İsmet İnönü'ye Düzenlenen Suikast ve Suikastın Yankıları

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 22, 1 - 22, 11.11.2014

Ahmet Gülen

Öz

Türk siyasi tarihinin en zorlu süreçlerinden birisi olan 1961-1965 arasındaki dönemde üç koalisyon hükümeti kuran CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, bir yandan 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi sonrasında demokrasiyi yeniden tesis etme yolunda önemli bir görev üstlenmiş, bir yandan da Kıbrıs’ta Türklere karşı girişilen şiddet olaylarına karşı çözüm üretmeye çabalamıştır. 27 Mayıs askeri müdahalesinin sonucu oluşan siyasi ortamın normalleştirilmesi yolunda askeri kesim tarafından da desteklenen İnönü’ye 21 Şubat 1964 tarihinde bir suikast girişimi düzenlenmiş ve İnönü, girişimi yara almadan atlatmıştır. Bu makalede İsmet İnönü’nün 27 Mayıs 1960 sonrası Başbakanlık görevine gelişi, dönemin siyasi olayları kısaca işlenecek ve 21 Şubat 1964 tarihinde düzenlenen suikast girişimi ve sonrasındaki gelişmeler, suikastın yansımaları ile olaya karşı tepkiler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İsmet İnönü, 27 Mayıs, suikast, suikast girişimi, Mesut Suna

Kaynakça

• Kitaplar:
• Ahmad, Feroz ve Bedia Turgay Ahmad: Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1976.
• Aydemir, Şevket Süreyya: İkinci Adam III. Cilt, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1968.
• Aydemir, Talat: Hatıratım, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2010.
• Besen, Haluk: Başbakanlık Merdivenleri, İstanbul, İnkılap Kita- bevi.
• Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941-1960, 2. c., 3. b., İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Cumhuriyet Ansiklopedisi 1961-1980, 3. c., 3. b., İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Çavdar, Tevfik: Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1950’den Günü- müze), 3. b., Ankara, İmge Kitabevi, 2004.
• Giritlioğlu, Fahir: Türk Siyasi Tarihinde Cumhuriyet Halk Parti- sinin Mevkii, 2. c., Ankara, Ayyıldız Matbaası, 1965.
• Gülen, Ahmet: İnönü Hükümetleri’nin Kıbrıs Politikası (1961- 1965), İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı (Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2011.
• İnönü, İsmet: Defterler, 2. c., 3. b., Hazırlayan: Ahmet Demirel, İs- tanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2008.
• Kabacalı, Alpay: Tanzimat’tan 12 Mart’a Türkiye’de Siyasal Ci- nayetler, 3. b., İstanbul, Gürer Yayınları, 2007.
• Kalpakçıoğlu, Özdemir: İkinci Cumhuriyetin 3 Başbakan’ı ve Olaylar, 2. Kitap, Ankara, 1968.
• Kara, Muzaffer Ayhan: Türk Siyasal Yaşamında 1961 Sonrası Bir Olgu Demokrasi ve Uzlaşma Kültürü Açısından Koalisyon- lar, İstanbul, Otopsi Yayınları, 2004.
• Kaynar, Mete Kaan: Cumhuriyet Dönemi Siyasi Partileri 1923- 2006, Ankara, İmge Kitabevi, 2007.
• Kili, Suna: 1960-1975 Döneminde Cumhuriyet Halk Partisinde Gelişmeler – Siyaset Bilimi Açısından Bir İnceleme, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1976.
• Tekin Yusuf , Okutan, M. Çağatay: Türk Siyasal Hayatı, Ankara, Orion Kitabevi, 2011.
• Toker, Metin: Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944-1973 İnönü’nün Son Başbakanlığı 1961-1965, 2. b., Ankara, Bilgi Yayınevi, 1992.
• Turan, İlhan: İsmet İnönü Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1961-1965, Ankara, TBMM Kültür ve Sanat Yayın Kurulu Yayınları, 2004.
• Turan, Şerafettin: Türk Devrim Tarihi 5. Kitap, Çağdaşlık Yolun- da Yeni Türkiye (27 Mayıs 1960-12 Eylül 1980), Ankara, Bilgi Yayınevi, 2002.
• Turan, Şerafettin: İsmet İnönü Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, Anka- ra, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.
• Şimşir, Bilal: Şehit Diplomatlarımız (1973-1994), 1. Kitap, Anka- ra, Bilgi Yayınevi, 2000.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi:
• BCA, Fon No: 30100, Kutu No: 22, Dosya Gömleği No: 129, Sıra No: 17, Dosya No: A7.
• TBMM Tutanak Dergisi 4. Gazeteler Ulus Milliyet Hürriyet Tercüman