Hukuku’nun Esasları. Ankara:Legal Yayınevi. google scholar
• Türk Dil Kurumu (TDK) Şehit. Erişim: 24/11/2022 https://sozluk.gov.tr/ google scholar
• Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Şehit. Erişim: 24/11/2022 https://islamansiklopedisi.org.tr/arama/?q=%C5%9Fehit&p=m google scholar
• Yalçın, B. (2018). Algılanan örgütsel destek ve sosyal desteğin yaşam tatminine etkisi: TSK mensubu rütbeli gaziler üzerinde bir araştırma (Master’s thesis, Çankaya Üniversitesi). google scholar
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. google scholar
• Veterans Factsheet (2020). Office For Veterans Affairs. Erişim: 01.02.2023 https://www.gov.uk/government/publications/veterans-factsheet-2020 google scholar