http://turfan.bbaw.de/dta/u/images/u1206seite2.jpg [arka:] http://turfan. bbaw.de/dta/u/images/u1206seite1.jpg (Erişim tarihi: 18.05.2022). google scholar" />http://turfan.bbaw.de/dta/u/images/u0244verso.jpg [arka:] http://turfan.bbaw.de/dta/u/ images/u0244recto.jpg (Erişim tarihi: 18.05.2022). google scholar" />http://turfan.bbaw.de/dta/u/images/u5012seite1.jpg [arka:] http://turfan.bbaw. de/dta/u/images/u5012seite2.jpg (Erişim tarihi: 18.05.2022). google scholar" />
Budizm’in Türkler arasındaki esas inkişafının Batı Uygur Kağanlığı’nda gerçekleştiği bilinse de Türklerin Budizm ile tanışmalarının çok daha önceki bir tarihe dayandığı düşünülmektedir. Özellikle Çin kaynaklarında Türklerin Budizm’e ilgi duydukları dile getirilir; bununla birlikte Moğolistan’daki I. ve II. Doğu Türk Kağanlıklarından kalan yazıtlarda Budizm’e ilişkin bir veri mevcut değildir. Her durumda günümüze kadar erişen Budist Uygur edebiyatının Batı Uygur Kağanlığı’nda süren yoğun bir tercüme faaliyetinin bir neticesi olduğu belirtilmelidir. Batı Uygur Kağanlığı’ndan kalan yazılı kaynaklar yoluyla eksiksiz bir Budist Uygur külliyatından söz etmek şimdilik güç olsa da bir yolla Uygurların Budizm’in belli ekollerine intisap ettiği anlaşılmaktadır. Uygurlardan kalan Budist edebiyata ilişkin yazılı kaynakların bir kısmı bütünlüklü iken bir kısmı fragmanlar hâlinde günümüze ulaşmıştır. Bu çalışma bu noktada daha önce yayımlanmamış Budist Eski Uygur edebiyatına ilişkin istiğrak, saṃsara, tövbe başta olmak üzere çeşitli konuları ihtiva eden ve bugün Berlin Turfan Koleksiyonu’nda korunan yedi metin parçasının neşri üzerinedir ve bu fragmanların arşiv numaraları şöyledir: Mainz 281, U 1206, U 1762, U 4997, U 5468, U 244 ve U 5012. Bu yazı burada bahsi geçen fragmanların yazı çevirimini, harf çevirisini, Türkiye Türkçesine aktarımını, metne ilişkin açıklamalarını ve sözlük/dizinini ihtiva etmektedir.
-
-
-
Although the development of Buddhism among Turks occurred in the Western Uyghur Khanate, Turks’ first encounter with Buddhism is thought to date back much earlier. Chinese sources often mention Turks as having had an interest in Buddhism; however, no data is found on Buddhism in the inscriptions from the Turkish khaganates in Mongolia. In any case, the Buddhist Uyghur literature is the result of an intense translation activity in the Western Uyghur Khaganate. Despite the difficulty of discussing a Buddhist Uyghur canon through the written sources from the Western Uyghur Khaganate, the Uyghurs are understood to have belonged to certain schools of Buddhism. While some of the Uyghurs’ written sources are complete, others have survived to the present day in fragments. This study concerns the edition of seven fragments (archival numbers: Mainz 281, U 1206, U 1762, U 4997, U 5468, U 244, and U 5012) preserved in the Berlin Turfan Collection regarding different issues related to the Old Uyghur literature such as meditation, saṃsāra [the material world’s cycle of death and rebirth], and confession. This article consists of these fragments’ transcription, transliteration, translation into Turkish, explanations, and a glossary/index.
-
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Proje Numarası | - |
Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 19 Mayıs 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 62 Sayı: 2 |