THE CAUCASIA AND SARIKAMIS CAMPAIGN IN THE BEGINNING OF THE FIRST WORLD WAR ACCORDING TO AN OTTOMAN DIPLOMAT -REPORT OF TEVFİK BEG, VİCE OF CONSULLOR OF RESHT
Öz
This article aims to analyze the
report of Tevfik Beg, deputy consol of the Ottoman Empire in Resht (İran) that
contains his thoughts and observations
about the impacts of the military situation of the Ottoman Empire in Caucasia and the Sarikamis Campaign on the
Caucasia Muslims in the beginning of the
first World War.
The report mentioned above
contains the important details about the
Russian raids against the Ottoman conculates in Crimea, Caucasia and Iran as
soon as the war begins and the Ottoman consular officials how to be arrested by
Russian soldiers. Moreover, it includes the activities of Pastırmacian, the
Ottoman parliamenter , and his friends who came to Tiflis against Ottomans, and
,during that time, the opinions of Muslim and Georgian notables like
journalists and writers and as well as
with whom deputy Ottoman consul interviewed.
Anahtar Kelimeler
: the first world war Caucasia Sarikamis Campaign Resht Enver Pasha
Kaynakça
- AKSAKAL, Mustafa, Harb-i Umumi Eşiğinde Osmanlı Devleti Son Savaşına Nasıl Girdi, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010.
- AKSUN, Ziya Nur, Enver Paşa ve Sarıkamış Harekatı, 3.Basım, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 2006.
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I (I-III), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
- BALCI, Ramazan, Tarihin Sarıkamış Duruşması, Tarih Düşünce Kitapları, İstanbul, tarihsiz.
- ÇAKMAK, Fevzi, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi Kafkas Cephesi 3.Ordu Harekatı I, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
- ÇAKMAK, Fevzi, Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2005.
- ÇELİK, Akın, “Osmanlı Devleti’nin Fiilen I. Dünya Savaşı’na Girişinin Kamuoyuna Yansıması ve Toplumsal tepkiler”, Tarih Okulu Dergisi, S. 25, Mart 2016.
- ÇOLAK, Mustafa, Osmanlı-Alman İlişkileri Çerçevesinde Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Türkçü Politikaları (1913-1918), Fakülte Kitabevi, Isparta, 2006.
- DAİLAMİ, Pezhmann “Reşt Populistleri: Panislamizm ve İttifak Devletleri’nin Rolü”, İran ve I. Dünya Savaşı (Büyük Güçlerin Savaş Alanı), (Ed. Touraj Atabaki), Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010.
- HOBSBAWM, Eric Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 -Aşırılıklar Çağı-, Çeviren Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 2003.
- KENNEDY, Paul, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri (1500’den 2000’e Ekonomik Değişme ve Askeri Çatışmalar), (Çev. Birtane Karanakçı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1990.
- MACFIE, Alexander Lyon, Osmanlının Son Yılları, 1908-1923, (Çev. Damla Acar-Funda Soysal), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2003.
- ÖZDEMİR, Hikmet, Salgın Hastalıklardan Ölümler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2010.
- POLANYİ, Karl, Büyük Dönüşüm (Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri), (Çev. Ayşe Buğra), 5.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Siyasi (HR. SYS), 2108/6, lef 4.
- BOA HR. SYS, 2161/2, lef 8.
- BOA, HR. SYS, 2108/10, lef 18.
- BOA, HR. SYS, 2161/2, lef 4.
- BOA, HR. SYS, 2161/2, lef 43
- BOA, HR. SYS, 2161/3
- BOA, HR. SYS, 2108/10, lef 5.
BİR OSMANLI DİPLOMATININ KALEMİNDEN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI BAŞLARINDA KAFKASYA VE SARIKAMIŞ HAREKÂTI -REŞT ŞEHBENDER VEKİLİ TEVFİK BEY’İN RAPORU-
Öz
Bu makale, Osmanlı Devleti’nin Reşt (İran) Şehbender Vekili Tevfik
Bey’in I. Dünya Savaşı başlarında, Osmanlı Devleti’nin Kafkasya’daki durumu,
Sarıkamış harekâtı ile bu durumun
Kafkasya Müslümanları üzerindeki etkisi hakkında düşünce ve gözlemlerini içeren
raporunu değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Söz konusu rapor, I. Dünya Savaşı başlar başlamaz, Rusların
Kırım, Kafkasya ve İran’daki Osmanlı
Şehbenderliklerine düzenledikleri baskınlar sonrası tutukluluk sırasında daha ziyade Reşt’te nasıl tutuklandıkları, Rus askerlerinin
muamelelerinden başka Tiflis’te görüştüğü
yazar ve gazeteci gibi Müslüman
ve Gürcü ileri gelenlerin görüşleri
ile o sıralarda Tiflis’e gelen Osmanlı
Meclisi üyesi-komitacı Pastırmacıyan ve arkadaşlarının Osmanlı karşıtı
faaliyetleri hakkındaki bilgileri ihtiva etmektedir.
Anahtar Kelimeler
birinci dünya savaşı Kafkasya Sarıkamış harekâtı Reşt Tiflis Tevfik Beg
Kaynakça
- AKSAKAL, Mustafa, Harb-i Umumi Eşiğinde Osmanlı Devleti Son Savaşına Nasıl Girdi, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010.
- AKSUN, Ziya Nur, Enver Paşa ve Sarıkamış Harekatı, 3.Basım, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 2006.
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I (I-III), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
- BALCI, Ramazan, Tarihin Sarıkamış Duruşması, Tarih Düşünce Kitapları, İstanbul, tarihsiz.
- ÇAKMAK, Fevzi, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi Kafkas Cephesi 3.Ordu Harekatı I, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
- ÇAKMAK, Fevzi, Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2005.
- ÇELİK, Akın, “Osmanlı Devleti’nin Fiilen I. Dünya Savaşı’na Girişinin Kamuoyuna Yansıması ve Toplumsal tepkiler”, Tarih Okulu Dergisi, S. 25, Mart 2016.
- ÇOLAK, Mustafa, Osmanlı-Alman İlişkileri Çerçevesinde Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Türkçü Politikaları (1913-1918), Fakülte Kitabevi, Isparta, 2006.
- DAİLAMİ, Pezhmann “Reşt Populistleri: Panislamizm ve İttifak Devletleri’nin Rolü”, İran ve I. Dünya Savaşı (Büyük Güçlerin Savaş Alanı), (Ed. Touraj Atabaki), Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010.
- HOBSBAWM, Eric Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 -Aşırılıklar Çağı-, Çeviren Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 2003.
- KENNEDY, Paul, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri (1500’den 2000’e Ekonomik Değişme ve Askeri Çatışmalar), (Çev. Birtane Karanakçı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1990.
- MACFIE, Alexander Lyon, Osmanlının Son Yılları, 1908-1923, (Çev. Damla Acar-Funda Soysal), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2003.
- ÖZDEMİR, Hikmet, Salgın Hastalıklardan Ölümler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2010.
- POLANYİ, Karl, Büyük Dönüşüm (Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri), (Çev. Ayşe Buğra), 5.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Siyasi (HR. SYS), 2108/6, lef 4.
- BOA HR. SYS, 2161/2, lef 8.
- BOA, HR. SYS, 2108/10, lef 18.
- BOA, HR. SYS, 2161/2, lef 4.
- BOA, HR. SYS, 2161/2, lef 43
- BOA, HR. SYS, 2161/3
- BOA, HR. SYS, 2108/10, lef 5.
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 26 Sayı: 2 |
