Öz
Günlük hayatımızda kullandığımız dil, alışılmış belli başlı anlam
yükleriyle dolu kelimelerden ve bu kelimelerin alışılmış söz dizimi
kalıplarından oluşur. Ancak yoğun duygu ve coşkular her zaman günlük
dildeki kelimelerle ifade edilmez. Çünkü günlük dilde sözcükler ve ifade
kalıpları, çok kullanılmalarından dolayı yıpranırlar, canlılıklarını yitirirler.
Sanatçının güçlü bir anlatıma ulaşmak için kelimeyi yeniden canlandırması,
ona günlük dildekinden farklı anlamlar yüklemesi gerekir. Bu bakımdan
edebî eserlerde kullanılan dil, günlük dil kullanımlarından farklılık gösterir.
Dolayısıyla edebî metinleri anlamak ve yorumlamak da bu metinlerde
kullanılan dili anlamakla mümkündür. Bu yazıda bir iletişim aracı olan
dilin edebî metinlerde özellikle şiirde kullanılışı üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ADALI, Oya, Anlamak ve Anlatmak, Pan Yayıncılık, İstanbul 2003.
- AĞAKAY, Mehmet Ali, “Türkçede Kelime Koşmaları”, TDAY-Belleten 1954, Ankara 1988, s. 97-104.
- AKBAYIR, Sıddık, Cümle ve Metin Bilgisi, Deniz Kültür, Ankara 2003.
- AKSAN, Doğan, Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Engin Yayınevi, Ankara 1999.
- AKSAN, Doğan, En Eski Türkçenin İzlerinde, Simurg, İstanbul 2000.
- AKSAN, Doğan, Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara 1993.
- AKSAN, Doğan, Türkçenin Gücü, Ankara 1987.
- AKSAN, Doğan, Türkçenin Söz Varlığı, Ankara 1996.
- AKSAN, Doğan, Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Bilgi Yayınevi, Ankara 2000.
- AKTAŞ, Şerif-GÜNDÜZ, Osman, Yazılı ve Sözlü Anlatım, 5. Baskı, Akçağ, Ankara 2004.
- BANGUOĞLU,Tahsin Türkçenin Grameri, 3. Basılış, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1990, s. 496.
- BALTAŞ, Zuhal-Baltaş, Acar, Bedenin Dili, Remzi Kitabevi, İstanbul 1992.
- BAŞKAN Özcan, Bildirişim, İnsan Dili ve Ötesi, İstanbul 1988.
- BAŞKAN Özcan, “Türkçede Dil-İçi Dünya Görüşü”, Macit Gökberk Armağanı, Ankara 1983, s. 151-172.
- BAYRAV, Süheyla, Yapısal Dilbilim, İstanbul 1969.
- CÜCELOĞLU, Doğan, Yeniden İnsan İnsana, Remzi Kitabevi, 20. Basım, İstanbul 1999.
- FİLİZOK, Rıza, Anlam Analizine Giriş, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:115, İzmir 2001.
- GÖKTÜRK, Akşit, Okuma Uğraşı- Yazın Metninin Kavranışında Okur-Metin-Yazar, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1988.
- GÖKTÜRK, Akşit, Sözün Ötesi, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1989.
- GÜNAY, Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual, İstanbul 2000.
- KARAAĞAÇ, Günay, Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2013.
- KILIÇ, Veysel, Dilin İşlevleri ve İletişim, Papatya Yayıncılık, İstanbul 2002.
- KIRAN, Zeynel-Kıran, Ayşe, Dilbilime Giriş, Seçkin, Ankara 2002.
- OKAY, Orhan, Sanat ve Edebiyat Yazıları, Dergâh Yayınları, İstanbul 1998.
- ÖZKAN, Mustafa- TÖREN, Hatice- ESİN, Osman, Yüksek Öğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Filiz Kitapevi, 3. Baskı, İstanbul 2013.
- ÖZKAN, Mustafa, Türkçenin Ses ve Yazım Özellikleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
- ÖZKAN, Mustafa, İnsan İletişim ve Dil, 4. Baskı, Akademik Kitaplar, İstanbul 2010.
- ÖZÜNLÜ, Ünsal, Edebiyatta Dil Kullanımları, Multilingual, İstanbul 2001.
- PALMER, F.R., Semantik (Çev. Ramazan Ertürk), Kitabiyat, Ankara 2001.
- SAUSSURE, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri (Çev. Berke Vardar), İstanbul 1998.
Öz
The language we used in daily life is consist of simple words that
refers to common meanings and syntax in accustomed way. However deep
feelings and enthusiasm always do not express by words in daily language
as words and phrases in daily language wear out and lose their vitality by
using too much. In order to get intense meaning writer need to invigorate
words and use them in different contexts. For this reason literary language
is different from daily language. Understanding and analyzing of literary
texts is possible by comprehending language in literary texts. In this paper,
the using of language as communication tool in literary texts especially in
poems will be explain.
Anahtar Kelimeler
Daily language literary language literature literary text poetry
Kaynakça
- ADALI, Oya, Anlamak ve Anlatmak, Pan Yayıncılık, İstanbul 2003.
- AĞAKAY, Mehmet Ali, “Türkçede Kelime Koşmaları”, TDAY-Belleten 1954, Ankara 1988, s. 97-104.
- AKBAYIR, Sıddık, Cümle ve Metin Bilgisi, Deniz Kültür, Ankara 2003.
- AKSAN, Doğan, Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Engin Yayınevi, Ankara 1999.
- AKSAN, Doğan, En Eski Türkçenin İzlerinde, Simurg, İstanbul 2000.
- AKSAN, Doğan, Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara 1993.
- AKSAN, Doğan, Türkçenin Gücü, Ankara 1987.
- AKSAN, Doğan, Türkçenin Söz Varlığı, Ankara 1996.
- AKSAN, Doğan, Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Bilgi Yayınevi, Ankara 2000.
- AKTAŞ, Şerif-GÜNDÜZ, Osman, Yazılı ve Sözlü Anlatım, 5. Baskı, Akçağ, Ankara 2004.
- BANGUOĞLU,Tahsin Türkçenin Grameri, 3. Basılış, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1990, s. 496.
- BALTAŞ, Zuhal-Baltaş, Acar, Bedenin Dili, Remzi Kitabevi, İstanbul 1992.
- BAŞKAN Özcan, Bildirişim, İnsan Dili ve Ötesi, İstanbul 1988.
- BAŞKAN Özcan, “Türkçede Dil-İçi Dünya Görüşü”, Macit Gökberk Armağanı, Ankara 1983, s. 151-172.
- BAYRAV, Süheyla, Yapısal Dilbilim, İstanbul 1969.
- CÜCELOĞLU, Doğan, Yeniden İnsan İnsana, Remzi Kitabevi, 20. Basım, İstanbul 1999.
- FİLİZOK, Rıza, Anlam Analizine Giriş, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:115, İzmir 2001.
- GÖKTÜRK, Akşit, Okuma Uğraşı- Yazın Metninin Kavranışında Okur-Metin-Yazar, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1988.
- GÖKTÜRK, Akşit, Sözün Ötesi, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1989.
- GÜNAY, Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual, İstanbul 2000.
- KARAAĞAÇ, Günay, Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2013.
- KILIÇ, Veysel, Dilin İşlevleri ve İletişim, Papatya Yayıncılık, İstanbul 2002.
- KIRAN, Zeynel-Kıran, Ayşe, Dilbilime Giriş, Seçkin, Ankara 2002.
- OKAY, Orhan, Sanat ve Edebiyat Yazıları, Dergâh Yayınları, İstanbul 1998.
- ÖZKAN, Mustafa- TÖREN, Hatice- ESİN, Osman, Yüksek Öğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Filiz Kitapevi, 3. Baskı, İstanbul 2013.
- ÖZKAN, Mustafa, Türkçenin Ses ve Yazım Özellikleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
- ÖZKAN, Mustafa, İnsan İletişim ve Dil, 4. Baskı, Akademik Kitaplar, İstanbul 2010.
- ÖZÜNLÜ, Ünsal, Edebiyatta Dil Kullanımları, Multilingual, İstanbul 2001.
- PALMER, F.R., Semantik (Çev. Ramazan Ertürk), Kitabiyat, Ankara 2001.
- SAUSSURE, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri (Çev. Berke Vardar), İstanbul 1998.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Ocak 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 52 Sayı: 52 |