The Beginning of Ottoman-Brazilian Relations and the Visit of Brazilian Emperor Dom Pedro II and his Wife Empress Teresa Cristina to the Ottoman Empire and the Holy Lands [1876]

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 1, 445 - 465, 28.06.2024

Selim Hilmi Özkan

https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.1467502

Öz

Ottoman-Brazilian relations began in the mid-19th century. After this process, diplomatic representations and mutual political and commercial relations were established. Immediately after the start of Ottoman-Brazilian political and commercial relations, there was a significant wave of migration from Ottoman territories, mainly from Syria and Mount Lebanon to Brazil. During this migration wave, Brazilian Emperor Dom Pedro II and his wife, Empress Teresa Cristina, unofficially visited the Ottoman Empire and the Holy Lands in October 1876. The most important reason for the visit is to visit the holy places in and around Jerusalem, which are considered sacred by the three divine religions of the emperor and his wife. Although the visit was unofficial, it was closely monitored by the Ottoman administration and Sultan Abdulhamid II. The king and queen returned to their country quite pleased with the Ottoman rulers’ visits and attention. In this study, the purpose, impact, and consequences of this visit, which is thought to have had a significant influence on migration from Ottoman territories to Brazil, have been attempted to be elucidated. Our study’s primary sources consist of documents classified under various funds in the Ottoman Archives in Turkey, documents found in the Museu da Imigração do Estado de São Paulo in Brazil, and libraries in the United States of America. In addition, direct and indirect studies on the visit have also been conducted. In our study, the document examination method, which is an indispensable method in historical research, was preferred.

Anahtar Kelimeler

Ottoman-Brazil relations, migrations from Cebel-i Lebanon, II. Alfonso Dom Pedro, Jerusalem

Osmanlı-Brezilya İlişkilerinin Başlaması ve Brezilya İmparatoru II. Alfonso Dom Pedro ve Eşi İmparatoriçe Theresa Christina’nın Osmanlı Devleti ve Kutsal Toprakları Ziyareti [1876]

Öz

Osmanlı-Brezilya ilişkileri oldukça geç denecek bir dönemde başlamıştır. Bu süreçten sonra karşılıklı siyasi ve ticari ilişkiler ile birlikte diplomatik temsilcilikler de açıldı. Osmanlı-Brezilya siyasi ve ticari ilişkilerin başlamasından hemen sonra Brezilya’ya Osmanlı coğrafyasından özellikle Suriye ve Cebel-i Lübnan çevresinden yoğun bir göç dalgası yaşanmıştır. Göç dalgasının yaşandığı yıllarda Brezilya İmparatoru II. Alfonso Dom Pedro ve Eşi İmparatoriçe Theresa Christina Osmanlı Devleti ve Kutsal Topraklara Ekim 1876 yılında resmi olmayan bir ziyaret gerçekleştirmiştir. İmparator II. Alfonso Dom Pedro ve eşi imparatoriçe Theresa Christina’nın bu seyahati Resmi bir ziyaret olmasa da iki devlet arasındaki ilişkilerde önemli bir dönüm noktasıdır. Ziyaretin en önemli nedeni koyu bir Katolik olan imparator ve eşinin üç ilahi din tarafından kutsal kabul edilen Kudüs ve çevresinde bulunan kutsal mekanları ziyaret etmektir. Seyahat Osmanlı yönetimi ve Sultan II. Abdülhamit tarafından yakından takip edilmiştir. Kral ve kraliçe ziyaretten ve Osmanlı yöneticilerinin ilgisinden oldukça memnun olarak ülkelerine dönmüşlerdir. Bu çalışmada Osmanlı coğrafyasından Brezilya’ya yapılan göçlerde büyük etkisi olduğu düşünülen ziyaretin amacı, göç üzerindeki etkisi ve sonuçları ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın ana kaynaklarını yurtiçinde Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinde çeşitli fonlar altında tasnif edilmiş olan belgeler, yurtdışında ise Brezilya Museu da Imigração do Estado de São Paulo ve Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırmamız sırasında elde ettiğimiz kaynak eserler oluşturmuştur. Bunların dışında ziyareti konu alan doğrudan ve dolaylı çalışmalardan da istifade edilmiştir. Çalışmamızda tarih araştırmalarında vazgeçilmez bir yöntem olan belge inceleme yöntemi tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı-Brezilya İlişkileri, Cebel-i Lübnan’dan Göç, II. Alfonso Dom Pedro, Kudüs

Etik Beyan

Etik herhangi bir sorun ve çıkar çatışması yoktur.

Destekleyen Kurum

TUBİTAK

Teşekkür

Araştırma imkânı için destek veren ve bu çalışmanın ortaya çıkmasında katkısı büyük olan TUBİTAK’a teşekkür ederim. Ayrıca araştırmalarım için bana kabul mektubu veren Prof. Dr. Chouki El Hamel’e de teşekkürü bir borç bilirim.

Kaynakça

• Presidental Ottoman Archives Documents (BOA) google scholar
• Amedi Kalemi (A.}AMD) 82/87. google scholar
• Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO) 908/6804; 951/71269; 3123/234191; 3242/243076. google scholar
• Dahiliye İdare (DH.İD) 85/37. google scholar
• Divan-ı Hümayun Kalemi (A.}DVN) 133/2; 138/18. google scholar
• Divan-ı Hümayun Mühimme Kalemi (A.}DVN.MHM). 8/79. google scholar
• Hariciye İdare (HR.İD) 1296/3. google scholar
• Hariciye İstişare Odası (HR.HMŞ.İŞO) 44/15; 74/10; 211/21-25. google scholar
• Hariciye Mektubi Kalemi (HR.MKT), 900/78. google scholar
• Hariciye Mütevennia Kısmı (HR.MTV) 144/43. google scholar
• Hariciye Siyasi (HR, SYS) 72/39; 75/8, 12; 2962/1. google scholar
• Hariciye Tahrirat (HR.TH..,) 20/40, 72; 21/26, 28; 69/84; 269/89; 355/79; 357/95; 373/2. google scholar
• Hariciye Tercüme Odası (HR.TO..,) 36/14; 37/79; 79/54, 74; 82/19; 89/22; 108/46; 115/107; 122/128; 345/39, 40; 434/50; 516/100; 534/44; 553/92. google scholar
• Hariciye Umur-ı Hukukiye Muhtalita Müdüriyeti (HR.UHM) 51/21. google scholar
• İrade Dahiliye (İ.DH) 736/6035. google scholar
• İrade Hariciye (İ..HR..,) 163/8759; 272/16409; 273/16513, 16525; 275/16759; 354/63; 410/47. google scholar
• Sadaret Cebel-i Lübnan (A.}MTZ.CL) 1/37-214-217. google scholar
• Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Evrakı (TS.MA.e) 515/12 [TSMA No: 2370/1] google scholar
• Yıldız Hariciye Nezareti Maruzatı (Y..PRK.HR..,) 1/13. google scholar
• Yıldız Hususi Maruzat (Y..A.. .HUS) 231/36. google scholar
• Yıldız Mütenevvi Maruzat (Y..MTV) 209/19. google scholar
• Yıldız Posta Telgraf Nezareti Maruzatı (Y..PRK.PT..,) 6/2, 4. google scholar
• Istanbul University Sultan Abdulhamid II Photography Archives google scholar
• http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/FOTOGRAF/90502---0062.jpg google scholar
• http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/FOTOGRAF/90502---0061.jpg google scholar
• http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/FOTOGRAF/90502---0049.jpg google scholar
• http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/FOTOGRAF/90501---0068.jpg google scholar
• Museu da Imigraçâo do Estado de Sâo Paulo google scholar
• https://museudaimigracao.org.br [L03B, L07B, L064] google scholar
• Articles, Reviews and Copyrighted Works google scholar
• Bethel, Leslie, Colonial Brazil, New York: Cambridge University Press, 1987. google scholar
• Burns, E. Bradford, A History of Brazil, New York: Columbia University Press, 1993. google scholar
• Fausto, Boris, A Concise History of Brasil, New York: Cambridge University Press, 1999. google scholar
• Genç, Hamdi & Bozkurt, İ, “Osmanlı’dan Brezilya’ya ve Arjantin’e Emek Göçü ve Göçmenlerin Sosyo-Ekonomik Durumu”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXVIII\1 (2010), p. 71-103. google scholar
• Kayıran, Kutlu, Osmanlı-Meksika Diplomatik İlişkileri (1864-1913) Elçilik Raporlarında Osmanlıların Latin Amerika Siyaseti, İstanbul: Libra Kitap, 2018. google scholar
• Khatlap, Roberto, Brasil-Libano: Amizade Que Desafia A Distancia, Bauru [SP]: Edusc, 1999. google scholar
• Klich, Ignacio and Jeffrey Lesser, ‘Introduction: "Turco" Immigrants in Latin America’, The Americas, Vol. 53, No. 1 (Jul., 1996), pp. 1-14. google scholar
• Kutlu, Mehmet Necati, “Başlangıcından XX. Yüzyıla Kadar Osmanlı-Brezilya İlişkileri Hakkında Düşünceler”, XX. Yüzyıl Boyunca Osmanlı İmparatorluğu-Latin Amerika İlişkileri, ed. Fatma Öznur Seçkin, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 2019, p. 47-48. google scholar
• Michelle Rocha Saloum, Entre o imaginârio e o vivido no contexto de imigraçaopara oBrasil: aproduçao de sentidos no discurso do imigrante ârabe-libanes [Master Thesis], Sâo Paulo: Universidade De Sâo Paulo Faculdade De Filosofia, Letras E Ciencias Humanas Departamento De Letras Orientais, 2022. google scholar
• Satış, İhsan, “Kutsal Topraklara Yolculuk: Bazı İmparator, Veliaht Prens ve Devlet Adamlarının Kudüs Ziyaretleri (1855-1901)”, Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13, 2015. 241-265. google scholar
• Seckinger, Rom, The Brazilian Monarchy and the South American Republics, 1822-1831, London: Louisiana State University Press, 1984. google scholar
• Shidmore, Thomas E., Brazil: Five Centuries of Change, New York: Oxford University Press, 1999. google scholar
• Simmons, Charles Willias, Marshal Deodoro and the Fall of Dom Pedro II, Durham: Duke University Press, 1966. google scholar
• Smith, Joseph, A History of Brazil, London: Longman, 2002. google scholar
• Street, J., “Lord Strangford and Rfo de la Plata, 1808-1815”, The Hispanic American Historical Review, Vol. 33, No. 4 (Nov., 1953), pp. 477-510. google scholar
• Temel, Mehmet, “Osmanlı Arşiv Kaynaklarına Göre 19. ve 20. Yüzyılın Başlarında Osmanlı-Brezilya İlişkileri”, Belleten, 68/251 (2004), 131-154. google scholar
• Truzzi, Oswaldo Maria Serra, Patricios, SîriosLibaneses Em Sao Paulo, Sâo Paulo: Editora Hucitec, 1997. google scholar
• -------------------, Libanais et Syriens au Bresil (1880-1950). Revue Europeenne des Migrations Internationales, 18/1, (2002), pp. 123-147. google scholar
• -------------------, SinosELibaneses: Narrativas de historia e cultura, Sâo Paulo: Companhia Editora Nacional, 2005. google scholar
• Türüdü, Hasan, “Brezilya Hükümdarlarının Türkiye’yi Ziyareti”, Hayat Tarih Mecmuası, 133, 1976, 68-69. google scholar
• Williams, Mary Wilhelmine, Dom Pedro The Magnanimous Second Emperor of Brasil, Chapel Hill: The University of North Carolina Press, 1937. google scholar