FİNANS GİRDABINDA BOĞULAN İMPARATORLUK MÜLKÜ: KIBRIS

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 24, 93 - 131, 06.04.2016

Kuntay Gücüm

Öz

Kıbrıs Adasının yönetimi 1878’de İngiltere’ye devredilmiş, fakat mülkiyeti Osmanlı İmparatorluğu’nda kalmıştı. Babıâli ve İngiliz hükümetleri tarafından 1878’de imzalanan ek konvansiyona göre İngiltere’nin yönetim giderleri düştükten sonra kalan Kıbrıs vergi gelirlerini Osmanlı İmparatorluğu’na ödemesi gerekiyordu. Fakat Babıâli bu parayı hiçbir zaman tahsil edemedi. İngiliz hükümetinin tek taraflı kararıyla adanın vergi gelirleri, garantili 1855 borçlanmasının faiz ödemelerine tahsis edildi. Babıâli 1855 borcunun konvansiyonu yoluyla Kıbrıs vergilerini serbest bıraktırmaya çalıştığında da başarılı olamadı.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Adası, Garantili 1855 İstikrazı, Mali Sermaye

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri
• BOA., HR., SYS.
• BOA.; HR., İD.
• The National Archives (UK) NA., T.
• Gürel, Şükrü Sina: Kıbrıs Tarihi (1878-1960) Kolonyalizm, Ulus- çuluk ve Uluslararası Politika, Ankara, Kaynak Yayınları, 1984. Kıray, Emine: Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2008.
• Kurat, Yuluğ Tekin: Henry Layard’ın İstanbul Büyükelçiliği 1877-1880, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1968.
• Nasim Zia, Kıbrıs’ın İngiltere’ye Geçişi ve Adada Kurulan İngiliz İdaresi, Ankara, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1975.
• Sağlam, Mehmet Hakan: Osmanlı Devleti’nde Moratoryum 1875- 1881 Rüsum-ı Sitte’den Düyûn-ı Umumiyye’ye, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2007
• Uçarol, Rifat: 1878 Kıbrıs Sorunu ve Osmanlı-İngiliz Anlaşması (Ada’nın İngiltere’ye Devri), İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1878.
• Akar, Şevket K; Al, Hüseyin: Osmanlı Dış Borçları ve Gözetim Komisyonları, İstanbul, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, 2003, s.18.