Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Karar Ağacı Kullanımı

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 16 - 31, 23.07.2016

Şenay Lezki

Öz

Bu çalışmada, karar ağacı tekniğinin çok kriterli karar verme problemlerinde uygulanabilirliği araştırılmıştır. Karar ağacı tekniğinin geleneksel olarak kullanıldığı karar problemlerinde, tek ya da çok aşamalı karar problemleri söz konusu olup, karar probleminde göz önünde bulundurulması gereken amaç ya da nitelik diğer bir ifade ile kriter sayısı da tektir. Bu çalışmada, daha önceki çalışmalardaki bu yapıdan farklı olarak, çok kriterli karar problemlerinde karar ağacı kullanımı ele alınmıştır. Bu çalışmada kullanılan uygulamada, çok kriterli karar verme problemlerinde yaygın olarak kullanılan Ağırlıklı Toplam Modeli (ATM) tekniği ile Karar Ağacı tekniğinin çözüm yaklaşımlarındaki benzerlikten yola çıkılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Karar Ağacı, Ağırlıklı Toplam Modeli (ATM)

Using Decision Tree in Multi Criteria Decision Making Problems

Öz

In this study, the applicability of decision tree technique in multi criteria decision making problems is investigated. In decision problems, where decision tree technique is traditionally used, decision problems are single or multi stage and the goal or the quality, i.e. the number of criteria to be considered is single. This study, different form the structure in previous studies, examines the use of decision tree in multiple-criteria problems. The application used in this study is based on the similarity in the solution approaches of Weighted Sum Model (WSM) technique and Decision Tree technique, which are commonly used in multiple-criteria decision making problems.

Anahtar Kelimeler

Multi Criteria Decision Making, Decision Tree, Weighted Sum Model (WSM)

Kaynakça

• Benayoun, R., B. Roy ve N. Sussman (1966) Manual de reference du programme electre, Note de Synthese etFormation. No. 25, Direction Scientifique SEMA, Paris, France.
• Bridgman, P.W. (1922). Dimensional Analysis. USA New Haven, CT: Yale University Press.
• Brans, J. P. ve P. Vincke (1985). A Preference Ranking Organization Method (The PROMETHEE Method for Multiple Criteria Decision Making). Management Science, 31(6), 647–656.
• Clemen, R. T. (1996). Making Hard Decision. Second Edition, Duxbury Press, USA.
• Çakır, S. ve S. Perçin (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış, 13 (4), 449‒459.
• Ehrgott, M., J. Figueira ve S. Greco (2010). Trends in Multiple Criteria Decision Analysis. International Series in Operations Research & Management Science.
• Fishburn, P. C. (1967), Additive Utilities with Incomplete Product Set: Applications to Priorities and Assignments. Operations Research Society of America (ORSA), Baltimore, MD, USA.
• Gordon, G. ve I. Pressman (1983). Quantitative Decision-Making For Business. Second Edition, Prentice Hall International Inc., USA.
• Habenicht W., B. Scheubrein ve R. Scheubrein (2014). Multiple-Criteria Decision Making. http://www.eolss.net/sample-chapters/c02/E6-05-06-05.pdf (13.02.2014).
• Herwijnen, M. (2014). Weighted Summation (WSum). http://www.ivm.vu.nl/en/Images/ MCA2_tcm53-161528.pdf (10.02.2014).
• Hwang, C. L. ve K. Yoon (1981), Multiple Attribute Decision Making. Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems 186, Germany: Springer-Verlag.
• Mendoza, G. A. ve H. Martins (2006). Multi-criteria decision analysis in natural resource management: A critical review of methods and new modelling paradigms. Forest Ecology and Management, 230, 1–22.
• Meredith, J., S. Shafer ve E. Turban (2002). Quantitative Business Modeling. South-Western Thomson Learning, USA.
• Miller, D. W. ve M. K. Starr. (1969). Executive Decisions and Operations Research. NJ: Prentice-Hall, Inc.
• Oregon Department of Transportation Research Unit (2009). Development of a Decision Model for Selection of Appropriate Timely Delivery Techniques for Highway Projects. www.oregon.gov/ODOT/td/tp_res/docs/reports/2009/del_tech_hwy.pdf (13.02.2014).
• Pohekar, S. D. ve M. Ramachandran (2004). Application of multi-criteria decision making to sustainable energy planning - A review. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 8, 365–381.
• Saaty, T. L., (1980). The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill, New York, USA.
• T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı. (2010). Türkiye’de Temiz (Sürdürülebilir) Üretim Uygulamalarının Yaygınlaştırılması için Çerçeve Koşulların ve Ar-Ge İhtiyacının Belirlenmesi Projesi Sonuç Raporu. Ankara: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Yayını. http://www.ttgv.org.tr/content/docs/temiz-uretim-sonuc-raporu.pdf (10.02.2014).
• Tezcan, Ö., O. Aytekin, H. Kuşan ve İ. Özdemir (2012). İnşaat Proje Yatırımlarının Değerlendirilmesinde Analitik Hiyerarşi Yönteminin Kullanılması. e-Journal of New World Sciences Academy, 7 (1), 229-238. http://www.newwsa.com/download/gecici_ makale_dosyalari/NWSA-2630-2630-4.pdf
• Triantaphyllou, E. (2000). Multi-Criteria Decision Making Methods: A Comparative Study. Kluwer Academic Publishers, London.
• Xu, L. ve J. B. Yang, (2001). Introduction to Multi-Criteria Decision Making and the Evidential Reasoning Approach. Working Paper No:. 0106. Manchester School of Management University of Manchester Institute of Science and Technology