AHMET MİTHAT EFENDİ VE MADAM GÜLNAR

Yıl 2012, Cilt: 46 Sayı: 46, 55 - 72, 24.04.2013

İsmail Karaca

Öz

Ahmet Mithat Efendi, Madam Gülnar ile 1889 yılında Stockholm'de toplanan VIII. Milletlerarası Müsteşrikler Kongresi'nde tanışır ve dost olurlar. Tanışmalarından itibaren yaklaşık bir ayı birlikte geçiren ve Berlin, Paris gibi Avrupa'nın önemli bazı şehirlerini gezen Ahmet Mithat Efendi ve Madam Gülnar, doğu-batı medeniyeti, ilim-teknik, kadın-aile hayatı, din, felsefe, ahlak, kültür, edebiyat, güzel sanatlar gibi pek çok konuda sohbet ederler, fikir alışverişinde bulunurlar.Ahmet Mithat Efendi, Madam Gülnar'ı İstanbul'a davet eder ve Avrupa'da Bir Cevelan adlı eserinde uzun uzun ondan bahseder. Ahmet Mithat Efendi'nin davetini kabul ederek 1890 yılında İstanbul'a gelen ve bir süre kalan Madam Gülnar, Rus edebiyatını tanıtan çalışmalarda bulunur. Daha sonraki yıllarda da birkaç sefer İstanbul'a gelen Madam Gülnar, Rus edebiyatından yaptığı tercümeleri ve bazı yazıları önce Tercüman-ı Hakikat Gazetesi'nde tefrika ardından da kitap olarak yayımlar.Türklere olan dostluğu, İslamiyet'e saygısı ve bilgisi, kültürüyle takdir toplayan Madam Gülnar'ın Türk okuyucusu ve aydın çevresindeki etkisi uzun yıllar sürer.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Mithat Efendi, Madam Gülnar, Avrupa’da Bir Cevelan, Tercüman-ı Hakikat, Rus Edebiyatı, Tercüme

Kaynakça

• Ahmed Midhat, Avrupa’da Bir Cevelan, İstanbul 1307 (1890)
• Ahmed Midhat Efendi, Fazıl ve Feylesof Kızım Fatma Aliye’ye Mektuplar (Haz. Fatma Samime İnceoğlu-Zeynep Süslü Berktaş), İstanbul 2011
• Ahmet Rasim, Muharrir, Şair, Edip (Haz. Kâzım Yetiş), Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul 1980
• Akün, Ömer Faruk, “Gülnar Hanım”, TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 14, İstanbul 1996, s. 243-248
• Bekiroğlu, Nazan, “Unutulmuş Bir Müsteşrik: Olga dö Lebedeva/Madam Gülnar”, Dergâh, nr. 46, Aralık 1993, s. 8-10
• Findley, Carter V. (Çev. Ayşen Anadol), Ahmet Mithat Efendi Avrupa’da, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999
• Mustafa Reşid, Muharrerat-ı Nisvan, İstanbul 1313
• Okay, Orhan, Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Mithat Efendi, M.E.B. Yayınları, İstanbul 1991
• Sevük, İsmail Habip, Avrupa Edebiyatı ve Biz, c. II, İstanbul 1941
• Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi (Haz. Mehmet Kaplan, İnci Enginün, Birol Emil, Zeynep Kerman), c. 3, İstanbul 1979, s. 257-290
• Tercümeler, Süreli Yayınlar
• Kar Fırtınası, İstanbul 1307
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 3683, 6 Rebiülevvel 1307/20 Teşrinievvel 1890-nr. 3691, 15 Rebiülevvel 1307/29 Teşrinievvel 1890
• Şair Puşkin, İstanbul 1308
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 3745, 31 Cemâziyelevvel 1308/12 Kânunusâni 1891-nr. 3752, 6 Cemâziyelâhir 1308/20 Kânunusâni 1891
• Redd-i Renan. İslâmiyet ve Fünûn, İstanbul 1308
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 3789, 23 Receb 1308/4 Mart 1891-nr. 3795, 30 Receb 1308/11 Mart 1891
• İblis, İstanbul 1308
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 3800, 7 Şaban 1308/18 Mart 1891-nr. 3824, 6 Ramazan 1308/15 Nisan 1891
• İlyas Yahut Hakikat-i Gına, İstanbul 1309
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 4041, 28 Cemâziyelevvl 1309/30 Kânunuevvel 1891-nr. 4054, 13 Cemâziyelâhir 1309/14 Kânunısâni 1892
• Familya Saadeti, İstanbul 1309
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 4069, 2 Receb 1309/1 Şubat 1892-nr. 4146, 29 Şevval 1309/26 Mayıs 1892
• Kont Tolstoy’un Avama Mahsus Hikâyeleri: İki Pir, İstanbul 1309
• Tercüman-ı Hakikat, nr. 4133, 18 Ramazan 1309/15 Nisan 1892-nr. 4146, 8 Şevval 1309/15 Mayıs 1892
• Servet-i Fünûn, nr. 15, 1308, s.170-173
• Servet-i Fünûn, nr. 19, 18 Temmuz 1308, s.220-221