Yıl 2006,
Cilt: 35 Sayı: 35, 135 - 167, 07.08.2012
Öz
Türk edebiyatında mısraların ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru sıralandığında elif harfinden ye’ye kadar Osmanlı alfabesini verecek tarzda düzenlenen ve elifname adıyla anılan manzumeler vardır. Bir çok şairin yazdığı bu manzumeden bilindiği kadarıyla en fazla örnek 9 elifnamesiyle 18. yüzyıl şairlerinden Bursalı Feyzi Efendi’ye aittir. Bu makalede, Bursalı Feyzi Efendi’nin elifnameleri tanıtılmıştır. Ayrıca makalenin girişinde önce, Türk edebiyatında elifnameler hakkında, sonra Feyzi Efendi’nin hayatı, sanatı ve ebcednameleri hakkında konuyu tamamlayıcı bilgi verilmeye çalışılmıştır
Anahtar Kelimeler
Elifname Bursalı Feyzi Efendi divan şiiri hüner sanatları muvaşşah akrostiş
Kaynakça
- Açıkgöz, Namık, “Ba/tâyî'ııiıı Brutal-name Adlı Eseriııcleki Elif—name”, Fırat Havzası ll. Folklor ve Etnografya Sempozyumu, Elazığ 1989, s. 1—5.
- Atlansoy, Kadir, Bursa Şairleri Bursa Vefayatıımaclarinda/ti Şairlerin Biyoğrafi/eri, Asa Kitabevi, Bursa 1998.
- Bilgegil, M. Kaya, Edebiyat Bilgi ve Teorileri I Belagat, Atatürk Üniversitesi Fen—Edebiyat Fakültesi Yay., Ankara 1980.
- Bursalı Mehmet Tahir, Osmanlı Mita/lifleri, Matbaa—i Amire, İstanbul, l—ll,l333; lll, l342.
- Çelebioğlu, Amil, “Harflere Dâir”, Milli Kültür, llll, Haziran l9ŞO, s. 62—65. Ayrıca bk. Amil Çelebioğlu, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., Istanbul 1998. s. 599—606.
- Çelebioğlu, Amil, “Elif Haıfiyle İlgili Bazı Ebebî Hususiyeıler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., lstanbul l998, s. 607—624.
- Çetin, İsmet, “Elifııâmeler ve Sefil Ali’nin Bir Elifııânıesi”. Milli Folklor, Ankara 1992, s. 39—42.
- Erdem. Sadık, Râıniz ve Adâb—ı Ziı'rcfâsı (İnceleme—Tenkit“ Metin-lndeks—Sözlük), Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara 1994. '
- Eşrefzade Şeyh Ahmet Ziyaeddin, Giilzâr-ı Side/1c? ve Vefayâı—ı Urqfâ (bu eserin metni için bk. Kadir Atlansoy, Bursa Şairleri Bursa Vefayaınanıelerindeki Şairlerin Biyoğrafi/eri, Asa Kitabevi, Bursa l998.)
- Fatin, Hâtimeıii'l—Eş’âr, Millet Kütüphanesi, Tarih 775.
- Feyzi, Dîvân, Bursa İl Halk Kütüphanesi, Genel, nr. 4775.
- Feyzi, Divan, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Manzum, nr. 357. 6° bk. 27. dipnotu.
- (’7 "dergâhuüa" kelimesi metinde “dergâhına” şeklindedir.
- Bursalı Feyzi Efendi’nin Elifnamelerı 167
- ipekten, Halük, Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergah Yay., İstanbul 1999.
- İpekten,_.1—1alül<, Tiı'ı'k Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şııaı'a Tezkiı'eleri, Atatürk Universitesi Fen— Edebiyat Fakültesi Yay., Erzurum 1988.
- isen, Mustal' a vd., Şaiı Te kiıeleıi Gıaiıker Yay., Ankaıa 2002
- Kaıagöz, Sevinç, F e ızî Efendi Divanı (İnceleme - Tı'aııskripsiyoıılıı Metin — Sözlıik), Sakaıya Üniversitesi, Sosyal Bilimleı Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2004
- Kur'ân—ı Kerîm ve Açıklaıııalı Meali, haz. Ali Özek vd., Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1993.
- Mehmet Süreyya, Sicili—i Osmanî, haz. Seyit Ali Kahraman, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yay. Istanbul 1996, VIC.
- Mufassal Osmanlı Tan/11 (Heyet), lskıt Yay İstanbul 1962, VIC
- Mütercim Asım Elendi Bııı'lıâıı ı Kâıı, haz. Mürsel Öztür—k Derya Öıs, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2000.
- Dilçin, Cem, Örııeklerle Türk Şiir Bilgisi, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 1983.
- Öztoprak, Nihat, “Elifnaıııe Geleneğı'ııe Göre F ıızıîlî ’ııiıı Elifııaıııesı' . Üzerine Bazı Değeı'leııılı'rıızeleı'”, Uluslar Arası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, lstanbul, (24-25 Haziran 2005), basılmamış bildiri metni.
- Saraç, M. A. Yekta, Klâsik Edebiyat Bilgisi Belagat, Bilimevi Yay., İstanbul 2001.
- Seıdaı'oğlu, Ahmet, Mevzııâı— -iAliyyii ’l— Kârı“ Teıceıııesi, Ankara 1966.
- Tuman, Mehmet Nail. Tıı/ıfe-i Nâilî (Divan Şairlerinin Muhtasar Biyoğıaiıleri), haz. Cemal Kurnaz-MustalaTatçı, Bizim Büıo Yay. Ankara2001, IIc.
- Turan, Selami, “Haıâyî’ııin Elif—name Tarzında Yazılmış Şiirleri", Arayışlar, 2004, X1, 107—125.
- Türkmen, Fikret, “Yazılı Kaynaklarda/ci ( Cöııklerdeki ) Bektaşi Şairlerin Şiirlerinde Görülen Yeni Şekiller”, [. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyum Bildirileri, (22—24 Ekim 1990), Ankara 1999, s. 339-355.
- Uğraş, Rıza, Esad Melt/ne Efendi ve Bağçe-i Safâ—enılıiz’ıı (İnceleme—Tenkidi Metin-Dizin), Buıduı 2001.
- Yakıt, İsmail, Tıiı'k— Islam KIT/11111111111) Ebced Hesabı ve Tari/ı Düşürme, Ötüken Yay., Istanbul 2003
Yıl 2006,
Cilt: 35 Sayı: 35, 135 - 167, 07.08.2012
Öz
Kaynakça
- Açıkgöz, Namık, “Ba/tâyî'ııiıı Brutal-name Adlı Eseriııcleki Elif—name”, Fırat Havzası ll. Folklor ve Etnografya Sempozyumu, Elazığ 1989, s. 1—5.
- Atlansoy, Kadir, Bursa Şairleri Bursa Vefayatıımaclarinda/ti Şairlerin Biyoğrafi/eri, Asa Kitabevi, Bursa 1998.
- Bilgegil, M. Kaya, Edebiyat Bilgi ve Teorileri I Belagat, Atatürk Üniversitesi Fen—Edebiyat Fakültesi Yay., Ankara 1980.
- Bursalı Mehmet Tahir, Osmanlı Mita/lifleri, Matbaa—i Amire, İstanbul, l—ll,l333; lll, l342.
- Çelebioğlu, Amil, “Harflere Dâir”, Milli Kültür, llll, Haziran l9ŞO, s. 62—65. Ayrıca bk. Amil Çelebioğlu, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., Istanbul 1998. s. 599—606.
- Çelebioğlu, Amil, “Elif Haıfiyle İlgili Bazı Ebebî Hususiyeıler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., lstanbul l998, s. 607—624.
- Çetin, İsmet, “Elifııâmeler ve Sefil Ali’nin Bir Elifııânıesi”. Milli Folklor, Ankara 1992, s. 39—42.
- Erdem. Sadık, Râıniz ve Adâb—ı Ziı'rcfâsı (İnceleme—Tenkit“ Metin-lndeks—Sözlük), Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara 1994. '
- Eşrefzade Şeyh Ahmet Ziyaeddin, Giilzâr-ı Side/1c? ve Vefayâı—ı Urqfâ (bu eserin metni için bk. Kadir Atlansoy, Bursa Şairleri Bursa Vefayaınanıelerindeki Şairlerin Biyoğrafi/eri, Asa Kitabevi, Bursa l998.)
- Fatin, Hâtimeıii'l—Eş’âr, Millet Kütüphanesi, Tarih 775.
- Feyzi, Dîvân, Bursa İl Halk Kütüphanesi, Genel, nr. 4775.
- Feyzi, Divan, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Manzum, nr. 357. 6° bk. 27. dipnotu.
- (’7 "dergâhuüa" kelimesi metinde “dergâhına” şeklindedir.
- Bursalı Feyzi Efendi’nin Elifnamelerı 167
- ipekten, Halük, Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergah Yay., İstanbul 1999.
- İpekten,_.1—1alül<, Tiı'ı'k Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şııaı'a Tezkiı'eleri, Atatürk Universitesi Fen— Edebiyat Fakültesi Yay., Erzurum 1988.
- isen, Mustal' a vd., Şaiı Te kiıeleıi Gıaiıker Yay., Ankaıa 2002
- Kaıagöz, Sevinç, F e ızî Efendi Divanı (İnceleme - Tı'aııskripsiyoıılıı Metin — Sözlıik), Sakaıya Üniversitesi, Sosyal Bilimleı Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2004
- Kur'ân—ı Kerîm ve Açıklaıııalı Meali, haz. Ali Özek vd., Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1993.
- Mehmet Süreyya, Sicili—i Osmanî, haz. Seyit Ali Kahraman, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yay. Istanbul 1996, VIC.
- Mufassal Osmanlı Tan/11 (Heyet), lskıt Yay İstanbul 1962, VIC
- Mütercim Asım Elendi Bııı'lıâıı ı Kâıı, haz. Mürsel Öztür—k Derya Öıs, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2000.
- Dilçin, Cem, Örııeklerle Türk Şiir Bilgisi, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 1983.
- Öztoprak, Nihat, “Elifnaıııe Geleneğı'ııe Göre F ıızıîlî ’ııiıı Elifııaıııesı' . Üzerine Bazı Değeı'leııılı'rıızeleı'”, Uluslar Arası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, lstanbul, (24-25 Haziran 2005), basılmamış bildiri metni.
- Saraç, M. A. Yekta, Klâsik Edebiyat Bilgisi Belagat, Bilimevi Yay., İstanbul 2001.
- Seıdaı'oğlu, Ahmet, Mevzııâı— -iAliyyii ’l— Kârı“ Teıceıııesi, Ankara 1966.
- Tuman, Mehmet Nail. Tıı/ıfe-i Nâilî (Divan Şairlerinin Muhtasar Biyoğıaiıleri), haz. Cemal Kurnaz-MustalaTatçı, Bizim Büıo Yay. Ankara2001, IIc.
- Turan, Selami, “Haıâyî’ııin Elif—name Tarzında Yazılmış Şiirleri", Arayışlar, 2004, X1, 107—125.
- Türkmen, Fikret, “Yazılı Kaynaklarda/ci ( Cöııklerdeki ) Bektaşi Şairlerin Şiirlerinde Görülen Yeni Şekiller”, [. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyum Bildirileri, (22—24 Ekim 1990), Ankara 1999, s. 339-355.
- Uğraş, Rıza, Esad Melt/ne Efendi ve Bağçe-i Safâ—enılıiz’ıı (İnceleme—Tenkidi Metin-Dizin), Buıduı 2001.
- Yakıt, İsmail, Tıiı'k— Islam KIT/11111111111) Ebced Hesabı ve Tari/ı Düşürme, Ötüken Yay., Istanbul 2003
Toplam 31 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 7 Ağustos 2012 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Ağustos 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 35 Sayı: 35 |