Güzide Sabri’nin İlk Dönem Romanlarında Melankolinin Psikanalitik İncelemesi

Yıl 2024, Cilt: 64 Sayı: 3, 611 - 636, 30.12.2024

Merve Esra Özgürbüz

https://doi.org/10.26650/TUDED2024-1497149

Öz

Melankoli, tıbbi ve psikolojik araştırmalarda öne çıkan bir konudur ve kişinin iç dünyasında derin izler bırakan bu ruh hâlinin incelenmesi önemlidir. Psikiyatride depresif bozuklukların bir alt türü olarak ele alınan melankoli; Sigmund Freud, Melanie Klein, Julia Kristeva gibi psikanalistlerin çalışmalarıyla psikodinamik açıdan analiz edilir. Edebiyat dünyasında melankoli, karakterlerin içsel çatışmalarını ifade etmek için sıklıkla kullanılan güçlü bir temadır. Bu çalışma, Güzide Sabri Aygün’ün Münevver ve Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi adlı romanlarında aşk, kayıp ve melankoli temalarını psikanalitik kuram çerçevesinde incelemektedir. İncelenen eserlerdeki karakterler, sevdiklerinin kaybıyla derin bir üzüntü yaşar; hem ruhsal hem de bedensel işleyişi olumsuz etkileyen bir durum olan melankolinin tesiriyle fiziksel ve duygusal acı çekerler. Bunun yanı sıra karakterlerin mekân ve zamandan kaçma arzusu içinde oldukları görülür. Karakterler, mevcut gerçeklikten duydukları memnuniyetsizlik nedeniyle hayalî dünyalara, farklı mekân ve zamanlara sığınma eğilimindedirler. Çalışmada edebî eserlerdeki melankoli temalarının incelenmesinin, bireylerin iç dünyalarını anlamada ve insan psikolojisini derinlemesine kavramadaki önemi ve edebiyat ile psikoloji arasındaki etkileşim vurgulanır. Güzide Sabri’nin ilk dönem romanları, kayıp duygusu ile ondan kaynaklanan melankoliyi edebî bir dille işleyerek okuyuculara insanın içsel çatışmalarını ve kaygılarını anlama fırsatı sunar.

Anahtar Kelimeler

Güzide Sabri, roman, aşk, melankoli, psikanaliz

A Psychoanalytic Analysis of Melancholy in the Early Novels of Güzide Sabri

Öz

Melancholy is an important topic in medical and psychological research, and the study of this mood, which leaves deep traces in a person's inner world, is crucial. In psychiatry, melancholy is considered a subtype of depressive disorders. It is analyzed from a psychodynamic perspective through the works of psychoanalysts, such as Sigmund Freud, Melanie Klein and Julia Kristeva. In the literary world, melancholy is a powerful theme that is often used to express the characters’ inner conflicts. This study examines the themes of love, loss and melancholy in the novels Münevver and Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi by Güzide Sabri Aygün within a psychoanalytical framework. The characters in these works experience deep grief due to the loss of their loved ones. They suffer from mental and physical anxiety influenced by melancholy, a condition that affects both their mental and physical well-being. In addition, they show a desire to escape space and time and seek refuge in imaginary worlds and different temporal and spatial environments due to their dissatisfaction with the present reality. The study of melancholic themes in literary works emphasizes the significance of understanding people's inner worlds and grasping human psychology in depth and highlights the interaction between literature and psychology. Güzide Sabri’s early novels eloquently portray the melancholy that arises from a sense of loss and offer the reader the opportunity to understand people's inner conflicts and fears through literary expression.

Anahtar Kelimeler

Güzide Sabri, novel, love, melancholy, psychoanalysis

Kaynakça

• American Psychiatric Association (2022). Diagnostic and statistical manual of mental disorders dsm-5-tr. Washington: American Psychiatric Association Publishing. google scholar
• Aygün, G. S. (1934). Hayatımdan birkaç yaprak. Gecenin esrarı içinde. İstanbul: İkbal Kütüphanesi. google scholar
• Banarlı, N. S. (1983). Resimli Türk edebiyatı tarihi II. Ankara: Millî Eğitim Basımevi. google scholar
• Bildik, T. (2013). Ölüm, kayıp, yas ve patolojik yas. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 52(4), 223-229. google scholar
• Butler, J. (1998). Moral sadism and doubting one’s own love. Reading Melanie Klein içinde (s. 175-184). London: Routledge. google scholar
• Dağlı, S. (2019). Modern dünyadan kaçış: Özgürlük ve melankoli. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. google scholar
• Ercilasun, B. (1997). Türk edebiyatında popülerlik kavramı. Yeni Türk edebiyatı üzerine incelemeler cilt I içinde. Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Freud, S. (1917). Mourning and melancholia. J. Strachey (Ed.), The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud, volume XIV (1914-1916): On the history of the psycho-analytic movement, papers on metapsychology and other works içinde (s. 243-258). London: Hogarth Press. google scholar
• Freud, S. (2005). On murder, mourning and melancholia. S. Whiteside (Çev.). London: Penguin Books. google scholar
• Goodwin, F. K., Jamison, K. R. (1990). Manic-depressive illness: Bipolar disorders and recurrent depression. Oxford: Oxford University Press. google scholar
• Güzide Sabri (2021). Ölmüş bir kadının evrak-ı metrukesi. İstanbul: Can Yayınları. google scholar
• Güzide Sabri (2022). Münevver. Eskişehir: Dorlion Yayınları. google scholar
• Horwitz, A. V., Wakefield J. C. (2007). The loss of sadness: How psychiatry transformed normal sorrow into depressive disorder. Oxford: Oxford University Press. google scholar
• Karaca, Ş. (2004). Güzide Sabri Aygün (Hayatı, sanatı ve Türk edebiyatındaki yeri üzerine bir inceleme-araştırma). (Yüksek Lisans Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Klein, M. (1986). J. Mitchell (Ed.), The selected Melanie Klein. Harmondsworth: Penguin. google scholar
• Kristensen, P. (2013). Grief as a diagnosis. Tidsskr Nor Legeforen (133), 856-858. google scholar
• Kristeva, J. (1992). Black sun: Depression and melancholia. New York: Columbia University Press. google scholar
• Leader, D. (2009). The new black: Mourning, melancholia, and depression. Minnesota: Graywolf Press. google scholar
• Parker G, Hadzi-Pavlovic D, Boyce P. (1996). A clinical algorithm for defining melancholia: Comparison with other sub-typing measures. G. Parker, D. Hadzi-Pavlovic (Ed.). Melancholia: A disorder of movement and mood: A phenomenological and neurobiological review içinde (s. 202-210). Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
• Parker G, Hadzi-Pavlovic D, Boyce P. (1996). Issues in classification: II. classifying melancholia. G. Parker, D. Hadzi-Pavlovic (Ed.). Melancholia: A disorder of movement and mood: A phenomenological and neurobiological review içinde (s. 20-37). Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
• Taylor, M. A., Fink M. (2006). Melancholia: The diagnosis, pathophysiology, and treatment of depressive illness. Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
• Teber, S. (2013). Melankoli normal bir anomali. İstanbul: Say Yayınları. google scholar
• Tonga, N. (2021). Sunuş. Ölmüş bir kadının evrak-ı metrukesi içinde. İstanbul: Can Yayınları. google scholar
• Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
• Uslu, R., ve Berksun, O. (1993). Yas ve melankoli. Kriz Dergisi, 1(2). google scholar
• Volkan, C. V. (1984). Complicated mourning. Annu Psychoanal (12): 323-348. google scholar
• Yıldız, H. (2021). Güzide Sabri ve ölmüş bir kadının evrak-ı metrukesi’nde aşk teması. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 5(4), 2819-2844. google scholar