Hacı Sinân Efendi’nin Şurûtu’s-Salât Manzumesi

Yıl 2021, , 647 - 688, 30.12.2021

Mehmet Güler

https://doi.org/10.26650/TUDED2021-917284

Öz

Hayatın pek çok yönüyle ilgili bilgi ve malzeme bulabileceğimiz klasik Türk edebiyatı, milletimizin dinî ve ruhî cephesiyle alakalı olarak da oldukça zengin bir birikime sahiptir. Edebî eserlerimizi incelediğimizde muhtevalarında İslam dininin gerek inanç gerekse ibadet uygulamalarına ilişkin pek çok hususu barındırdıkları görülmektedir. Dahası müellif ve şairlerimiz tarafından kaleme alınmış farklı dinî mevzulara ait çok sayıda müstakil eserin mevcut olduğu da bilinen bir gerçektir. Bu makalede de klasik Türk edebiyatı döneminde müstakilen kaleme alınmış manzum bir dinî eserden bahsedilecektir. Şimdilik bilinen nüshalarındaki bilgilere göre eserin “Kitâb-ı Şurûtü’s- Salât” ve “Şurûtu’s-Salât” olmak üzere iki şekilde isimlendirildiği görülmektedir. Daha önce üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan bu manzume, Hacı Sinân Efendi adlı bir kişiye aittir. Kaynaklarda kendisine ve eserine ilişkin herhangi bir bilgi bulunmayan Hacı Sinan Efendi’nin, hayatı hakkında bilgi edinmek için manzumesine müracaat edilmiştir. Bunun neticesinde manzumenin özellikle “sebeb-i nazm” başlığı altında yer alan beyitlerinde, şairin hayatı hakkında önemli bilgilere ulaşılmıştır. Bu kısımda şairin bizzat kendisi tarafından verilen bilgiler; onun hayatı, mesleği ve ailesi hakkında ilk elden malumat sahibi olmamızı sağlamıştır. Çalışma; şairin hal tercümesine dair araştırmalarımızın dışında, eserin muhteva ve şekil özelliklerine dair incelemelerimizi ve bunların yanı sıra iki nüshanın karşılaştırılması yoluyla hazırladığımız transkripsiyonlu metin çevirisini ihtiva etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk edebiyatı, divan şiiri, manzum şurutu’s-salât, namaz şiirleri, Hacı Sinân Efendi

Haci Sinân Efendi’s Şurutu’s-Salat Poetry

Öz

Classical Turkish literature, which contains information and materials about many aspects of life, also offers rich knowledge related to Turkish people’s religious and spiritual aspects. Too, examination of classical Turkish literary works reveals that they have much content about both Islamic faith itself and worship practices. Moreover, as we know, authors and poets have written numerous independent works on various religious subjects. This article analyzes a poetic religious work written independently during the classical Turkish literature period. According to information in currentlyextant manuscripts, the work has two titles, “Kitâb-ı Şurûtü’s-Salât” and “Şurûtu’s- Salât.” This poem, which has not been previously studied, was written by Hacı Sinân Efendi. Hacı Sinân Efendi’s poem was consulted to learn about his life because no sources contain information about him or his work. However, couplets under the section title “Şurûtu’s-Salat” contain information provided by the poet himself about his life, his profession, and his family. Besides our research on the poet’s biography, this study contains reviews on the work’s content and form, along with a transcribed translation prepared by comparing two copies.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish literature, divan poetry, Shurut al Salat, prayer poems, Hacı Sinân Efendi

Kaynakça

• Akbayar, N. (2001). Osmanlı Yer Adları Sözlügü. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. google scholar
• Akpınar, C. (1997). Hanif İbrahim Efendi, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 16, Ankara, 39-42. google scholar
• Coşkun, A., Sivridağ, A., Karaca, Y., Yekeler, N., Özkılınç, A. ve Atik, V. (Hazırlayanlar) (2020). Kaynaklarıyla Osmanlı Coğrafyası Yer Adları Sözlüğü, İstanbul: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Yay. google scholar
• Çankırı İsminin Etimolojisi. (tarih yok). 05/03/2021 tarihinde https://cankiri.ktb.gov.tr/TR-70596/tarihce. html adresinden alındı google scholar
• Güler, M. (2015). Türk Edebiyatında Manzum Ferâiz-Nâmeler. (Doktora Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas. google scholar
• Meninski, F. (1680). Thesaurus Linguarum Orientalium. Turcicae-Arabicae-Persicae, C. 1, Viennae, Austriae. google scholar
• Steingass, F. J. (1963). A Comprehensive Persian-English Dictionarys (fifth impression). London. google scholar
• Şemseddin Sami (H. 1306). Kamusu’l-Alam. C.1, İstanbul: Mihran Matbaası. google scholar
• Şurut-i Salat, Hacı Sinan, Nuruosmaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Nuruosmaniye Koleksiyonu, 34 Nk 59/4 google scholar
• Şurutü’s-Salat, Süleymaniye Kütüphanesi, Halet Efendi İlavesi Bölümü, 00128 google scholar
• Yaşaroğlu, M. K. (2006). Namaz, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 32, Ankara, 350-357. google scholar
• Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Yazar, S. (2014). Osmanlı Döneminde Fıkıh Sahasında Yapılmış Türkçe Tercümeler. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 12(23), 49-166. google scholar