Aleksander Malinof Hükümeti ve Türk-Bulgar İlişkilerine Etkisi (Haziran-Eylül 1918)

Yıl 2019, Cilt-29 Sayı-Özel Sayı, 127 - 150, 31.12.2019

Fatih Mehmet Sancaktar

Öz

Bu çalışma Haziran-Eylül 1918 tarihleri arasındaki Osmanlı-Bulgar ilişkilerini incelemeye çalışmaktadır. Bu meyanda bu zaman aralığında ortaya çıkan sorunların getirdiği sürecin Osmanlı-Bulgar ilişkilerine etkisinin irdelenmesi amaçlanmıştır. I. Dünya Savaşı’nda İttifak Bloğunda yer alan Osmanlı Devleti için Bulgaristan vazgeçilmez bir siyasi coğrafya haline gelmişti. Bu yüzden Osmanlı makamları Bulgaristan’ın sadece dış politikasını değil, iç siyasi gelişmelerini de yakından takip etmişti. Özellikle 1918 başlarında mağlup Rusların Karadeniz filosunun akıbeti ve Kuzey Dobruca’nın geleceği üzerinden Osmanlı Devleti ve Bulgaristan arasında yaşanan tartışmalar, iki müttefik ülke için sarsıntılı bir ortam meydana getirmişti. Bu noktada Bulgaristan’da İttifak Devletleri yanlısı V. Radoslavof yerine muhalif A. Malinof’un başbakanlığa getirilmesi her iki ülke ilişkilerinin geleceğinin anlaşılması açısından önemli işaretler vermekteydi. Malinof’un başbakanlığı, sadece iki ülke ilişkileri açısından değil, I. Dünya Savaşı’nın gidişatına ve İttifak Bloğunun kaderine etkisi bu çalışmanın sorguladığı bir problemdir. Bu sorgulama Osmanlı Arşivleri ve hem kendi ülkesinin hem de Bulgarların düşüncelerini ortaya koyan Osmanlı basını incelenerek cevaplanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan, Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı (1918), V. Radoslavof, A. Malinof

The Government of Alexander Malinov and its Effect on Turkish- Bulgarian Relations (June-September 1918)

Öz

This study aims to examine Ottoman-Bulgarian relations from June to September, 1918. The intention of the study is to analyze the effect on Ottoman-Bulgarian relations of the problems which arose from this period. Bulgaria became an indispensable political player for the Ottoman Empire which took part in the Central Power block in World War I. Therefore, the Ottoman Empire paid attention not only to Bulgaria’s foreign policy, but also to its domestic affairs. It was particularly the fate of Russia’s Black Sea Fleet in 1918 and the trouble between the Ottoman Empire and Bulgaria because of Dobrogea which caused a problematic situation for these allied states. The dissident A. Malinov became prime minister after the premiership of V. Radoslavov, the supporter of Central Powers. This change of power was vital for understanding the future of Ottoman-Bulgarian relations. In addition to the relations between the Ottoman Empire and Bulgaria, the premiership of Malinov was also significant for the course of World War I and Central Powers. The issue is also an important question for this study. This question will be dealt with through Ottoman Archives and the Ottoman press which present both Ottoman and Bulgaria’s thoughts.

Anahtar Kelimeler

Bulgaria, The Ottoman Empire, World War I (1918), V. Radoslavov, A. Malinov

Kaynakça

• Başkanlık Osmanlı Arşivi68
• Bab-ı Ali Evrak Odası
• Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Ek Belgeleri
• Hariciye Nezareti İdare Hariciye Nezareti Siyasi (HR. SYS.)
• Hariciye Nezareti Şifre Kalemi
• Hariciye Nezareti Tercüme Odası İrade
• Hariciye Nezareti İ.HR Sadaret Eyalet-i Mümtaze Bulgaristan Evrakı
• Ati
• İkdam
• Sabah
• Tanin
• Tasvir-i Efkâr
• Vakit
• Zaman
• Alkaç, Ömer. Türk Basınında Mondros Mütarekesi Öncesi Barış Beklentisi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Ü., 2015.
• Bayur, Yusuf Hikmet. Türk İnkılâp Tarihi (1914-1918) Genel Savaşı), 3/4. Ankara: TTK, 1991.
• Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya’da Milli Mücadele I, Ankara, 1987. Birinci Dünya Harbi, Avrupa Cepheleri (Makedonya Cephesi), 7/3, Ankara: Genelkurmay Harp Tarihi Yayınları, 1996.
• Crampton, R.J. Bulgaristan Tarihi. Hazırlayan Nuray Ekici. İstanbul: Jeopolitika Yay., 2007.
• Okyar, Fethi. Üç Devirde Bir Adam. Hazırlayan Cemal Kutay. İstanbul: Tercüman Yayınları, 1980.
• Özbek, Zeynep. 1918 Yılı Türk Basınında Bulgaristan’ın Savaş Politikasıyla İlgili Değerlendirmeler, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.
• Renouvin, Pierre. 1. Dünya Savaşı ve Türkiye (1914-1918). İstanbul: Örgün Yay., 2004.
• Tarihte Türk-Bulgar İlişkileri. Ankara: Genelkurmay Askeri ve Stratejik Etüt Dire Başkanlığı Yay., 2004.
• Türkgeldi, Âli. Moudros ve Mudanya Mütarekelerinin Tarihi. Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yay., 1948.
• Başkaya, Muzaffer. “İngiliz Basınına Göre Bulgaristan’ın Birinci Dünya Savaşı’ndan Çekilişi ve Selanik Antlaşması”, Akademik İncelemeler Dergisi, 10/1 (2015): 51-74.
• Dabrov, Angel. “1915 Yılında Bulgar-Türk Sınırının Düzeltilmesi”, XX. Yüzyılın İlk Yarısında Türk-Bulgar Askeri-Siyasi İlişkileri, Ankara, (2005): 1-7.
• Sancaktar, Fatih M. “Ali Fethi (Okyar) Bey’in Bulgaristan Sefirliği Dönemindeki Faaliyetleri (Ekim 1013-Aralık 1917)”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 27/81 (2011): 577-602.
• Yiğit, Ali Ata. “Çanakkale Savaşlarının Ortaya Çıkardığı Stratejik Bir Zorunluluk: Osmanlı-Bulgar Hudud Tashihi Antlaşması”, Bilig, 63 (2012): 273-277.