HISTORY OF MAMLUK TURKISH STATE IN THE PERIOD OF AL-MALİK AL-KĀMİL AL-SĀYF AL-DİN SHAʿBĀN (4 AUGUST 1345-21 SEPTEMBER 1346)

Yıl 2018, , 311 - 325, 18.12.2018

Murat Zengin

https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.497598

Öz

 There
was a period when the Mamluk Turkish State had constant throne changes after
the death of Malik al-Nāsir Muhammad. This unstable period in which the sons of
Malik al-Nāsir Muhammad was in power was a history of the struggle of the
bureaucracy to secure the central authority of the sultans against the struggle
to rule over the administration. Al-Malik al-Kāmil al-Sāyf al-din Shaʿbān, the
allegiance of his predecessor and his brother, al-Malik al-Sālih Ismāʿil,
allied with other orders, especially his father-in-law Arghūn al-ʿAlā’ī.
Following the policy of predecessor’s Ismāʿil to break the authority of the powerful
proprietary orders, he has begun to liquidate certain orders. Although Sultan
Shaʿbān faced problems such as protests, drought and public order in the period
of sultanate that lasted about one year, he managed to solve these problems. In
the sources of the period, Sultan Shaʿbān, who was described as the most fond
of pleasure and entertainment among the sons of Malik al-Nāsir Muhammad, was
killed by being driven from the throne just as he neglected the state affairs
and used the resources sparingly. There is no study that deals with the period
of al-Malik al-Kāmil Shaʿbān in detail. In our papers, a period of the history
of the Mamluk Turkish State was discussed in the biography of Sultan Shaʿbān.

Anahtar Kelimeler

Sultan Shaʿbān, Arghūn al-ʿAlā’ī, central authority, protests, drought

MELİKÜ’L-KÂMİL SEYFEDDİN ŞÂBÂN DÖNEMİ MEMLÛK TÜRK DEVLETİ TARİHİ (4 AĞUSTOS 1345-21 EYLÜL 1346)

Öz

Melikü’n-nâsır Muhammed b. Kalavûn’un ölümünden sonra Memlûk Türk Devleti tarihinde sürekli taht değişikliklerinin olduğu bir dönem yaşanmıştır. Melikü’n-nâsır Muhammed’in oğullarının iktidarda olduğu bu istikrarsız dönem, genel olarak bürokrasinin yönetim üzerinde hâkimiyet kurma mücadelesine karşı sultanların merkezî otoriteyi sağlama çabasının tarihi olarak tebarüz etmiştir. Melikü’l-kâmil Seyfeddin Şâbân, selefi ve öz kardeşi Melikü’s-sâlih İsmâil’in vasiyeti üzerine başta kayınpederi Argûn el-Âlâî olmak üzere diğer emirlerin ittifakıyla tahta geçmiştir. Nüfûz sahibi emirlerin otoritesini kırma hususunda selefi İsmâil’in politikasını takip ederek bazı emirleri tasfiye etmeyi başarmıştır. Sultan Şâbân yaklaşık bir yıl süren saltanatı döneminde protestolar, kuraklık, asayiş gibi problemlerle karşı karşıya kalsa da bu problemleri çözmeyi bir şekilde başarmıştır. Dönemin kaynaklarında Melikü’n-nâsır Muhammed’in saltanat icrâ etmiş oğulları arasında zevk ve eğlenceye en düşkünü olarak tavsif edilen Sultan Şâbân, devlet işlerini ihmâl ettiği, kaynakları müsrifçe kullandığı gibi gerekçelerle tahttan indirilerek öldürülmüştür. Melikü’l-kâmil Şâbân dönemini ayrıntılı olarak ele alan herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Makalemizde, Sultan Şâbân biyografisi özelinde Memlûk Türk Devleti tarihinin bir dönemi ele alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sultan Şâbân, Argûn el- Âlâî, merkezi otorite, protesto, kuraklık

Kaynakça

• BAUDEN, Frederic, “The Sons of al-Nasir Muhammad and the Politics of Puppets: Where Did It All Start?”, Mamluk Studies Review, XIII/1, 2009, s. 53-81. EBÛ’L-FİDÂ, el-Muhtasar fi Ahbârü’l-beşer, Tahkik: Mahmûd DEYYÛB, c. 2, Beyrût, 1997. HABİB EL-HALEBÎ, Tezkiretü’n-nebih fî Eyyâmü’l-mansûr ve’l-benih, Tahkik: Muhammed Muhammed Emin-Sâid Abdülfettâh Âşûr, c. 3, Kahire, 1986. İBN DOKMÂK, el-Cevherü’s-semîn fî Seyrü’l-hulefâ ve’l-Mülûk ve’s-Selâtîn, Tahkik: Sâid Abdülfettâh Âşûr, yy., 1982. İBN HACER, ed-Dürerü’l-kâmine fî Âyâni’l mie es-Sâmine, Nşr. H. NEDEVÎ, c. 1-2-3-4, Beyrut, 1993. İBN ÎYÂS, Bedâiü’z-zuhûr, yy., 1960. İBN KESÎR, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Çev. Mehmet KESKİN, c. 14, İstanbul, 1995. İBN TAĞRIBERDÎ, el-Menhelü’s-sâfî ve’l-Müstevfî bâde’i-Vâfî, Tahkik: Muhammed Muhammed Emin-Sâid Abdulfettâh Âşûr, c. 2, yy., 1984. İBN TAĞRIBERDÎ, el-Menhelü’s-sâfî ve’l-Müstevfî bâde’i-Vâfî, Tahkik:Nebil Muhammed Abdülaziz, c. 3, yy., 1985. İBN TAĞRIBERDÎ, el-Menhelü’s-sâfî ve’l-Müstevfî bâde’i-Vâfî, Tahkik: Dr. Muhammed Muhammed EMİN, c. 6, Kahire, 1990. İBN TAĞRIBERDÎ, en-Nücûmu’z-zâhire fî Mülûk-ı Mısr ve’l-Kâhire, Tahkik: Muhammed Hüseyin ŞEMSEDDİN, c. 10, Beyrut, 1992. İBNÜ’L-VERDÎ, Târih-i İbnü’l-Verdî, c. 2, Beyrut, 1996. KADI ŞUHBE, Tarih-i İbn-i Kadı Şuhbe, Tahkik: Adnan DERVİŞ, c. 1, Dımaşk, 1994. MAKRİZÎ, es-Sülûk li-Marifet-i Düveli’l-mülûk, Tahkik: Muhammed Abdülkadir ÂTA, c. 4, Beyrut, 1997. MAKRİZî, Hıtat-ı Makrizî, Tahkik: Dr. Muhammed Zeynuhum- Mediha Şarkavî, c. 2, Kahire,1997. MAKRİZÎ, Hıtat-ı Makrizî, Tahkik: Dr. Muhammed ZEYNUHUM, Mediha ŞARKAVÎ, c. 3, Kahire, 1998. NÜVEYRÎ, Nihâyetü’l-ereb fî Fünûnu’l-edeb, Tahkik: İbrahim ŞEMSEDDİN, c. 32-33, Beyrut, 2004. SAFEDÎ, Âyânü’l-asr ve Âvânü’n-nasr, Tahkik: Amr Muhammed ABDÜLHAMİD, c. 1-2-4-5, Lübnan, 2009. SAFEDÎ, Kitab-ı el-Vâfî bi’l-Vefiyât, Tahkik: Ahmed el-Arnavut-Türkî MUSTAFA, c. 8-9-10-11-16-19-24-29, Lübnan, 2000. STEENBERGEN, Jo Van, “Mamluk Elite on the Eve of Nāsir Muhammad’s Death (1341): A Look behind the Scenes of Mamluk Politics”, Mamluk Studies Review, IX/2, 2005, s. 173-199. YİĞİT, Fatma Akkuş, “Memlûk Tarihinde Kadın Şarkıcı ve Müzisyenler”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXX/1, 2015, s. 45-62. ZENGİN, Murat, “Melikü’l-Mansûr Ebî Bekr b. Muhammed Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi (Elli Dokuz Günlük Saltanat)”, History Studies, X/3, April 2018, s. 257-270. ZENGİN, Murat, “Melikü’l-Eşref Âlâeddin Küçük Ali Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi (6 Ağustos 1341-10 Ocak 1342)”, Turkish Studies, XIII/8, Spring 2018, s. 217-230.