In the Turkish belief and thought system before Islam, the homeland was seen as holy so that this led people sacrifice their lives for the sake of it. For the Turks, the death for the homeland during war had an honorary and holy aspect. By this way the Turks got the title “soldier”, and they had the right to keep their names “forever” with the priority of erecting “bengu stone” (the stone of eternal life). In the periods when the Turks converted into Islam, parallel to the previous belief and thought system before Islam, martyrdom was praised both for the homeland and the nation and the spreading and keeping the name of the God. They were praised both in Koran and Prophet Mohammed’s hadiths and martyrdom was elevated by mentioning the spiritual rankings martyrs would gain. In this study, people’s beliefs, practices and memoriates originated around the soldiers and their relatives who became martyrs during the events of the terrorist separationist party, PKK (Kurdistan Working Party) after 1980 were analyzed in the example of Edirnekapı Martyrs Memorial. The perspective of their relatives to the concept of martyrdom, the place of martyrdom concept in Istanbul folklore, people’s beliefs, practices and memoriates’ reflection on the oral, written and electronic cultural platforms originated around martyrdom were evaluated according to the information from the relatives of the martyrs which were compiled according to the compilation method.
Istanbul folklore martyrdom people’s beliefs practices memoriates Edirnekapi Martyrs Memorial
İslamiyet öncesi Türk inanış ve düşünüş sistemi içinde vatan
toprağının kutsal addedilmesi, kişinin vatan uğruna hiç düşünmeden
canını feda etmesi neticesini doğurmuştur. Türkler için vatan uğruna
savaş esnasında gerçekleşen ölümün, onur verici ve kutsi bir yönü
bulunmaktaydı. Bu sayede “er” unvanı alan Türkler, elde ettikleri “bengü
taş” dikme ayrıcalığı ile adlarını “ebediyyen” yaşatma hakkına da sahip
olabilmekteydiler. Türklerin İslamiyet’i kabullerinden sonraki dönemlerde
ise İslam öncesi Türk inanış ve düşünüş sistemine paralel olarak bir yandan
vatan ve millet diğer yandan Allah’ın adını yayma ve yaşatma uğruna şehit
olma, hem Kur’an-ı Kerim’de hem de hadislerde övülmüş ve şehitlerin
kazanacağı manevi mertebelerden bahsedilerek şehitlik yüceltilmiştir.
Bu çalışmada; İstanbul folkloru içinde tespit ettiğimiz, 1980
sonrası bölücü terör örgütü PKK tarafından çıkarılan olaylarda şehit olan
askerler ve şehit yakınları etrafında oluşan halk inançları, uygulamalar ve
memoratlar Edirnekapı Şehitliği örneğinde incelenmiştir. Sahada derleme
metoduyla şehit yakınlarından elde edilen bilgilere göre; şehit yakınlarının
şehitlik kavramına bakış açıları, şehitlik kavramının İstanbul folkloru
içindeki konumu, şehitlik etrafında oluşan halk inançları, uygulamalar ve
memoratların sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarındaki yansımaları
da göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.
İstanbul folkloru şehitlik halk inançları uygulamalar memoratlar Edirnekapı Şehitliği
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 16 Ekim 2015 |
Gönderilme Tarihi | 16 Ekim 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 51 Sayı: 51 |