DİYARBAKIR YÖRESİNDE RUMİNANT BESLENMESİNDE KULLANILAN KARMA YEMLERİN BESİN MADDE VE MİKROBİYOLOJİK KALİTE ÖZELLİKLERİ

Yıl 2008, Cilt: 34 Sayı: 1, 9 - 19, 20.11.2012

Murat Baran M. Erkan Aydın Vural

Öz

ÖZET

Bu araştırma, Diyarbakır yöresinde depolardan alınan 60 adet karma yemin besin madde, bakteri ve mantar florasını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bütün yemlerin besin madde, bakteri ve mantar florası klasik yöntemlerle saptanmıştır.

Sığır süt, sığır besi, buzağı ve kuzu yemlerinde; kuru madde, ham protein, ham yağ, ham selüloz, azotsuz öz madde ve ham kül düzeyleri bakımından yemler arasında istatistiki olarak önemli bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Buzağı ve kuzu yemlerindeki ham selüloz düzeyleri standart değerlerden yüksek bulunmuştur. Buna karşılık süt, buzağı ve kuzu yemlerindeki ham protein değerleri standart değerlerin altında tespit edilmiştir.

En düşük toplam mezofilik aerob bakteri sayısı süt yeminde, en yüksek ise kuzu yeminde bulunmuştur. Küf ve maya sayısı bakımından en yüksek değerler besi yemlerinde tespit edilmiştir. Sığır besi, buzağı ve kuzu yemlerinde Salmonella tespit edilemezken, süt yeminde %13,30 düzeyinde tespit edilmiştir. Sığır süt, sığır besi, buzağı ve kuzu yemlerindeki kontaminasyon oranları sırasıyla Listeria monocytogenes için 13.33 %, 46.66 %, 33.33 %, 13.33 %; koliform bakteri için 93.33 %, 86.66 %, 93.33 %, 80.00 %; Escherichia coli için 40.00 %, 26.66 %, 20.00 %, 40.00 %; Staphylococcus spp. için 86.66 %, 80.00 %, 93.33 %, 60.00 %; sulfite indirgeyen anaerob bakteriler için 73.33 %, 73.33 %, 60.00 %, 46.66 %; Bacillus cereus için 100.00 %, 100.00 %, 86.66 %, 93.33 %; küf için 93.33 %, 80.00 %, 100.00 %, 86.66 %; maya için 80.00 %, 73.33 %, 100.00 % ve 80.00 % olarak bulunmuştur.

Sonuç olarak, Diyarbakır yöresinde ruminant beslenmesinde kullanılan sığır süt, buzağı ve kuzu yemlerinin besin madde ve mikrobiyolojik kalitelerinin, sığır besi yeminin ise sadece mikrobiyolojik kalitesinin düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Karma yem, besin maddesi, bakteri, kalite

 

THE NUTRIENT VALUES AND MICROBIOLOGICAL QUALITY PROPERTIES OF MIXED FEEDS USED IN RUMINANT NUTRITION IN DIYARBAKIR PROVINCE.

ABSTRACT

The purpose of this study was to determine nutrient values, bacteria and fungus flora of 60 mixed feed samples obtained from Diyarbakir province. The nutrient values, bacteria and fungus flora of all feeds were analyzed by classical methods.

In the mixed feeds of dairy cows, beef cattle, calf and lamb; dry matter, crude protein, crude fat, crude fiber, nitrogen free extract matter and crude ash differences among the feeds were not statistically significant (p>0.05). In this research, crude fiber levels have found higher than standard values in calf and lamb feeds. However, in the mixed dairy cows, calf and lamb feeds, crude protein values were lower than standard values.

While the highest total mesophilic aerobe bacteria counts were found in lamb feeds, the lowest were in dairy cow feeds. The highest values of mould and yeast were determined in beef cattle feeds. Although Salmonella were not detected in beef cattle, calf and lamb feeds, in dairy cow feeds, they were found 13.33 %. The contamination rates were found as 13.33 %, 46.66 %, 33.33 %, 13.33 % for Listeria monocytogenes; 93.33 %, 86.66 %, 93.33 %, 80.00 % for coliform bacteria; 40.00 %, 26.66 %, 20.00 %, 40.00 % for Escherichia coli; 86.66 %, 80.00 %, 93.33 %, 60.00 % for Staphylococcus spp.; 73.33 %, 73.33 %, 60.00 %, 46.66 % for sulfite reducing anaerobe bacteria; 100.00 %, 100.00 %, 86.66 %, 93.33 % for Bacillus cereus; 93.33 %, 80.00 %, 100.00 %, 86.66 % for mould and 80.00 %, 73.33 %, 100.00 % and 80.00 % for yeast in dairy cows, beef cattle, calf and lamb feeds, respectively.

As a result, in the mixed feeds of dairy cows, calf and lamb used in ruminant nutrition in Diyarbakir province, both microbiological and nutrient quality were low, however in beef cattle feeds, only microbiological quality was low.

Key Words: Mixed feed, nutrient, bacteria, quality

Anahtar Kelimeler

Karma yem, besin maddesi, bakteri, kalite

Kaynakça

• Akkaya, M.R., Bal, M.A., Duman, A.D.: Yemlerde ve yem hammaddelerinde görülen mikotoksinlerin hayvan sağlığı üzerine etkileri ve analiz yöntemleri. I I I . Ulusal Hayvan Besleme Kongresi, 07-10 Eylül 2005, Adana, 459-462.
• Anonymous: Bacteriological Analytical Manual ( 8t h ed.). Association of Official Analytical Chemist (AOAC) International. Gaithersburg, USA., 1998.
• Anonymous: The Oxoid Manual. 8t h Edn. Oxoid Limited, Basingstoke-Hampshire, England, 1998.
• A. O. A. C.: Official Methods of Analysis 15t h ed., Association of Official Agricultural Chemists, Washington, D. C., 1990.
• Arda, M.: Genel Bakteriyoloji, Ankara Üniv. Vet. Fak. Yayınları: 402, Ankara, 1985.
• Aslantaş, Ö.: Kars yöresinde yaygın olarak kullanılan yemlerin bakteri ve mantar florası üzerine bir araştırma. Pendik Vet. Mikrobiyoloji Derg., 2000, 31: 47-51.
• Baran, M.S.: Karma yemleri (fabrika yemi) saklama ve depolama ilkeleri. Hayvancılık semineri, 2006, Diyarbakır.
• Çelik, K . , Ertürk, M.M., Ersoy, I . E . : Farklı yem fabrikalarından örneklenen karma yem ve yem ham maddelerinde bazı kalite öğelerinin kantitatif araştırılması. Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2003, 16 (2): 161-168.
• Crampton, E . W., Maynard, L . A.: The Relation of Cellulose and Lignin Content to Nutritive Value of Animal Feeds. J. Nutr. 1938, 15: 383-395.
• Crump, J.A., Griffin, P.M., Angulo, F . J . : Bacterial Contamination of Animal Feed and its Relationship to Human Foodborne İllnes. Food Safety, 2002, 35: 859-865.
• Değirmencioğlu, N., Eseceli, H., Demir, E . : Yemden gıdaya güvenlik. I V . Ulusal Hayvan Besleme Kongresi, 24-28 Haziran 2007, Bursa, 446-450.
• Ensminger, M . E . , Oldfield, J . E . , Heinemann, W.W.: Feeds and Nutrition. 2nd Ed., The Ensminger Publishing Company. Clovis, California, 1990.
• Erdoğan, Z., Aslantaş, Ö.: Hatay yöresinde kullanılan karma yem ve yem ham maddelerinin mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. I I I . Ulusal Hayvan Besleme Kongresi, 07-10 Eylül 2005, Adana, 488-493.
• Ergül, M.: Yemler Bilgisi ve Teknolojisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 487, İzmir, 1988.
• Ergün, A., Tuncer, Ş.D., Çolpan, İ., Yalçın, S., Yıldız, G., Küçükersan, K . M . , Küçükersan, S., Şehu, A.: Yemler Yem Hijyeni ve Teknolojisi. Ankara Üniv. Vet. Fak. Ders Kitabı, Ankara, 2004.
• Fink-Gremmels, J . : Mycotoxins: Their Implications for Human and Animal Health. Vet. Quart, 1999; 21: 115-120.
• Good, R . E . , Hamilton, P.B.: Beneficial Effect of Reducing the Feed Residence Time in a Field Problem of Suspected Moldy Feed. Poult. Sci., 1981; 60: 1403-1405.
• Harrigan, W.F., McCance, M . E . : Laboratory Methods in Food and Dairy Microbiology. Academic Pres, London, U K , 1976.
• ISO: Microbiology General Guide on Methods for the Detection of Salmonella. Draft International Standard ISO/DIS 6579, International Organization for Standardization. Switzerland, 1988.
• Jones, F . T . , Hamilton, P.B.: Factors Influencing Fungal Activity in Low Moisture Poultry Feeds. Poult. Sci., 1986; 65: 1522-1525.
• Jones, F . T . , Hamilton, P.B.: Relationship of Feed Surface Area to Fungal Activity in Poultry Feeds. Poult. Sci., 1987; 66: 1545-1547.
• Journary, J.P.: Methods for Preventing, Decontaminating and Minimizing the Toxicity of Mycotoxins in Feeds. Anim. Feed Sci. and Technol., 2007; 137: 342-362.
• Kemens, F . , Glavits, R., Ivanies, E . , Kovacs, G.Y., Vany, A.: Listeriosis of Roc-Deer in Hungary . Zbl. Vet. Med. B., 1983; 30: 258-265.
• Meyer, H., Bronsch, K . , Leibetseder, J . : Suplemente zu Volesungen und Ubungen in der Tierernaehrung, Verlag Sprungmann, Hannover, 1983.
• Minitab.: Minitab Release 13, 2000. Statistical Software [Computer program manual]. Web resource from http://www.minitab.com/cgi-bin/demo/democountry.asp
• Müller, H . E . : Listeriosis in Animals. İnfeksiyon Derg. (Turkish J. Infection), 1988; 2 (4): 505-519.
• Omaye, S.T.: Food and Nutritional Toxicology. Fungal Micotoxins. CRC Press London, New York, Washington D.C., 2004.
• Raw Material Compendium: Second Edition, Novus International, Ine., 1994.
• Salihoğlu, H.: Yem maddelerinin üretiminden tüketimine kadar geçen dönemde hijyenik yönden incelenmesi, Pendik Vet. Mikrobiyoloji Derg., 1999; 30: 55-60.
• Sarı, M., Çerçi, 1. H . : Yemler, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları, Ders Kitabı, Elazığ, 1993.
• Sokal, R.R., Rohlf, F . J . : Biometry: The Principles and Practice of Statistics in Biological Research. Freeman, New York, 1995.
• Stanchi, N.O., Martino, P . E . , Martino, J . J . , Cabral, M.S., Reales, H.P.: Calidad Bacteriologica Del Alimento Para Visonesde Criiadero de Argentina. Med. Vet., 1989; 6: 547-550.
• Şahin, K . , Sarı, M.: Elazığ yöresinde yaygın olarak kullanılan yemlerin bakteri ve mantar florası üzerine bir araştırma. Fırat Üniv. Sağlık Bil. Derg., 1996; 10 (2): 251-258.
• Şahin, K . , Çerçi, 1. H . , Güler, T., Özcan, C., Şahin, N.: Silaj ve kuru ot katılan rasyonlarla beslenen süt ineklerinin kaba yem ve sütlerinde listeria türlerinin araştırılması. Fırat Üniv. Sağlık Bil. Derg., 1996; 10 (2): 245-249.
• Şanlı, Y . : Yem küflenmeleri, mikotoksinler ve kontrol yöntemleri. Çiftlik Derg., 2000; 196: 83-98.
• Veldman, A., Vahl, H.A., Borggreve, G . J . , Fuller, D . C . : A Survey of the incidence of Salmonella Species and Enterobacteriaceae in Poultry Feeds and Feed Components. Vet. Rec. 1995; 18: 169-172.
• Wyatt, R.D.: Moulds andMycotoxin Concepts of Importance to Feed Industry. Zootecnical International. July, 1985; 57-59.
• Yıldız, G.: Bazı karma yem ve yem hammaddelerinin Aflatoksin, Okratoksin A ve Zearalenon kirliliği ile besin madde içeriği ve enerji yönünden incelenmesi. I I . Ulusal Hayvan Besleme Kongresi, 18-20 Eylül 2003, Konya, 158-162.