TÜRKİYE’DE SANAT VE SANATÇILARIN TEŞVİK VE ÖDÜLLENDİRİLMESİ: “CUMHURİYET HALK PARTİSİ SANAT MÜKÂFATI” YARIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 1, 213 - 239, 27.06.2018

Hakan Uzun

https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.437812

Öz

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 1942 ile 1947 yılları arasında, “CHP Sanat

Mükâfatı” adlı bir yarışma düzenlemiştir. Ulusal düzeyde gerçekleştirilen ve para

ödüllü olan bu yarışmaya, dönemin entelektüel kesimi büyük bir ilgi göstermiştir.

Yarışma, hem İkinci Dünya Savaşı’nın gerçekleştiği hem de savaş sonrasında

Türkiye’de çok partili siyasal yaşama geçildiği bir dönemde yapılmıştır. Bu

nedenle de ekonomik, toplumsal ve siyasal alanda büyük zorlukların yaşandığı

yıllara denk gelmiştir. Buna karşın, 1944 yılı hariç yarışma, söz konusu tarihler

arasında kesintisiz olarak düzenlenmiştir. CHP, ülkede güzel sanatlar alanındaki

ilerlemeye katkıda bulunmak ve halkın sanatın eğitici ve eğlendirici yönlerinden

yararlanmasına olanak tanımak amacıyla böyle bir yarışma düzenlemiştir. Öte

yandan CHP, inkılâbın ideolojisinin sanat eserleri yoluyla yerleşmesi için,

propaganda amaçlı olarak da bu yarışmalardan yararlanmak istemiştir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İsmet İnönü, Kültür, Mükâfat, Ödül, Sanat, Sanatçı

PROMOTING AND ENCOURAGING ART AND ARTISTS IN TURKEY: “REPUBLICAN PEOPLE’S PARTY ART AWARDS” COMPETITION

Öz

Republican People’s Party (CHP) held a competition named “CHP Art Awards”

in between 194 and 1947. The intellectuals of the period showed great interest

in this contest, which was held at the national level and was awarded the prize

money. The contest was staged in a term of both World War 2 and transition to

the multi-party system in Turkey after the war. Therefore, it coincided with the

year that economic, social, and political hardships were experienced. However,

this competition was organized uninterruptedly in the years mentioned before,

except in 1944. The reason why CHP held such a contest was coming from its

desire to have an impact on the advance in fine arts and to help the public benefit

from not only the educational but also the entertaining aspects of the arts. On the

other hand, CHP also used these contests as a way of propaganda to place the

revolutionary ideology through artistic works.

Anahtar Kelimeler

Republican People’s Party (CHP), İsmet İnönü, Culture, Award, Art, Artist

Kaynakça

• ATAÇ, Nurullah, “Düşsül Görüşme”, Ulus, 04 Mart 1946. AY, Lûtfi, “Piyes Mükâfatı”, Ulus, 28 Şubat 1946. BAL, Ali Asker, “Tartışmalı Bir Temsil Alanı; Türkiye’de Sanat Yarışmaları”, ACTA TURCICA Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Yıl 2, S. 1, ss. 157-163, Ocak 2010. C.H.F. Nizamnamesi ve Programı 1931, TBMM Matbaası, Ankara, 1931. C.H.P. Dördüncü Büyük Kurultayı Tüzük ve Program Komisyonunca Onanan Program Taslağı, Ankara, 1935. C.H.P. Programı, Partinin VI. Büyük Kurultayının 14. VI. 1943 tarihindeki toplantısında kabul edilmiştir, Zerbamat Basımevi, Ankara, 1943. C.H.P. Programı, Partinin Beşinci Büyük Kurultayının 1 Haziran 1939 tarihindeki toplantısında kabul edilmiştir, Ulus Basımevi, Ankara, b.t.y. ÇIKLA, Selçuk, “1940’lı Yıllarda Düzenlenen Sanat Yarışmaları ve İnönü Sanat Armağanları”, İlmi Araştırmalar Dil ve Edebiyat İncelemeleri Dergisi, S. 23, ss. 29-46, Bahar 2007.