Selahittin Tolkun, Özbekçede Fiilimsiler, Dijital Sanat Yayıncılık

Yıl 2011, Cilt: 21 Sayı: 1, 443 - 448, 29.06.2011

Feyzi Çimen

Öz

Birçok dilde olduğu gibi Türkçede de kelimeler isim ve fiil olarak iki temel gruba ayrılır. Diğer kelime türleri olan sıfat, zamir, edat vs. isim grubu başlığı adı altında yer alır. İsimler tek başlarına bir anlam ifade eder veya bir varlığa, kavrama, duruma ad olabilir. Fiiller ise bir iş, oluş, kılış bildiren kelime türleridir. Her ne kadar isimlerin tek başlarına bir anlamı olsa da, şahıstan ve
zamandan bağımsız; yani çekimlenmemiş fiillerin anlamı olmasa da, Türkçede asıl hâkim cümle unsuru fiillerdir. Bundan dolayıdır ki Türkçede yargı bildirme, fiillere mahsus bir durumdur. İsimler yargı bildirmek için fiillere muhtaçtır. Bu fiiller ek fiil veya yardımcı fiil olabilir. Bu yüzden tarihî ve modern Türk lehçelerinde fiiller dil yapısının çekirdek kelime kadrosunu oluştururlar. Genelde isimlere nispeten sayıları daha az olan fiiller, Türkçe için dilin en az değişime uğramış milli kelimeleridir. 

Anahtar Kelimeler

Selahittin, Tolkun, Özbekçede

Kaynakça

• Coşkun, Volkan, Özbek Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
• Çimen, Feyzi, Özbek İstem (Valenz) Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, [Basılmamış Yüksek Lisans Tezi] İstanbul, 2009.
• Ercilasun Ahmet Bican, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1992.
• Ercilasun Ahmet Bican, (Editör), Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2007.
• Kononov, Adrei Nikoloevich, Grammatika Sovremennogo Uzbekskogo Literaturnogo Yazıka, Izd-vo Akademii nauk SSSR, Moskva, 1960.
• Özbek Tilining İzahli Lügati I-V: 2008, Taşkent.
• Öztürk Rıdvan, Uygur ve Özbek Türkçesinde Fiil, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1997.
• Tolkun Selahittin, Özbekçede Fiilimsiler, Dijital Sanat Yayıncılık, Kadıköy, İstanbul, 2009.
• Yaman Ertuğrul-Nizamiddin Mahmud, Özbek Türkçesi Türkiye Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Özbek Türkçesi Karşılıklar Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1998.
• Yaman Ertuğrul, Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesinin Söz Dizimi Bakımından Karşılaştırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
• Zeynalov Ferhat, Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi (Çev. Yusuf Gedikli), Cem Yayınları, İstanbul, 1993. Feyzi ÇİMEN*
• * Arş. Gör., Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve
• Edebiyatı Bölümü, [e-mail].