ALEXANDER SARCOPHAGUS IN THE IMPERIAL MUSEUM

Yıl 2016, Sayı: 64, 1 - 26, 17.05.2016

Burcu Kutlu Dilbaz

Öz

The Alexander Sarcophagus is remarkable
with the descriptions on it and its historical narrative. Along with this, its
story of arrival to the Imperial Museum and the value that it adds to the
museum is also catchy and important.

The most eyeful sarcophagus of the
sarcophaguses that Osman Hamdi Bey found in the excavations in Sayda is the
Alexander Sarcophagus. Thus, Osman Hamdi Bey has entered the world archeology
literature as a successful archaeologist. In addition, it helped Imperial
Museum to have a rich sarcophagus collection and to gain fame. Thanks to him,
the understanding of museum and museology has made a big breakthrough and has
developed towards the European style dimension.

The sarcophagus has an important place in
the history of Turkish museology. Today, it is exhibited in Istanbul
Archaeological Museums as one of the most rare items.

Anahtar Kelimeler

Alexander Sarcophagus, Sarcophagus, Museum in Ottoman Empire, The Imperial Museum, Museology, Sayda Excavations, Archaeology, Art History, Osman Hamdi Bey

MÜZE-İ HÜMAYUN’DA İSKENDER LAHDİ

Öz

İskender Lahdi, üzerindeki betimlemeleri ve tarihsel anlatımıyla dikkat çekici özelliktedir. Bunun

yanında Müze-i Hümayun’a geliş öyküsü ve müzeye kattığı değer de bir o kadar ilgi çekici ve

önemlidir.

Osman Hamdi Bey’in Sayda’da yaptığı kazılarda bulunan lahitlerden en göze çarpanı İskender

Lahdi’dir. Böylece Osman Hamdi Bey, başarılı bir arkeolog olarak dünya arkeoloji literatürüne geçmiştir.

Ayrıca Müze-i Hümayun’un zengin lahit koleksiyonuna sahip olmasına, müzenin ün kazanmasına

yardımcı olmuştur. Sayesinde müze ve müzecilik anlayışı büyük atılım sağlamış ve Avrupa tarzı

boyuta doğru gelişim göstermiştir.

Dünyaca ünlü olan lahit Türk müzecilik tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bugün İstanbul

Arkeoloji Müzeleri’nin en nadide parçalarından biri olarak sergilenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İskender Lahdi, Lahit, Osmanlı’da Müze, Müze-i Hümayun, Müzecilik, Sayda Kazıları, Arkeoloji, Sanat Tarihi, Osman Hamdi Bey, Osman Hamdi Bey

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
• Maarif Nezareti Mektubi Kalemi Belgeleri (MF.MKT.)
• Meclis-i Vükela Mazbataları (MV)
• Sadaret Mektubi Mühimme Kalemi Evrakı (A.MKT.MHM.)
• İrade Dahiliye (İ.DH.)
• Yıldız Perakende Evrakı Umumi (Y.PRK.UM.) Yayınlanmış Eserler
• Atasoy, Sümer, Müzecilikten Yansımalar, Anka Yayınları, İstanbul 1999.
• Aytekin, Osman, “Nizamnameler Işığında Eski Eser Kaçakçılığının Anadolu’daki Tarihi Serüveni”, Yeni Türkiye Dergisi, sayı 43 (Ocak- Şubat 2002), s. 663-672.
• Başgelen, Nezih, İstanbul Arkeoloji Müzesi İskender Lahti, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2013.
• Cezar, Mustafa, Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi Bey, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, I, İstanbul 1995.
• Çal, Halit, “Osmanlı Devletinde Asar-ı Atika Nizamnameleri”, Vakıflar Dergisi, sayı 26 (Ankara 1997), s. 391-400.
• Çoker, Adnan, Osman Hamdi ve Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane, Mimar Sinan Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1983.
• Çördük, Abdullah, Yunan ve Roma Mimarisindeki Yapı Teknikleri, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2006.
• Lewis, Thomas Hayter, “The Sarcophagi of Sidon”, Palestine Exploration Fund: Quartely Statement for 1888, s. 5-8.
• Ozaner, Sancar, “Dörtyol-Payas (İssos) Ovası’nda Antakya Tarihi Çağlarından Günümüze Süregelen Jeomorfolojik Değişikliklerin Kinet Höyük Üzerindeki Etkileri”, XII. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1994, s. 513-527.
• Paksoy, İsmail Günay, “Bazı Belgeler Işığında Osmanlı Devleti’nin Kültür Mirası Politikası Üzerine Düşünceler”, Osman Hamdi Bey ve Dönemi Sempozyum (17-18 Aralık 1992), ed. Zeynep Rona, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1993, s. 201-211.
• Pasinler, Alpay, İstanbul Arkeoloji Müzesi, Akbank Kültür ve Sanat Merkezi Yayınları, İstanbul 2003.
• Shaw, Wendy M. K., Osmanlı Müzeciliği: Müzeler, Arkeoloji ve Tarihin Görselleştirilmesi, çev. Esin Soğancılar, İletişim Yayınları, İstanbul 2004.
• Su, Kamil, Osman Hamdi Bey’e Kadar Türk Müzesi, Icom Türkiye Milli Komitesi Yayınları, İstanbul 1965.
• Terzi, Arzu, “Samarra Excavations in Ottoman Bureaucracy”, Beitrage zur Islamischen Kunst und Archaologie, Band 4, Herausgegeben von der Ernst-Herzfeld-Gesellschaft, Wiesbaden 2014, s. 10-17.
• Thalasso, Adolphe, “Le Sarcophage D’Alexandre Au Musée Imperial de Constantinople”, Les Arts Revue Mensuelle des Musees, Collections Expositions, No: 109, Paris 1911, s. 1-25.
• Uzun, Derya, “Heykel Sanatının Türk Kültürü İçindeki Yeri ve Yervant Oskan Efendi”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, I/1 (Batman 2012), s. 279-291.
• Vahid Bey, Müze-i Hümayun, Ebüzziya Matbaası, İstanbul 1330 (1914).
• Vahid Bey, “Müze-i Hümayun’da İskender Lahdi”, Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, I/2 (Mayıs 1332), Matbaa-i Âmire, İstanbul 1332-1334 (1916), s. 155-169.
• Vahid Bey, “Lahid-i İskender”, Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, I/3 (Temmuz 1332), Matbaa-i Âmire, İstanbul 1332-1334 (1916), s. 271-285.
• Yaman, Nilgün, Uygarlıklar Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2015.
• Yıldırım, Şeyma, Eski Çağda Anadolu’nun Savaş Kapıları, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli 2006.