Kapalı Çarşı’da Gerçekleşen Alışveriş Turizminin Ekonomik ve Sosyal Etkilerinin GZFT (Güçlü-Zayıf Yönleri İle Fırsatlar-Tehditler) Analizi İle Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 18, 29.12.2017

Füsun İstanbullu Dinçer Deniz Kanay

Öz

Toplumlarda
kişilerin en temel ihtiyaçlarını karşılamada büyük önem taşıyan alışveriş insanlığın
ilk oluşumundan beri kent yaşamının merkezinde yer almaktadır. Alışveriş seyahatlerin ve tatillerin en önemli harcama yapılan
kalemlerinden biridir.  Tarihinde önemli
imparatorluklara başkentlik yapmış olan İstanbul, kuşkusuz kent yaşamının
gerekleri olan aktiviteler için de özellikli mekânlar barındırmıştır. Roma
İmparatorluğunda Mese, Bizans İmparatorluğunda Forumlar, Osmanlı
İmparatorluğunda Kapalı Çarşı, İstanbul’da alışveriş eyleminin gerçekleştiği
özellikli kentsel mekânlardır. Bu çalışmada yarım
yüzyıl gibi kısa bir zaman dilimi içerisinde Kapalı Çarşı’nın kent merkezi olma
konumundan fiziksel ve sosyal açıdan yıpranmış bir bölge olma konumuna
gelmesindeki mevcut sorunlar irdelenmiş ve bu bağlamda bölgenin potansiyelleri
üzerinde durularak kent içindeki eski önemini kazanması için önerilerde
bulunulmuştur. Ayrıca, bu bildiride; Kapalı Çarşı’nın
güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri belirlenerek, olması gereken
işletme amaçlarına etkin ve verimli bir şekilde ulaşmayı sağlayacak eylem dizileri
oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma 2015 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalında bitirilen Yüksek Lisans tezinin
güncelleştirilmiş özetidir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Alışveriş Turizmi, Kapalı Çarşı, GZFT Analizi

Kaynakça

• Altuna, O. (2010). Büyük Alışveriş Merkezlerinin Tüketici Algısına Göre Konumlandırılması ve Bir Araştırma, İstanbul, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aytaç, Ö. (2006). Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman, Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(1), 27-53.
• Birol, G. (2005). Çağdaş Alışveriş Merkezinde Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(4), 421-427.
• Ceylan K. (1989). Geleneksel Türk Osmanlı Çarşı Yapılarının Oluşumu, Gelişimi ve Yakın Doğu Kültürleri ile Olan Etkileşimleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Cezar, M. (1985). Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı, İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Yayınları.
• Emiroğlu K. (2002). Gündelik Hayatımızın Tarihi, Ankara: Dost Kitabevi.
• Küçükerman, Ö. ve Mortan, K. (2007). Kapalıçarşı, İstanbul: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Özcan B.(2007). Rasyonel Satın Alma ve Boş Zaman Sürecine Ait Alışveriş Eylemlerinin Birlikte Sergilendikleri Mekânlar: Alışveriş Merkezleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 39-68.
• Şatıroğlu A.ve Okan O. (2011). Çarşı-Esnaf, Kapalı Çarşı, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 2010(2).
• Temizkan R. ve Temizkan P. S. (2005). Rehber, Acenta, Mağaza ve Turistler Açısından Türkiye’de Turistlerin Alışveriş Faaliyetleri. 1. Çanakkale Turizm Biyenali, 5-7 Mayıs içinde (s. 333-342). Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Tosun, C., Temizkan, P., Timothy, Y., Fyal, A. (2007). Tourist Shopping Experiences and Satisfaction, International Journal of Tourism Research, 9(2), 87-102.
• Turner, L. W. ve Reisinger, Y. (2001). Shopping Satisfaction For Domestic Tourists, Journal Of Retailing And Consumer Services, 8(1), 15-27.
• Pakalın, M. Z. (2004). Osmanlı Tarihi Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: M.E. B. Yayınları.
• Yıldırım, E. (2006). Alışveriş Merkezi Yönetim Sırları, İstanbul: Perajans Yayıncılık.
• Yüksel, A. (2004). Shopping Experience Evaluation: A Case Of Domestic And International Visitors, Tourism Management, 25(2004), 751-759.
• BKM Verileri, (2012), http://bkm.com.tr, (08.08.2014).
• Emlak Kulisi (2015), http://emlakkulisi.com/guncel/avm-pazari-turkiye/1148805, (31.12.2015).
• Emlak Kulisi (2016), emlakkulisi.com/guncel/istanbuldaki-avm-sayisi/158918, (3.1.2016). Hürriyet Gazetesi, ( 2015), http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/26914258.asp, (12.01.2015).
• İstanbul Alışveriş Festivali (2014), http://www.istshopfest.com/Diger/IsfHakkinda).2014, (31.12.2015).
• Kapalı Çarşı Tarihi, (2014), http://kapalicarsitarihi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=111:tarihi&Itemid=61 (15.08.2014).
• Private Sector Magazine, (2015), http://www.privatesectormagazine.com/news. (21.01.2015).
• Raf İmalatçıları Birliği Derneği, [Rafder], (2015), http://www.rafder.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=72:istanbul-shoppingfest-cirolaricosturdu&catid=39:sektor-haberleri&Itemid=48 (20.01.2015). Turizm Haberleri, (2014), www.turizmhaberleri.com. (08.08.2014).
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği [TÜRSAB], (2010), Birleşik Arap Emirlikleri, Ar-Ge Departmanı,https://www.tursab.org.tr/dosya/1000/1099nibae_1000_3575207.pdf. (21.01.2015).