Cemi̇l Meri̇ç’s Search of Personal and Social Identity

Yıl 2017, , 47 - 64, 28.12.2017

Bahtiyar Aslan

https://doi.org/10.26561/iutded.369179

Öz

Cemil Meriç is one of the important figures of Turkish literature and intellectual life in the 20th century. He made a breakthrough in essay form and influenced Turkish literature with his unique style in late century. One of the important features of his works is mentioning about search of personal and social identity. The circumstances he lived in have pushed him to question the culture and identity of his own nation and while this process was going on, he tried to create his personal identity. In this search of identity, he firstly turned his gaze upon West and its culture. But literary works that he read guided him to India and he had an interest in Indian philosophy and literature, also he has written about those. Yet again, India was not the answer of his search of identity. Finally, he finished his search of identity by coming back to where he escaped from, the home, his own culture. This search of his that he personally lived includes a social suggestion. Because his search of identity isn’t independent or unattached from community. He, as an intellectual, did this search for his own community either. Thereby, his point of arrival carries an attribution of a solutional offer to search of social identity. Meriç has referenced constanty literary works in this phase of search and pointed out the importance of those for building the identity. In this regard, he has an exceptional place in late century Turkish literature. In this article, we tried to determine his search of identity and its’ main points and qualifications.

Anahtar Kelimeler

Cemil Meriç, Identity, “The Other”, Personal Identity, Social Identity, Social Identity

Cemil Meriç’in Kişisel ve Sosyal Kimlik Arayışı

Öz

Cemil Meriç, 20. yüzyıl Türk edebiyatı ve düşüncesinin önemli simalarından biridir. Deneme türü eserleriyle bir çığır açmış, kendine has üslubuyla son yüzyıl Türk edebiyatına etki etmiştir. Meriç’in eserlerinin önemli yanlarından biri de bireysel ve toplumsal kimlik arayışını dile getirmesidir. Yaşadığı şartlar onu mensubu olduğu milletin kültürünü ve kimliğini sorgulamaya itmiş, bu süreçte bir yandan da kendi bireysel kimliğini oluşturmaya çalışmıştır. Bu arayışta yönünü ilk olarak Batı coğrafyasına ve onun temsil ettiği kültüre çevirmiştir. Ancak okuduğu eserler onu Hindistan’a yöneltmiş, bir süre Hint düşüncesi ve edebiyatı ile ilgilenmiş, yazılar yazmış ve bir eser ortaya koymuştur. Ancak Hint de onun kimlik arayışını bir çözüme kavuşturamamıştır. Sonunda bir bakıma kaçtığı yere, evine, kendi kültürüne dönerek kimlik arayışını sonlandırmıştır. Onun bireysel olarak yaşadığı bu arayış, toplumsal bir öneriyi de içermektedir. Çünkü onun kimlik arayışı toplumdan bağımsız bir arayış değildir. O, bir aydın olarak bu arayışı kendi toplumu adına da yaşamıştır. Dolayısıyla vardığı nokta toplumsal kimlik arayışı için de bir çözüm önerisi niteliği taşımaktadır. Meriç, bu arayış süreci içinde sürekli edebi eserlere göndermelerde bulunmuş, kimlik inşasında onların önemini vurgulamıştır. Bu bakımdan son yüzyıl Türk edebiyatında müstesna bir yere sahiptir. Bu çalışma onun kimlik arayışını, bu arayışın duraklarını ve niteliğini tespit etmeyi amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Cemil Meriç, Kimlik, Öteki, Bireysel Kimlik, Sosyal Kimlik, Sosyal Kimlik

Kaynakça

• ALKAN, Ahmet Turan, Doğu ve Batı Karşısında Cemil Meriç, İssue 1, Akçağ Publications, Ankara, 1993.
• BEYAZYÜZ, Murat, Cemil Meriç’in Psikobiyografisi, İssue 1, Timaş Publications, İstanbul, 2016.
• BİLGİN, Nuri, Kimlik İnşası, İssue 1, Aşina Kitaplar, İzmir, 2007.
• BİLGİN, Nuri, Sosyal Psikoloji Sözlüğü-Kavramlar, Yaklaşımlar, İssue 2, Bağlam Publications, İstanbul, 2007.
• BUDAK, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, İssue 1, Bilim ve Sanat Publications, Ankara, 2000.
• CEVİZCİ, Ahmet Felsefe Sözlüğü, İssue 6, Paradigma Publications, İstanbul, 2005.
• ÇİĞDEM, Ahmet, ““Türk Batılılaşması”nı Açıklayıcı Bir Kavram: Türk Başkalığı Batılılaşma, Modernite ve Modernizasyon”, Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, V. 3, Modernleşme ve Batıcılık, İssue 1, İletişim Publications, İstanbul 2007.
• GÜVENÇ, Bozkurt, Türk Kimliği, İssue 1, Kültür Bakanlığı Publications, Ankara, 1993.
• MARDİN, Şerif, Makaleler 4, Türk Modernleşmesi, (Derleyenler: Mümtazer Türköne/Tuncay Önder), İssue 1, İletişim Publications, İstanbul 1991.
• MERİÇ, Cemil, Bu Ülke, İssue 6, İletişim Publications, İstanbul, 1992.
• Meriç, Cemil, Jurnal II, İssue 1, İletişim Publications, İstanbul, 1993.
• MERİÇ, Cemil, Kırkambar, İssue 1, Ötüken Publications, İstanbul, 1980.
• MERİÇ, Cemil, Mağaradakiler, Ötüken Publications, İstanbul, 1980.
• MERİÇ, Cemil, Bir Facianın Hikâyesi, İssue 1, Umran Publications, Ankara, 1981.
• MERİÇ, Cemil, Umrandan Uygarlığa, İssue 2, Ötüken Publications, İstanbul, 1977
• SHAYEGAN, Daryush, Yaralı Bilinç, (Translated by: Haldun Bayrı), İssue 4, Metis Publications, İstanbul, 2002.
• TAŞDELEN, Vefa, “Cemil Meriç’te Yabancılaşma Sorunu”, Hece, Bir Entelektüel Tedirgin-Cemil Meriç, Year 14, Issue 157, January 2010, page 87-95.
• TAZEGÜL, Murat: Modernleşme Sürecinde Türkiye, İssue 1, Babil Publications, İstanbul, 2005.
• YILDIZ, Süleyman, “Kimlik ve Ulusal Kimlik Kavramlarının Toplumsal Niteliği”, Milli Folklor, Vol 10, Issue 74, page. 9-16.