Çinli seyyah, mütercim ve keşiş Xuanzang (玄奘) (602-664) 629-645 tarihleri arasında Orta Asya ve Güney Asya’yı baştan sona ziyaret ederek Budist ana akım ekollerini ve bunların ileri gelenlerini tanımıştır. Xuanzang, Çin’e döndüğü vakit Faxiang ‘öğreti özellikleri’ ekolünü Yogācāra temelinde şekillendirmiştir. Bu çalışmaya konu olan metin de Budizmin Yogācāra ekolünden gelişen Faxiang ekolüne (法相宗 Faxiang zong) aittir. Yogācāra’nın kurucularından olan Vasubandhu’nun Triṃśikā adlı eseri ve bu eser üzerine mensur olarak kaleme alınmış olan on tefsir Xuanzang’ın Cheng weishi lun adlı eserinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Burada neşri gerçekleştirilecek olan Eski Uygurca metin bugün Berlin Turfan Koleksiyonu’nda korunan derleme şeklindeki bir yazma eserin 21. bölümüne ait olup K. Kitsudō’nun tespitine göre, ilgili bölüm Xuanzang’ın Cheng weishi lun adlı eserine Queiji tarafından yazılmış tefsirin Eski Uygurcaya bir tercümesidir. Bu çalışmanın giriş bölümünde Faxiang ekolü, Xuanzang ve Cheng weishi lun hakkında kısaca bilgi verilecek sonraki bölümlerde ise bahsi geçen Eski Uygurca yazmanın 21. bölümünün daha önce neşredilmemiş 12. ve 13. yapraklarının yazı çevirimi ve harf çevirimi, Türkiye Türkçesine çevirisi, metne ilişkin notları ve analitik dizini de ihtiva eden sözlüğü sunulacaktır.
Eski Uygurca Triṃśikā Mahāyāna Budizminin Faxiang ekolü Xuanzang Cheng weishi lun
The Chinese pilgrim, translator and monk Xuanzang (玄奘) (602-664) traveled thorough Central Asia and South Asia between the years of 629 and 645, and learned about Buddhist mainstream schools and their authorities. When Xuanzang returned to China, he formed the school of Faxiang ‘dharma characteristics’. The text, which forms the subject of the paper, belongs to the Faxiang school (法相宗 Faxiang zong), which was developed from the Yogācāra school of Buddhism. Triṃśikā, written by Vasubandhu, and its ten prose commentaries, led to the emergence of Xuanzang’s Cheng weishi lun. Old Uyghur fragments published here belong to chapter 21 of a manuscript in the shape of a compilation, which is preserved in the Berlin Turfan Collection, and according to Kitsudō’s identification, the aforementioned chapter is a translation into Old Uyghur from a commentary to Xuanzang’s Cheng weishi lun by Queiji. In this paper, brief information will be given on Faxiang school, Xuanzang and Cheng weishi lun in the introduction part and in the following chapters, an unpublished 12th and 13th leaves of chapter 21 of the Old Uyghur manuscript will be presented as well as their translations into Turkish and notes concerning the text and glossary with an analytical index
Old Uyghur Triṃśikā Faxiang school of Mahāyāna Buddhism Xuanzang Cheng weishi lun
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
Gönderilme Tarihi | 4 Eylül 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 59 Sayı: 2 |