JANDARMA TEŞKİLATININ KURULUŞU SÜRECİNDE BAKER PAŞA'NIN ROLÜ

Yıl 2007, Sayı: 11, 163 - 173, 15.10.2010

Ali Sönmez

Öz

Osmanlı İmparatorluğu'nda modern iç güvenlik teşkilatının oluşumunda temelde iki önemli süreç
göze çarpmaktadır. Bunlardan ilki; Tanzimat Fermanı sonrası uygulamaya konan ve 1846 yılında
Zaptiye Müşiriyeti'nin kurulması ile sonuçlanan merkezî iç güvenlik anlayışının tesisi, ikincisi ise
1879 yılından itibaren Jandarma ve Polis teşkilatlarının kademeli olarak kurulmaya
başlanmasıdır. Bu safhada göze batan en önemli isim ise Jandarma teşkilatının kuruluş
çalışmalarını düzenleyip yürütmek üzere İngiltere'den davet edilen ve 1877 yılında bu konuda bir
iç güvenlik raporu hazırlayan Valentine Baker'dir (Baker Paşa). Bu sebeple makale, Baker Paşa
tarafından hazırlanan raporun jandarma teşkilatının kuruluş sürecine etkilerine dair bazı
tespitleri içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Jandarma, Zaptiye, İç Güvenlik, Valentine Baker, Baker Paşa, Meşrutiyet, Osmanlı Devleti, İngiltere