Citizenship Consciousness in Turkish Diaspora: Legal and Political Context

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 1, 259 - 280, 23.06.2021

Gizem Kolbaşı Muyan

Öz

In this study, it is emphasized that Turkish citizenship is important in two aspects. First, in the context of Turkey’s diaspora policy, Turkish citizens living abroad as the subject of Turkish diaspora (citizens, fellow descendants, relative communities, etc.) have many rights with the effect of Turkish citizenship status in Turkey. This is a natural result of the definition of Turk which is associated with Turkish citizenship in the Constitution of the Republic of Turkey (article 66). Secondly, Turkish citizenship, especially for Turks living in European Union (EU) member states, brings important legal rights in the context of EU law. At this point, the decisions of the European Court of Justice (ECJ), which are examined within the scope of the study, also reveal an important legal basis for these rights. The study is structured over three research methods. First, the policies were resolved on Turkey’s diaspora policies. This analysis was done on three pillars: (i) review of the literature on diaspora and Turkish diaspora, (ii) the examination of Turkish law, (iii) analysis of the applications and implementations of the relevant institutions of Turkey. Second, the study focused on the legal background of the rights of Turkish citizens set forth by Turkey-EU association law. Thirdly, and lastly, the recent ECJ decisions have been examined due to their interpretation of the current developments and controversial situations arising in the relations of Turkish citizens with EU member states and their binding provisions. As a result of the research, Turkish citizenship has been identified as a legal tool that brings important rights, gains and privileges for Turkish diaspora (Turkish citizens living abroad) in their relations both with the (EU) countries they reside in and their home country, Turkey.

Anahtar Kelimeler

Turkish Diaspora, Turkish Citizenship, Turkey-EU Association Law, Transnational Citizenship, European Court Of Justice (ECJ)

Türk Diasporasında Vatandaşlık Bilinci: Yasal ve Politik Bağlam

Öz

Bu çalışmada, Türk diasporasının Türk vatandaşlığına sahip olmasının iki açıdan önemli olduğu vurgulanmaktadır. İlk olarak, Türkiye’nin diaspora politikaları bağlamında, Türk diasporasının öznelerinin (vatandaş, soydaş, akraba topluluk, vb.) içerisinde yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının, Türk vatandaşlığı statüsünün etkisiyle Türkiye’de birçok hakka sahip olduğu görülmektedir. Bu durum, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda (m.66) yapılan Türk tanımının Türk vatandaşlığı ile ilişkilendirilmesinin de doğal bir sonucudur. İkinci olarak ise Türk vatandaşlığı, özellikle Avrupa Birliği (AB) üyesi devletlerde yaşayan Türkler için Türkiye-AB ortaklık hukuku bağlamında önemli yasal haklar getirmektedir. Bu noktada, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın (ABAD) çalışma kapsamında incelenen kararları da bu haklara ilişkin önemli bir yasal zemin oluşturmaktadır. Çalışma, üç araştırma yöntemi üzerinden kurgulanmıştır. İlk olarak, Türkiye’nin Türk diasporasına ilişkin politikaları çözümlenmiştir. Bu çözümleme (i) literatür incelemesi, (ii) Türk hukukun incelenmesi, (iii) Türkiye’nin ilgili kurumlarının uygulamalarının incelenmesi ile yapılmıştır. İkinci olarak, Türk vatandaşlarının, Türkiye-AB ortaklık hukuku ile ortaya konan haklarının yasal arka planına odaklanılmıştır. Üçüncü ve son olarak da Türk vatandaşlarının AB üyesi devletlerle ilişkilerindeki güncel gelişmeleri ve ortaya çıkan tartışmalı durumları yorumlaması ve bağlayıcı hükümler içermesi nedeniyle son dönemde verilen ABAD kararları incelenmiştir. Araştırmanın sonucu olarak, Türk vatandaşlığının, Türk diasporasına (yurt dışında yaşayan Türklerin) hem Türkiye ile hem de yaşadıkları ülkelerle ilişkilerinde önemli haklar, kazanımlar ve ayrıcalıklar getiren bir yasal araç olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk diasporası, Türk vatandaşlığı, Türkiye - AB ortaklık hukuku, tersine ayrımcılık, Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) kararları

Kaynakça

• Askeralma Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/06/20190626-1.htm, (Erişim tarihi: 24.01.2021)
• Askerlik. https://www.ytb.gov.tr/soru-cevap/askerlik, (Erişim tarihi: 24.01.2021)
• Barry, Kim. “Home and Away: The Construction of Citizenship in an Emigrant Context.” New York University Law Review 81, 1 (2006): 11-59.
• Bauböck, Rainer. Transnational Citizenship: Membership and Rights in International Migration. Aldershot: Edgard Elgar, 1994.
• Bauböck, Rainer. “Cold Constellations and Hot Identities: Political Theory Questions about Transnationalism and Diaspora,” Diaspora and Transnationalism: Concepts, Theories and Methods içinde, 295-321. Editörler: Rainer Bauböck ve Thomas Faist. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2010.
• Berneri, Chiara."Protection of Families Composed by EU Citizens and Third-Country Nationals: Some Suggestions to Tackle Reverse Discrimination." European Journal of Migration and Law 16, (2014): 249-275.
• Eisele, Katharina. The External Dimension of the EU’s Migration Policy: Different Legal Positions of Third-Country Nationals in the EU. Leiden: Brill Nijhof, 2014.
• Faist, Thomas. “Transnationalization in International Migration: Implications for the Study of Citizenship and Culture.” Ethnic and Racial Studies 23, 2 (2000):189-222.
• Fitzgerald, David. “Rethinking emigrant citizenship,” New York University Law Review 81, 1 (2006): 90-116.
• Göçmen, İlke. “Avrupa Birliği Hukuku Çerçevesinde Avrupa Birliği’ndeki Türk Vatandaşları ve Aile Birleşimi.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16, No. 1 (2014): 73-121.
• Groenendijk, Kees. “The Court of Justice and the Development of EEC-Turkey Association Law,” Rights of Third-Country Nationals under EU Association Agreements: Degrees of Free Movement and Citizenship içinde, 39-61. Editörler: Daniel Thym ve Margarite Zoeteweij-Turhan. Leiden: Brill, 2015.
• Groenendijk, Kees ve Luiten, Maaike. AB’de Yaşayan Türk Vatandaşlarının Hakları: Türk Vatandaşlarının Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ile Türkiye Arasındaki Ortaklığa Dayalı Haklar. Çeviren Ozan Turhan ve Margerite Turhan. İstanbul: İKV Yayınları, 2011.
• Guiraudon, Virginie. “European Integration and Migration Policy: Vertical Policy-Making as Venue Shopping.” Journal of Common Market Studies 38, 2 (2000): 251-271. İ driz Narin. “Hierarchies of Privilege: Juxtaposing Family Reunification Rights, Integration Requirements, and Nationality in EU Law.” European Societies, Migration, and the Law: The “Others” amongst “Us” içinde, 130-151. Editör Moritz Jesse. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.
• İdriz, Narin. “Family Reunification under the Standstill Clauses of EU-Turkey Association Law.” Common Market Law Review 54, 1 (2017): 263 - 280.
• Joppke, Christian. “The Instrumental Turn of Citizenship.” Journal of Ethnic and Migration Studies 45, 6 (2019): 858-878.
• Kolbaşı Muyan, Gizem. “Interactions between Family Reunification and Integration: Marriages of Second Generation Turkish Dutch from Turkey.” Doktora tezi, ODTÜ, 2017.
• Kolbaşı Muyan, Gizem. “Alienation of ‘Second Generation Turkish Dutch’ in the Name of ‘Integration.” European Societies, Migration, and the Law: The “Others” amongst “Us” içinde, 152-172. Editör Moritz Jesse. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.
• Kruma, Kristine. EU Citizenship, Nationality and Migrant Status: An Ongoing Challenge. Leiden: Brill Nijhoff, 2014.
• Kulu-Glasgow Işık ve Leerkes, Arjen. “Restricting Turkish Marriage Migration? National Policy Couples' Coping Strategies and International Obligations.” Migration Letters 10, 3 (2013): 369-382.
• Martin, Denis. “The Privileged Treatment of Turkish Nationals.” The First Decade of EU Migration and Asylum Law içinde, 75-92. Editörler Elspeth Guild and Paul Minderhoud. Leiden: Brill Nijhof, 2011. Mavi Kart (Eski Pembe Kart) Uygulaması. http://www.mfa.gov.tr/mavi-kart-_eski-pembe-kart_-uygulamasi-.tr.mfa. (Erişim: 24.01.2021).
• Mavi Kartlılar Kütüğü ve Beyan Edilen Nüfus Olaylarının Tutulması Hakkında Yönerge. https://www.nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/mevzuat/nufusmevzuat/yonerge/MaviKartlilarKutuguveNufusOlaylarininTutulmasiYonergesi.pdf. (Erişim: 24.01.2021).
• Melin, Pauline. The External Dimension of EU Social Security Coordination: Towards a Common EU Approach. Leiden: Brill Nijhof, 2020.
• Minderhoud, Paul. “Social Security Rights under Decision No 3/80 of the EEC-Turkey Association Council:Developments in the EU and in the Netherlands.” European Journal of Social Security 37, 2 (2016): 268-285.
• Sarıtaş, Hakan. “İşçi Dövizlerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bilançosuna Etkisi,” Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 3, 1 (2011): 163-182.
• Schröder, Birgit ve Höhmann, Daniel. “AB ile Türkiye Arasındaki Ortaklık Hukukundaki “Standstill” Hükmünün Uygulama Alanları ve Etkileri” Almanya Federal Meclisi Bilimsel Araştırma Servisi, 2012. http://www.migazin.de/wp-content/uploads/2011/09/AB-ile-T%C3%BCrkiye-aras%C4%B1ndaki-ortakl%C4%B1k-hukukundaki-_standstill_-h%C3%BCkm%C3%BCn%C3%BCn-uygulama-alanlar%C4%B1-ve-etkileri.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2021,
• Sharpston, Eleanor. “Citizenship and Fundamental Rights –Pandora’s Box or a Natural Step Towards Maturity?” Constitutionalising the EU Judicial System: Essays in Honour of Pernilla Lindh içinde, 245-272. Editörler Pascal Cardonnel, Allan Rosas ve Nils Wahl. Hart Publishing, 2012.
• TDK. Büyük Türkçe Sözlük (11. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
• Tezcan-İdriz, Narin. “Dutch Courts Safeguarding Rights under the EEC-Turkey Association Law.” European Journal of Migration and Law, 13 (2011): 219-239.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tc_anayasasi.maddeler?p3=66. (Erişim: 24.01.2021).
• Türk Vatandaşlık Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090612-1.htm. (Erişim Tarihi: 24.01.2021.
• Walter, Anne. Reverse Discrimination and Family Reunification. Nijmegen: WLP, 2008.
• Yaldız, Fırat. “Diaspora Kavramı: Tarihçe, Gelişme ve Tartışmalar,” Hacettepe Türkiyat Araştırmaları Dergisi 18, 1 (2013): 289 – 318.
• Yaldız, Fırat. “Türk Kamu Yönetiminde Soydaş Sorunsalı,” Amme İdaresi Dergisi 51, 4 (2018):1-20.