AŞKIN GÖLGESİNDE BİR ARAYIŞ ROMANI: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 1, 115 - 138, 27.06.2018

Mehmet Bakır Şengül

https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.437848

Öz

İnsan, geniş anlamda içinde bulunduğu toplumun, dar anlamda ise yakın

çevresinin, ailesinin sahip olduğu değer yargılarıyla kuşanır/ kuşatılır. Yine de

kendi arayışlarıyla bir kimlik kazanır. Arayışları, ait olduğu değerlerle örtüşen

bir çizgide olabildiği gibi tam karşıt bir yerde de olabilmektedir. Arayış içinde

olan bireylerin yollarının kesiştiği bir olgu da tasavvuftur.

Tasavvuf, İslam düşünce tarihinde daima kendisine yer bulabilmiş konulardandır.

Bireyin arayışlarında bireye içsel huzuru vadeder. Müntesiplerinin hayatını

kendine ait formları olan bir yaşam biçimiyle kuşatarak onları belli değerler

odağında dönüştürmeyi amaçlar. İslam toplumlarında farklı adlar ve anlayışlarla

bin yılı aşkın bir geleneğe sahip olan tasavvuf ve dergâh yaşamı, edebiyata da

konu olmuştur.

Şanzelize Düğün Salonu (2015), İstanbul’daki bir dergâha mensup kişiyi/

kişileri odağa alan bir romandır. Roman, tasavvuf terbiyesini birinci kişiden,

şeyh babasından, alan roman kahramanının dış dünyaya açılmasıyla yaşadığı

bocalamaları anlatmaktadır. Geleneksel dergâh kültürünü alan kahraman, dış

dünyadaki ‘modern yaşam’ yüzünden/ sayesinde kendini, geçmişini ve içinden

geldiği geleneği sorgulamaya başlar. Bu çalışmada, Şanzelize Düğün Salonu

romanında ‘aşkın’ önce yok ettiği ve sonra yeniden var ettiği bir bireyin kimlik

inşasının yaslandığı yapı taşları ve aşamaları analitik bir yaklaşımla tahlil

edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Şanzelize Düğün Salonu, Arayış, Aşk, Tasavvuf, Dergâh

A NOVEL OF QUEST OVERSHADOWED BY LOVE: ŞANZELİZE DÜĞÜN SALONU

Öz

Man is surrounded/ besieged, broadly speaking, by moral values of the society

he lives in but in the strict sense by his close circle and his family values.

However, he gains an identity through his own efforts of quest. These efforts

of search for an identity, usually overlap with the values of his social circle but

they sometimes do not and turn to a completely opposite direction. One of the

phenomena that people who are in need of the search for identity encounter is

Sufism.

Sufism, is one of the subjects that has always keeps its position in the history

of Islamic philosophy. It promises a mental tranquillity towards the individual

during the pursuit of self. Besides, Sufism aims to turn its followers’ lives into

a focus of some set of values by surrounding them with life styles which have

their own forms. In addition, Islamic mysticism and ‘dergah’ life, possessing

a thousand-year-old tradition in Islamic societies with different names and

perceptions also become a subject of literature.

Şanzelize Düğün Salonu (2015) is a novel about people who belong to a

dervish convent in Istanbul. It narrates the story of a character receiving the

values of mysticism from his ‘sheikh’ father and his fallacies meeting the outer

space. The hero of the novel, who is endowed with traditional dervish culture,

begins to question both his tradition and his past owing to modern life in the

outer world.

In this study, the elements and the stages of identity construction of the

character, who has initially been destroyed but then cured psychologically by

love, in Şanzelize Düğün Salonu will be analysed with an analytical approach.

Anahtar Kelimeler

Şanzelize Düğün Salonu, Quest for Identity, Love, Sufism, Dervish Convent

Kaynakça

• ALTUNTAŞ, H. İsmail Hakkı, Ahmed Amîş Efendi, Gözde Matbaacılık, İstanbul, 2012. CEVİZCİ, Ahmet, Felsefe Sözlüğü (Aşk Maddesi), Paradigma Yayınları, İstanbul, 2000. DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi, 1992. ELDEN, Müge, KARPAT AKTUĞLU, Işıl, OKAT ÖZDEM, Özen, “Postmodern Dünyada Geleneğin yeniden İnşası”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 37, 2014. s.816-827. ERBAY, Nazire, ÖZBEK, Eren, “Mistik ve Metafizik Bağlamda Bir Yolculuk Üçlemesi: Hüsn ü Aşk – Hacının Yolu - Simyacı”, Turkish Studies, S.8/1, Kış, Ankara, 2013, s.1355-1374. Fuzulî, Dîvan, (Haz: Mehmet Kanar), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2015. KAHRAMAN, Ferruh, (2013), “Hazreti Âdem’in Yasak Ağaca Yaklaşması”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C XV, S.27, 2013/1, s.191-226. KUR’AN-I KERİM, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2004. Mehmet Nazmi Efendi, Osmanlılarda Tasavvufî Hayat -Halvetilik Örneği- Hediyetü’l İhvan, (Haz: Osman Türer), İnsan Yayınları, İstanbul, 2005. ÖZTÜRK, Emine, Sosyo-Tarihsel Perspektif Süreci İçinde Aşk Sosyolojisi, Cinius Yayınları, İstanbul, 2013. PALABIYIK, Osman, http://www.artfulliving.com.tr/edebiyat/bir-yazari-sevmeklekomsuluk- etmek-ayni-sey-degil-i-4936 (Erişim Tarihi: 15.05.2016). SARIKAYA, Erdem, Eski Türk Edebiyatında Rüya, Gece Kitaplığı, Ankara, 2017. TUFAN, Tarık, Şanzelize Düğün Salonu, Profil Yayınları, İstanbul, 2015. ULUDAĞ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul, 2016. YEŞİLYAPRAK, Fatih, Aziz Augustinus ve Asli Günah Anlayışı, (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2004.