ATTİLA İLHAN'DAN İRONİK BİR KAHRAMAN: DERSAADET'TE SABAH EZANLARI ROMANININ BAŞKİŞİSİ 'BACAKSIZ' ABDİ BEY
Öz
Attila İlhan Kurtlar Sofrası’ndan itibaren nehir-roman biçiminde kurguladığı “Aynanın İçindekiler” dizisinde roman kahramanlarını belli bir toplumsal yapı içerisine yerleştirmekle bir yandan insanı söz konusu dönemin ekonomik ve siyasi şartlarının öne sürdüğü bir varlık olarak değerlendirirken diğer yandan onları -tutkuları, cinsel sapmaları ve öfkeleri gibi- bireysel yönelimleri ile okuyucunun karşısına çıkarır. Böylece değişen siyasi ve sosyo-ekonomik şartlarla beraber insanın da sürekli bir değişim yaşadığını vurgular. Attila İlhan romanlarının temel çatışma değerleri arasında yer alan “bağımsızlık” ve “Batının sömürgeci zihniyeti” Dersaadet’te Sabah Ezanları adlı romanda da görülür. Sanatçının 1919-1920 Aralık/Ocak ayından yaklaşık on bir yıllık geriye dönüşle II. Meşrutiyet ile İstanbul’un işgali arasındaki süreyi anlattığı bu romanda Osmanlı İmparatorluğunun ekonomik yönden -gittikçe artarak- Batılı devletlerin idaresi altına girişini sorgular. Ancak sanatçı sözü edilen sorgulamayı doğrudan bir anlatımla okuyucuya sunmaz; bunu “karşı değerler”in temsilcisi olan başkişiye çizdiği “ciddi siyaset adamı” imajı arkasına gizleyerek yapar. Bu bağlamda başkişi “bacaksız” Abdi Bey’in romanın tematik kurgusuna yön veren değerlere bağlı olarak çözümlenmesi Attila İlhan romancılığının Türk edebiyatına katkısını göstermesi bakımından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- İLHAN, Attila, Dersaadet‟te Sabah Ezanları, İstanbul 2003.
- KEYDER, Çağlar, Türkiye‟de Devlet ve Sınıflar, İstanbul 1995.
- KORKMAZ, Ramazan, “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler”, Scholarly Depth and Accuracy, Grafiker Yayınları, Ankara 2002, s.271-281.
- KOVEL, Joel, Tarih ve Tin, İstanbul 2000.
- MARDİN, Şerif, Türkiye‟de Toplum ve Siyaset (1), İstanbul 1990.
- ORTAYLI, İlber, Osmanlı İmaparatorluğu‟nda Alman Nüfuzu, İstanbul 1983.
- ÖZHER, Sema, Romancı Yönüyle Attila İlhan, Ankara 2009.
- ÖZTUNA, Yılmaz, Büyük Türkiye Tarihi, C.7, İstanbul 1983.
- TİMUR, Taner, Osmanlı-Türk Romanında Tarih Toplum ve Kimlik, İstanbul
Öz
Kaynakça
- İLHAN, Attila, Dersaadet‟te Sabah Ezanları, İstanbul 2003.
- KEYDER, Çağlar, Türkiye‟de Devlet ve Sınıflar, İstanbul 1995.
- KORKMAZ, Ramazan, “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler”, Scholarly Depth and Accuracy, Grafiker Yayınları, Ankara 2002, s.271-281.
- KOVEL, Joel, Tarih ve Tin, İstanbul 2000.
- MARDİN, Şerif, Türkiye‟de Toplum ve Siyaset (1), İstanbul 1990.
- ORTAYLI, İlber, Osmanlı İmaparatorluğu‟nda Alman Nüfuzu, İstanbul 1983.
- ÖZHER, Sema, Romancı Yönüyle Attila İlhan, Ankara 2009.
- ÖZTUNA, Yılmaz, Büyük Türkiye Tarihi, C.7, İstanbul 1983.
- TİMUR, Taner, Osmanlı-Türk Romanında Tarih Toplum ve Kimlik, İstanbul
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Aralık 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Aralık 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 Cilt: 43 Sayı: 43 |