Öz
Bu çalışmada tasavvuf şiirinin zengin ve renkli örneklerini barındıran ‘Alevi- Bektaşi’ şiirinde güneş ve ay sembolizmi üzerinde durulacaktır. Gök âleminin varlık sebeplerinden ‘güneş’ ve ona bağlı olarak ‘ay’ özellikle şiir geleneğinde insan hayalinin üzerinde en fazla anlam ürettiği iki unsurudur. Güneş, ay, yıldız vb. kozmik unsurlar, özellikle ulaşılamaz oluşlarının vermiş olduğu bir güçle, insanoğlunun dikkatini hemen her zaman ve kültüre bağlılık arz etmeksizin çekmiştir. Pek çok kültürde bu yönde bir algı ortaklığından bahsedilebilir ancak unsurların yorumlanışı inanç ve düşünce dünyasından bağımsız değildir. Sahip olduğu inanç ve kültür yapısı ile Türk – İslam tarihinin ve buna bağlı olarak Türk kültür ve edebiyatının senkretik bir bölümünü oluşturan Alevi – Bektaşi olgusu çeşitli inançların ve kültürlerin alaşımı olarak araştırılmaya ve çözümlenmeye değer malzemeler sunmaktadır. Çalışma, Alevi- Bektaşi inançlarının okunacağını elverişli metinlerden olan şiirler aracılığı ile, ‘güneş ve ay’ sembollerini kadraja almak sureti ile özellikle sembollerin inanç temelli yorumları üzerinde duracaktır. Kozmosun temel ve dikkat çekici parçaları olan ‘güneş ve ay’ın Alevi – Bektaşi inanç ve düşüncesindeki sembolleştirilmesi değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Öz
This study deals with the moon and the sun symbolism in Alawi and Bektashi
poetry which contains rich and colorful examples to sufi poetry. The sun, the
existence of heaven and the moon in its relevance, stand as two notions in
poetic tradition that inspire and encourage human creativity by their multiple
connotations. Cosmic assets such as the sun and the moon have always
attracted human attention regardless to cultural differences, owing to their
power for being unreachable. In this sense, many cultures have a common
perspective; however, the interpretations of these assets are directly related to
the world of beliefs and thoughts. Alawi-Bektashi tradition, which constitutes
a syncretic division of Turkish-Islamic history and literature with its belief
and culture system, presents significant material to be examined and analyzed
as a mixture of different beliefs and cultures. This study focuses on the moon
and the sun symbolism with a special emphasis on religious interpretations of
the symbols in poems that provide good examples to Alawi-Bektashi beliefs.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 |