THE ROCK-CUT TOMBS OF ONAR VILLAGE IN ARAPGIR

Yıl 2015, Sayı: 62, 1 - 36, 01.01.2015

Recep Özman

Öz

The subject of this study is the rock tombs in Onar village, which is located fi fteen kilometers from the town of Arapgir and fi ve kilometers east of the road. Despite the lack of knowledge about the region’s ancient history, it is likely that the region developed alongside with Malatya province until the Roman period. Indeed, hundreds of mounds and archaeological sites within the boundaries of Malatya province reveal the importance of the region’s history. Excavations in Cafer Höyük, Değirmentepe, İmikuşağı, Arslantepe, Pirot Höyük, and Şemsiyetepe have exactly disclosed that historical settlements of Malatya had continued uninterruptedly from the Neolithic age into the classical era. Therefore, it is no surprise to see that signifi cant settlements have been identifi ed in and around Malatya province from the era of Assyrian Colonies of Trade, Hittite and Late Hittite periods, the Medes, the Persians, Hellenistic kingdoms, and under Roman rule, respectively. The aim of this study is to present the necropolis in Onar village, a less commonly known site which can serve as a good example of Roman rock tombs in Malatya region.

Anahtar Kelimeler

Malatya, Arapgir, Onar Village, Rock-Cut Tombs, Necropolis

ARAPGİR ONAR KÖYÜ KAYA MEZARLARI

Öz

Çalışmamızın konusu Arapgir ilçesine on beş kilometre mesafede, yolun beş kilometre doğunda yer alan Onar köyünde bulunan kaya mezarlarıdır. Bölgenin eskiçağ tarihiyle ilgili ayrıntılı bilgiye sahip olunamamakla birlikte, Roma dönemine kadar Malatya bölgesiyle paralel gelişmiş bir tarihi geçmişinin olması muhtemeldir. Malatya ili sınırları içerisinde bulunan yüzlerce höyük ve arkeolojik sit alanı bölgenin tarihteki önemini ortaya koymaktadır. Özellikle Cafer Höyük, Değirmentepe, İmikuşağı, Arslantepe, Pirot Höyük ve Şemsiyetepe’de yapılan kazılar sonucunda, Malatya bölgesinin yerleşim tarihinin neolitik dönemden klasik çağlara kadar kesintisiz olarak devam ettiği görülmektedir. Sırasıyla Asur Ticaret Kolonileri dönemi, Hitit, Geç Hitit, Med, Pers, Helenistik krallıklar ve Roma hakimiyetlerine giren Malatya ve çevresinde oldukça önemli yerleşim yerleri tespit edilmiştir. Bu çalışmamızda akademik çevrelerde çok fazla bilinmeyen Malatya bölgesindeki Roma dönemi kaya mezarlarına güzel bir örnek teşkil edecek olan Onar Köyü Nekropolü konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Malatya, Arapgir, Onar Köyü, Kaya Mezarları, Nekropol

Kaynakça

• Ağaldağ, S., En Eski Çağlardan Bizans Dönemine Kadar Malatya Tarihi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Konya 1988. Akçay, Tuncay, “Eskiçağda Ölü Kültü ve Ölü Gömme Adetleri”, Arkeoidea Dergisi, II/6 (Nisan 2008). Akşit, O., Roma İmparatorluk Tarihi, İstanbul 1976. Atlan, S., Roma Tarihinin Ana Hatları, İstanbul 1970. Bahar, H., “Avrasya’da Ölüm ve Türklerde Mezar Kültürü”, Prof. Dr. Nejat Göyünç Armağanı, Konya 2013, s. 267-304. Blömer, M.- E. Winter, Kommagene: Toros ve Fırat Arasındaki Tanrılar Ülkesi, ed. Betül Avunç, İstanbul 2011, s. 285 vd. Childe, G., Tarihte Neler Oldu, nşr. Mete Tunçay-Alaeddin Şenel, İstanbul 1990. Çevik, N., Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, Ankara 2000. Debevoise, Neilson C., A Political History of Parthia, University of Chicago Press, Chicago 1938. Edwell, P. M., Between Rome and Persia, New York 2008. Eraslan, F., “Adıyaman Turuş Kaya Mezarları ve Temizlik Çalışması”, 11. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 24-26 Nisan 2000 Denizli, Ankara 2001, s. 263-272. Eraslan, F., “Perre Antik Kenti Nekropol Alanı 2007 Yılı Kazı ve Temizlik Çalışması”, 17. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 28 Nisan-1 Mayıs 2008 Side, Ankara 2009, s. 171-184. Işık, F., “Batı Uygarlığının Kökeni: Erken Demirçağ Doğu-Batı Kültür Sanat İlişkilerinde Anadolu”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXVIIII (Ankara 1989), s. 1-39. Köroğlu, K., “Urartu Kaya Mezar Geleneği ve Doğu Anadolu’daki Tek Odalı Kaya Mezarlarının Kökeni”, Arkeoloji Sanat, CXXVII (İstanbul 2008), s. 21-38. Longden, R. P., “The Wars of Trajan”, The Cambridge Ancient History, XI (1975), s. 223-53. Malatya Kültür Envanteri, Malatya 2014. Melleart, J., The Neolithic of The Near East, London 1975. Mellink, M., “Anatolia”, Cambridge Ancient History, IV (1988), s. 211- 233 Ökse, A. T., “Eski Çağdan Günümüze Ölü Gömme ve Anma Gelenekleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, sayı 5 (Ankara 2005), s. 1-8. Önal, M.- H. Güllüce, “Tuğlu Resimli Kaya Mezarı”, 60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan: Anadolu’da Doğdu, haz. Taner Korkut, İstanbul 2004, s. 519- 548. Strabon, Antik Anadolu Coğrafyası, nşr. Adnan Pekman, İstanbul 1993. Şahin H.-Z. Kılıç, “Malatya-Samanköy Kaya Mezar Odası Temizlik Çalışması”, 19. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu 29.4-1.5.2010 Ordu, Ankara 2011, s. 29-45. Topaloğlu, Y., “Yeni Buluntular Işığında Kuzeydoğu Anadolu Kaya Mezarları”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 10 (Kars 2012), s. 131-163. Wujewski, T., Anatolian Sepulchral Stelae in Roman Times, Poznan 1991. Yiğitpaşa, D., “Urartu Ölü Gömme Gelenekleri ve Ölümle İlgili Ritüeller”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, sayı 25 (Erzurum 2010), s. 177-202.