20. YÜZYIL KAZAK EDEBİYATI YAZARLARINDAN GABİT MÜSİREPOV'UN EDEBİ KİŞİLİĞİ

Yıl 2010, Cilt: 42 Sayı: 42, 61 - 82, 08.12.2011

Ekrem Demir

Öz

20. yüzyıl Kazak-Sovyet edebiyatının önemli yazarlarından biri de Gabit Müsirepov’dur. I. Dünya Savaşı, Bolşevik İhtilali, II. Dünya Savaşı gibi büyük olaylara şahit olan yazar, bu olayların Kazak topraklarındaki yansımalarını edebî bir dille anlatır. Hikâye, povest (basit kurgulu uzun hikâye), oçerk (günlük olayların yaşananlara bağlı kalınarak anlatıldığı hikâye) ve roman gibi edebî türlerde eserler veren Gabit Müsirepov Kazak diline hakimiyetiyle göz doldurur. Kazak edebî dilinin oluşmasına önemli katkıda bulunan yazar unutulmaya yüz tutmuş Kazak sözlerine kalemiyle yeniden hayat verir, farklı farklı anlamlar ve duygular yükleyerek onları yeni yeni benzetme kalıplarıyla kullanır. Müsirepov, bütün bunları yaparken halkını komünizm ve sosyalizm yolunda eğitmeyi de ihmal etmez. O, edebiyatı halkı eğitmek amacıyla kullanmıştır. Kazak-Sovyet Cumhuriyeti’nde birçok devlet kademesinde görev yapan yazar, Kazak kültürüne ve diline yaptığı katkılarla ön plana çıkar

Anahtar Kelimeler

Gabit Müsirepov, Kazak-Sovyet Edebiyatı, 20. yy. Kazak Edebiyatı, Kazak Dili, Sosyalist Edebiyat

Kaynakça

• İmla Klavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996.
• BEKBERGENOV, Maqaş, G. Müsirepovtıñ Prozası, Almatı 1990.
• BEKBERGENOV, Maqaş, Söz Zergeri (G. Müsirepov’ıñ prozalıq şığarmaları jäyli oçerk), Jazuşı baspası, Almatı 1967.
• MÜSİREPOV, Gabit, Gört Toğıs, Ädebiyet Jañe İskustvo Jurnalı, 11. sayı, 1947.
• MÜSİREPOV, Gabit, Adamnıñ Anası, Ädebiyet Maydanı Jurnalı, 11.- 12. sayı, 1932.
• MÜSİREPOV, Gabit, Alğaşqı Adımlar, (Burınğı atı-Bir adım keyin, Yeki Adım İlgeri), Şuğıla, 1934.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ämina, Qazaq Ädebiyeti - Tıñ Ölkesi Gazetteri, 10 Sentyabr 1965.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ana Jırı, Qazaq Ädebiyeti Gazeti, 22 Aprel 1977.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ana, Almatı:Kaz. Körkem Ädeb. Bas., 1934.
• MÜSİREPOV, Gabit, Aqlima, Ädebiyet jäne İskustva Jurnalı, 8. sayı, 1944.
• MÜSİREPOV, Gabit, Aşınğan Ana, Ädebiyet Maydanı Jurnalı, 11.- 12. sayı, 1932.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ataqtı Änşi Mayra, Qazaq Ädebiyeti Gazeti, 27 Fevral 1981.
• MÜSİREPOV, Gabit, Aygül Qoyşınıñ Künderi, Oñtüstik Qazaqstan Gazeti, 8 Fevral 1964, Juldız jurnalı, 3. sayı, 1964.
• MÜSİREPOV, Gabit, Jat Jolında, Almatı:Jazuşı, 1982.
• MÜSİREPOV, Gabit, Kök Üydegi Körşiler, Jaña Ädebiyet Jurnalı, 5, 6, 7, 8, 9 sayı, 1929.
• MÜSİREPOV, Gabit, Közdiñ Añgimesi, Qazaq Ädebiyeti Gazeti, 3 Fevral 1967.
• MÜSİREPOV, Gabit, Oyanğan Ölke, Almatı:Kaz. Mem. Körkem Edeb. Bas., 1962.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ölimdi Jeñgen Ana, Ädebiyet Maydanı Jurnalı, 11.- 12. sayı, 1932.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ömir Jorığı, Qazaq Ädebiyatı Gazeti, 11 Qaraşa 1963.
• MÜSİREPOV, Gabit, Qazak Batırı, Almatı, 1945.
• MÜSİREPOV, Gabit, Qazaq Äyeli, Roman Jäñe Äñgimeler, Jalın, Almatı 1982.
• MÜSİREPOV, Gabit, Qazaq Soldatı, Almatı Jazuşı, 1967.
• MÜSİREPOV, Gabit, Qos Şalqar, Tañdamalı Şığarmalar, III Tom., Almatı 1956.
• MÜSİREPOV, Gabit, Söz Joq Sonıñ İzderi, Qazaq Ädebiyatı Gazeti, 19 Qaraşa 1962.
• MÜSİREPOV, Gabit, Şuğıla, Qızılorda:Qaz. Mem. Körkem Edeb. Bas., 1934.
• MÜSİREPOV, Gabit, Torğıl Qavın, Oñtüstik Qazakstan Gazeti, 14-18 Şilde 1940.
• MÜSİREPOV, Gabit, Tunnel, Avıl Qoministi Jurnalı, 12. sayı, 1935, 1.- 5. sayı, 1936.
• MÜSİREPOV, Gabit, Tuvlağan Tolqında, Qızılorda:Qazaqıstan xalıq şarvasınıñ ortalıq keñesiniñ memleket baspaxanası, 1928.
• MÜSİREPOV, Gabit, Ulpan, Povest pen äñgimeler, Almatı, 1975.
• MÜSİREPOV, Gabit, Yeki Äyel – Yeki Düniye (Ayjan Qoyşınıñ Tünderi), Sotsiyalist Qazaqıstan Gazeti, 20-22 Fevral 1977.
• MÜSİREPOV, Gabit, Yer Ana, Sotsiyalist Qazaqıstan Gazeti, 8 Mart 1942.
• MÜSİREPOV, Gabit, Yer Qaptağay, Ädebiyet Jañe İskustvo Jurnalı, 4.- 5. sayı, 1946.
• SÖYLEMEZ, Orhan, Çağdaş Kazak Hikâyeleri Antolojisi , İstanbul, 2000.
• SÖYLEMEZ, Orhan, ÖZTÜRK Göksel, Abay (ibrahim) Kunanbayev (1845- 1904)”, Bir, 3. sayı, 1995.
• Kazak-Sovyet Ädebiyeti Tarixınıñ Oçerkteri, Almatı 1960.