19. YÜZYIL AVRUPA ROMANTİKLERİNİN 1821 MORA İSYANI ÜZERİNDEKİ SİYASİ VE KÜLTÜREL ETKİLERİ

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 2, 325 - 344, 25.12.2016

Esra Özsüer

Öz

1789 Fransız Devrimi sonrasında Monarşinin çöküşü eşitlik,
özgürlük ve adalet kavramlarının halka ait olduğu yönündeki düşüncenin ortaya
çıkmasına sebep oldu. Böyle bir düşünce sistemi ilkesel olarak İmparatorluk
içinde yaşayan ulusların kendi kimliklerini keşfetmesine ve ulus-devlet
anlayışı ile milliyetçi olgunun doğmasına sebebiyet verdi. Nitekim akılcı
düşüncenin egemen olduğu Aydınlanma Çağı ve akabinde Avrupa'da oluşan Romantik
akım karşısında hiçbir imparatorluğun varlığını tek güç olarak sürdürmesi de
olası değildi. Böyle bir süreç elbette ki dönemin etkin gücü olan Osmanlı
İmparatorluğu içinde farklı ulusların imparatorluğa karşı isyan hareketlerini
de beraberinde getirdi. Balkanlar'da çıkan bu isyanlar sonucunda Osmanlı
İmparatorluğundan bağımsızlığını ilk alan Yunanistan, 1821-1829 yılları
arasında yaşanan isyan sürecinde en büyük desteği Avrupa'dan gördü. Antik Yunan
hayranlığının hüküm sürdüğü Avrupa'da temel gündem demokrasi ve özgür
düşüncenin doğduğu toprakların kendi Oryantalist düşünceleri doğrultusunda
despot ve "Doğulu" saydığı Osmanlı'dan kurtarılması gerekliliğiydi.
Nitekim Avrupa'daki Rönesans ve Reform hareketlerinin oluşması Yunan'ın
atalarından kalan bir mirasın da neticesiydi. Avrupa böyle bir bilincin
ötesinde  "Yunan Davasını" kendileri açısından vicdani bir
mesele olarak da görüyordu. Avrupa Yunanistan'a bir özgürlük borçluydu ve bu
borcun ödenmesi için her türlü ekonomik, siyasi, kültürel ve askeri desteğin
verilmesi gerekliydi. Başta Lord Byron, Victor Hugo, Chateaubrıand,
Shelley gibi dönemin Romantikleri gerek verdikleri eserlerle gerek bizzat davanın
içinde aktif rol alarak isyan süresince Yunanistan'a yardım ve destekte
bulundular, Avrupa'nın pek çok yerinden gelen Yunanperverler/Filhelenler Antik
Yunan'ı yeniden bulma ve yaratma ümidiyle geldikleri Yunan topraklarında isyana
bizzat katılıp destek verdiler. Kısaca, 1821 Yunan İsyanı Avrupa ve Yunan
diasporası güdümünde gerçekleşen ve Avrupalı Romantiklerin ideolojik gördüğü
bir mesele olarak destek alan siyasi bir harekettir. Bu makalede Avrupa ve
Romantik Akım temsilcilerinin Yunan İsyanına nasıl katkıda bulundukları farklı
cephelerden değerlendirilerek anlatılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Yunan isyanı, romantik akım, Yunanperverler, oryantalizm

POLITICAL AND CULTURAL EFFECTS OF 19TH CENTURY EUROPEAN ROMANTIC MOVEMENT IN 1821 GREEK REVOLT

Öz

Collapsing
of Monarchy after French Revolution in 1789 has caused the ideology that
concept of equality, of freedom and of justice is belonged to public. This
ideological system has given rise to discovering of identity of the nations who
live in the empire and to concept of nation-states with nationalism. Indeed,
any empire couldn’t keep its existence as a single power against to the
Romantic Movement that emerged during and after the Age of Enlightenment when
the rational thinking was dominant. As a result of this course, rebellion
movements of the different nations were emerged against to the Ottoman Empire
which was the effective power of the era. After these rebellions in Balkans,
Greece which was the first nation-state that gained its independence from
Ottoman Empire, had had greatest support from Europe during the rebellion years
of 1821-1829. The main agenda in Europe was the necessary of salvation of the
lands which was the cradle of democracy and of free thought, from Ottomans
which was considered as despot and “Oriental” by European orientalist
ideas.  Actually, emerging of renaissance
and reform movements was the result of the heritage of Greek Ancestors. This
“Greek Matter” was also a conscience problem for Europe beyond the
consciousness of former statement. 
Europe was in debt freedom to Greece and every economic, political,
cultural and military support should be given to Greece to pay this debt.
Especially the romantics of the era as Lord Byron, Victor Hugo, Chateaubriand
and Shelley were supported and assisted Greece both their works and their
active roles in the action during the rebellion.  Greek – Lovers /philhellenes from many places
of Europe who were come with expectation to find and to recreate the Ancient
Greek has supported and attended the rebellion personally. Briefly, 1821 Greek
Rebellion was a political movement which was emerged by leading of European and
of Greek diaspora and supported by European Romantics as an ideological matter.
In this article, contribution of representatives of Europe and of Romantic
Movement will be evaluated and discussed from different aspects.   

 

Anahtar Kelimeler

Greek rebellion, romantic movement, Greek – Lovers / Philhellenes, orientalism

Kaynakça

• ANNİNOS, Babis, İ Filellines tou 1821, Ekdoseis Galaksia, Atina, 1925.
• AURELİUS, Marcus, Kendime Düşünceler, Oda Yayınları, İstanbul, 2009.
• BARAU, Denys, “İ Paıdagogıkı Prosengisi tou Filellinismou”, Petros Pizanias (edit), İ Elliniki Epanastasi tou 1821, Kedros, Atina, 2009.
• CARR, Edward Hallett, Tarih Nedir?, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
• CLAİR, William Saint, That Greece Might Still be Free. The Philhellens in the War of Independence, Oxford University Press, Oxford, 1972.
• CLOGG, Richard, Modern Yunanistan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997.
• ÇİĞDEM, Ahmet, Toplum: Kavram ve Gerçeklik, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
• ÇOTUKSÖKEN, Yusuf, Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Cem Yayınları, İstanbul, 1992.
• EVANGELATOU, Hristos G., İ Filellines, En Athinais, Atina, 1938.
• FARSOLAS, Dimitris İ., O Aleksandros Puskin kaı I ellıniki epanastasi 1821-1829, Filistor, Atina, 2001.
• HEREDOT, Biblio/İstoria II, Efterpi, Zitros, Atina, 2014.
• HOBSBAWM, Eric, Devrim Çağı (1789-1848), Dost, Ankara, 2013.
• HORNBLOWER, Simon & SPAWFORTH Anthony (edit), The Oxford Classical Dictionary. The Ultimate Reference Work on the Classical World, Oxford University Press, Oxford, 1996.
• http://gfragoulis.blogspot.com.tr/2010/09/blog-post_22.html (Erişim Tarihi: Nisan 2015)
• http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/syn06.pdf (Erişim Tarihi: Nisan 2015)
• KALIOPOULOS, Ioannis S., To elliniko zitima (1797-1821), University Studio Press, Atina, 2011.
• KEELEY, Edmund, İ Kavafiki Aleksandria, İkaros, Atina, 2004.
• KENNEDY, J., Conversation on religion with Lord Byron, London, 1830.
• KİTROMİLİDİS, Pashalis, Iosipos Moısiodakas. Oı suntetagmenes tis valkanikis skepsis ton 18. aıona, Morfotiko İdrimatis Ethnikis Trapezas, Atina, 1985.
• MAGER, Kostas, İstoria tou Ellinikou Tipou, Cilt I (1476-1828), Grafeio pnevmatıkon ipiresion, Atina, 1960.
• MANOLOPOULOS Leonidas, İ Genesi kaı oı protes xriseis tou haraktirismou Filellin kata tin arhaiki kaı klasiki epohi, Egnatia, C. II, Selanik Aristoteles Üniversitesi, Selanik, 1990.
• MARX Karl, “The Bourgeoisie and the Counter-Revolution”, David Fernbach (edit), The Revolutions of 1848, Hammondsworth: Penguin Books, London, 1973.
• MIHAILIDIS, İakovos D., 1821, İ Gennisi enos Ethnous-Kratous, Cilt III, Ethniki Trapeza, Atina, 2010.
• PAPARRİGOPOULOS Konstantinos, İstoriatou Ellinikou Ethnous-İ Elliniki Epanastasi (1821-1832), C. XII, Ekdotiki Athinon, Atina, 1977.
• SOBOUL Albert, 1789 Fransız İnkılâbı Tarihi, Cem Yayınevi, İstanbul, 1969.
• SUNTOMOROU Gavril (edit), Heredot, Biblio/İstoria I-II-III, Zitros, Atina, 2009.
• VOURNAS Tasos, İstoria tis neoteris kaı sinhronis Elladas, C. I, Pataki Yayınları, Atina, 2011.
• WATSON-SETON Hugh, “On Trying To Be A Historian Of Eastern Europe”, Dennis Deletant&Harry Hanak (Edit), Historians As Nation-Builders,
• YERULANOS, Stefanos, K.P. Kavafis-Apokrifi İstoria, Miltos, Atina, 2014.
• YÜCEL, Tahsin, “Fransız Coşumculuğu”, Türk Dili Dergisi, Yazın Akımları Özel Sayısı, Sayı 349, Ankara, 1981, s. 59-83.
• ZORZOS Grigoris, İ Aiti kaı i Elliniki Epanastasi tou 1821, Create Space, Atina 2010.
• Eleftherotupia, 21.03.2004.
• Macmillan Press, London, 1988.
• Onur Bilge KULA,Batı Felsefesinde Oryantalizm ve Türk İmgesi,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,,İstanbul,2012