TRANSHÜMANİZM OLGULARININ MEDYAYA YANSIMALARINI GÖSTERGEBİLİMSEL OLARAK ÇÖZÜMLEMEK: KABUKTAKİ HAYALET ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 10, 69 - 88, 31.07.2024

İsnur İnci Armutlu , Hakan Tan

Öz

Günümüzde teknologlar, bilim insanları ve transhümanistler, yalnızca insanlığın elde ettiği tüm bilgileri, internet ve bulut çözümlerini kullanarak, sadece insan beynine dijital olarak aktarmayı hedeflemektedir, aynı zamanda insanı, teknolojinin sahip olduğu donanım, dijital kod ve yazılım özellikleriyle birleştirmek de istemektedirler. Transhümanizm öğretisi; tekilliğe, süper akıllı insana ve topluma ulaşmayı amaçlamaktadır. Böylelikle insan ölümsüzlüğü elde edebilecektir. Bu makalede, sosyal bilimlerin araştırma yöntemlerinden betimsel araştırma ve göstergebilimsel çözümleme kullanılmıştır. Araştırma, Kabuktaki Hayalet filmi üzerinden transhümanist öğretinin sinemaya yansımalarını, göstergebilimsel çözümleme ve betimsel araştırma ile analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın bulgularına göre, Julian Huxley’in kişinin kendini aşması ve yeni bir varoluşsal eşiğe gelmesi olarak açıkladığı transhümanizm kavramı, Kabuktaki Hayalet filmindeki Binbaşı Motoko Kusanagi karakterinde hayat bulmaktadır. Çalışma, transhümanist öğretinin sinemaya nasıl yansıdığını göstermesi açısından önemlidir. Sonuç olarak, Kabuktaki Hayalet, yalnızca büyüleyici anlatımı ve çarpıcı animasyonuyla değil, aynı zamanda köklü göstergebilimiyle de ufuk açıcı bir sinema eseridir.

Anahtar Kelimeler

Transhümanizm, Tekillik, Cyborg, Yapay Zekâ

SEMIOTIC ANALYSIS OF THE REFLECTIONS OF TRANSHUMANISM FACTS ON MEDIA: THE CASE OF GHOST IN THE SHELL

Öz

Today, technologists, scientists and transhumanists aim not only to digitally transfer all the knowledge that humanity has acquired to the human brain, using the internet and cloud solutions, but they also want to unite human beings with the hardware, digital code and software capabilities of technology. The doctrine of transhumanism aims to achieve the singularity, the super-intelligent human and society, so that human being can achieve immortality. In this article, descriptive research and semiotic analysis, one of the research methods of social sciences, were used. The research aims to analyze the reflections of the transhumanist doctrine on cinema through the film Ghost in the Shell by using semiotic analysis and descriptive research. According to the findings of the study, the concept of transhumanism, which Julian Huxley explains as transcending oneself and reaching a new existential threshold, comes to life in the character of Major Motoko Kusanagi in the movie Ghost in the Shell. The study is important in terms of showing how the transhumanist doctrine is reflected in cinema. In conclusion, Ghost in the Shell is a seminal work of cinema not only for its captivating narrative and stunning animation, but also for its deep-rooted semiotics.

Anahtar Kelimeler

transhumanism, singularity, Cyborg, artificial intelligence

Kaynakça

• Ağaoğlulları, M. A. (2014). Sokrates’ten jakobenlere Batı’da siyasal düşünceler, (Ağaoğlulları, M. A. Ed.). İletişim Yayınları.
• Alptekin, B. (2022). Siberpunk filmlerinin tür çözümlemesi: Blade runner ve ghost in the shell örneği. SDÜ İfade, 4(1), 76-94.
• Araiba, S. (2021). A Literary behavior analysis of ghost in the shell: From science to art of behaviorism. Perspectivas Em Análise Do Comportamento. https://doi.org/10.18761/pac.2021.inv01
• Arvas, S. (2022). Dijital işgal ve transhümanizm. Kudema Yayınları.
• Baudrillard, J. (2014). Simülakrlar ve simülasyon, (O. Adanır, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
• Black, J. ve Green, A. (2017). Mezopotamya mitolojisi sözlüğü. Köprü Kitap Yayınları.
• Bolter, J. D. (2016). Posthumanism. The International Encyclopedia of Communication Theory and Philosophy, 1–8. https://doi.org/10.1002/9781118766804.wbiect220
• Bostrom, N. (2005). Transhumanist values. Journal of Philosophical Research, 30(9999), 3–14. https://doi.org/10.5840/jpr_2005_26
• Bostrom, N. (2005a). A history of transhumanist thought. Journal of Evolution and Technology, 14(1), 1–25.
• Bostrom, N. (2016). Süper zekâ: Yapay zekâ uygulamaları, tehlikeli ve stratejiler (F. B. Aydar, Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bottero, J. ve Kramer, N. S. (2019). A. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Boynukalın, A. R., ve Doğan, N. (2020). Tektipleşen beden ve siborg sanat. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(3), 881-893. https://doi.org/10.48146/odusobiad.801079
• Bozok, N. (2019). Herkesle ve kimsesiz, türler arasında ve kökensiz siborg: Donna Haraway’in düşüncesinde feminist bir beden politikasının imkânları. ViraVerita E-Dergi (9), 128-148.
• Braidotti, R. (2020). “We” are in this together, But we are not one and the same. Journal of Bioethical Inquiry, 17(4), 465–469. https://doi.org/10.1007/s11673-020-10017-8
• Cevizci, A. (2017). Büyük felsefe sözlüğü. Say Yayınları.
• Clark, A. (2003). Natural-born cyborgs: Minds, technologies, and the future of human intelligence. Oxford University Press.
• Cole-Turner, R. (2012). The singularity and the rapture: Transhumanist and popular christian views of the future. Zygon, 47(4), 777–796. https://doi.org/10.1111/j.1467-9744.2012.01293.x
• Connerton, P. (2021). Modernite nasıl unutturur, (K. Kelebekoğlu, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Çelik, E. E. (2018). “Haraway’in yoldaş türleri ve ağ ören anlatılar”. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 13(26), 27-46.
• Çelik, E. E. (2022). Doğa-kültür sürekliliği ve ekolojik insan bilimleri. ViraVerita E-Dergi (15), 9-26. https://doi.org/10.47124/viraverita.1089385
• Çığ, M. İ. (2016). Gilgameş: Tarihte ilk kral kahraman. Kaynak Yayınları.
• Dağ, A. (2020). Transhümanizm: İnsanın ve dünyanın dönüşümü. Elis Yayınları.
• Dağ, A. (2022). İnsansız dünya trashümanizm. Ketebe Yayınları.
• Demir, T. (2021). Transhümanizm ve sekülerleşme: Bildiğimiz dinin sonu mu?, Demir, T (Ed.). Din ve tranhümanizm, (s. 17-54.). Eskiyeni Yayınları.
• Dexter, S. (2012). The esthetics of hidden things, Berry, D, M (Edited by). Understanding digital humanities, pp: 127-144. Palgrave Macmillan, Printed and bound in Great Britain,
• Dijk, J. V. (2016). Ağ toplumu, (Ö. Sakin, Çev.). Epsilon Yayıncılık.
• Edman, T. B. (2019). Transhümanizm ve karşılaştırmalı izdüşümü, (Edman, T. B Ed.). Kastaş Yayınları.
• Eliade, M. (2018). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi: 1, (A. Berktay, Çev.). Alfa Basım Yayın.
• Eliade, M. (2019). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi: 2, (A. Berktay, Çev.). Alfa Basım Yayın.
• Emre, Y. (2021). Cenneti dünyada aramak: Ölümsüzlük arzusu, uzatılmış yaşam ve din, Demir, T (Ed.). Din ve tranhümanizm, (s. 175-202). Eskiyeni Yayınları.
• Erol, V. (2023). Kâbuslar ve rüyalar: Bilim kurguda siborg temsilleri. Intermedia International E-Journal, 10(18), 57-71. https://doi.org/10.56133/intermedia.1182131
• Ferrando, F. (2019). Philosophical posthumanism. Bloomsbury Publishing.
• Ferry, L. (2023). Transhümanist devrim: Tekno-tıp ve dünyanın überleşmesi hayatlarımızı nasıl alt üst edecek?, (K. Kahveci, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Fischer, M. (2004). A semiotics of the cyborg, SubStance, 33(1), 122-140.
• Ford, M. (2018). Robotların yükselişi: Yapay zekâ ve işsiz bir gelecek tehlikesi, (C. Duran, Çev.). Kronik Kitap.
• Hançerlioğlu, O. (2019). Düşünce tarihi. Remzi Kitabevi.
• Hansen, M. B. N. (2004). New philosophy for new media. The MIT Press.
• Harari, Y. N. (2020). Hayvanlardan tanrılara sapiens: İnsan türünün kısa bir tarihi, (, E. Genç, Çev.). Kolektif Kitap.
• Hawking, S. (2022). Büyük sorulara kısa yanıtlar, (M. A. Arslan, Çev.). Alfa Basım Yayım.
• Hefner, P. (2009). The animal that aspires to be an angel: The challenge of transhumanism. Dialog-a Journal of Theology. https://doi.org/10.1111/j.1540-6385.2009.00451.
• Kenney, M. (2017). Donna Haraway (2016) Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene. Durham: Duke University Press. 312 pages. IBSN: 978-0822362241. Science & Technology Studies, 73. https://doi.org/10.23987/sts.63108
• Kramer, N. S. (2018). Sümer mitolojisi: İÖ üçüncü bin yıldaki tinsel ve edebi gelişim üstüne bir çalışma, (H. Koyukan, Çev.). Kabalcı Yayıncılık.
• Komel, M. (2106). The ghost outside its shell: Revisiting the philosophy of ghost in the shell. Teorija In Praksa let. 53, 4/2016.
• Kurt, İ. (2021). Tranhümanizm ve tekillik bağlamında: Dinin geleceği. Eskiyeni Yayınları.
• Kurt, İ. (2021a). Kuran perspektifinden bir transhümanizm eleştirisi, Demir, T, (Ed.). Din ve tranhümanizm, (s. 55-118). Eskiyeni Yayınları.
• Kurzweil, R. (2021). Bir zihin yaratmak: İnsan düşüncesinin esrarı, (D. Gostolüpçe, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kurzweil, R. (2021a). İnsanlık 2.0: Tekilliğe doğru biyolojisini aşan insan, (M. Şengel, Çev.). Alfa Basın Yayım.
• Iuga, I. (2016). Transhumanism between human enhancement and technological innovation. symposion: Theoretical and applied inquiries in philosophy and social sciences, 3(1), 79–88. https://doi.org/10.5840/symposion2016315
• Malinowski, B. (2020). Bilimsel bir kültür teorisi, (D. Uludağ, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
• McRoy, J. (2015). Ghost in the shell (BFI Film Classics).
• More, M. (1990). Transhumanism: Toward a futurist philosophy. Extropy, 6, 6-12.
• Myers, D, G. ve Dewall, C, N. (2017). Psikoloji, (A, D. Batıgün, Çev.). Palme Yayıncılık.
• Nietzsche, F. (2017). Güç istenci, (N. Epçeli, Çev.). Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2018). Karışık kanılar ve özdeyişler: İnsanca pek insanca-2, (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2018a). İyinin ve kötünün ötesinde: Gelecekteki bir felsefeye giriş, (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2019). Böyle söyledi zerdüşt –Herkes için ve hiç kimse için bir kitap - , (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2019a). Ecco homo: Kişi nasıl olduğu kimse olur, (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2019b). İnsanca pek insanca-1: Özgür tinliler için bir kitap, (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2019c). Putların alacakaranlığı: Ya da çekiçle nasıl felsefe yapılır?, (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nora, P. (2022). Hafıza mekanları, (M. E. Özcan, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
• Ong, W. J. (1999). Sözlü ve yazılı kültür: Sözün teknolojileşmesi, (S. P. Banon, Çev.). Metis Yayınları.
• Quiroga, R, Q. (2013). Borges ve bellek: İnsan beyniyle karşılaşmalar, (F. B. Aydar, Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Özselçuk, S. (2022). Yeni medya ekseninde “siborg yabancı”ya yönelik kavramsal bir değerlendirme. Erciyes Akademi, 36(1), 297-311. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1062329
• Pirson, M., ve Lawrence, P. R. (2009). Humanism in business – Towards a paradigm shift?, Journal of Business Ethics, 93(4), 553–565. https://doi.org/10.1007/s10551-009-0239-1
• Porpora, D. V. (2017). Dehumanization in theory: anti-humanism, non-humanism, post-humanism, and trans-humanism. Journal of Critical Realism, 16(4), 353–367. https://doi.org/10.1080/14767430.2017.1340010
• Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nitel ve nicel yaklaşımlar, (D. Bayrak, B. Arslan, Z. Akyüz, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Ranisch, R. ve Sorgner, S. L. (2015). Post- and transhumanism. In Peter Lang D eBooks. https://doi.org/10.3726/978-3-653-05076-9
• Ryle, G. (1949). The Concept of Mind. Routledge.
• Sancar, M. (2021). Geçmişle hesaplaşma: Unutma kültüründen hatırlama kültürüne. İletişim Yayınları.
• Sağlam, R. (2021). Posthuman dijital özne: Braidotti’nin eleştirel insan sonrasının eleştirisi. ViraVerita E-Dergi (13), 295-323. https://doi.org/10.47124/viraverita.868249
• Sartre, J, P. (2016). Egonun aşkınlığı, (R. Kırkoğlu, Çev.). Hill Yayın.
• Schneider, S. (2008). Future minds: Transhumanism, cognitive enhancement and the nature of persons. Retrieved from https://repository.upenn.edu/neuroethics_pubs/37
• Sennett, R. (2021). Karakter aşınması: Yeni kapitalizmde işin kişilik üzerindeki etkileri, (B. Yıldırım, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Sepetci, T., & Küngerü, A. (2022). Dijital oyunlarda transhümanizm anlatısı: Cyberpunk 2077 Örneği. TRT Akademi, 7(16), 938-969. https://doi.org/10.37679/trta.1142986
• Serttaş, A. (2018). Sinemada yabancılaşma ve teknoloji temalı distopya: Siberpunk anlatı. TRT Akademi, 3(5), 344-360.
• Stern, N., Cohen, N. K., Bruder, N. A., Packer, N. N. H., ve Sole, N. A. (2008). Teaching humanism. Perspectives in Biology and Medicine, 51(4), 495–507. https://doi.org/10.1353/pbm.0.0059
• Tarhan, U. (2020). T-İnsan. Destek Yayınları.
• Tan, H. (2022). Dijital dalgalar cilt 1: Yakınsama. Nobel Bilimsel (Akademik) Yayınları.
• Tan, H. (2022a). Fenomenolojik bir inceleme: Sosyal medyada hakikati ifade edeni bulmak ya da hakikati ifade eden olmak, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (3), 353-379. DOI:110.17932/IAU.IAUSBD.2021.021/iausbd_v14i3006.
• Tan, H. ve Yavuzcan, M. (2023). Göstergebilim: Geleneksel ve dijital medyada göstergebilimsel çözümleme örnekleri, Tan, H. (Ed.), Dijital dalgalar cilt 2: Dönüşüm, (s: 215-253). Nobel Bilimsel (Akademik) Yayınları.
• Tegmark, M. (2021). Yaşam 3.0: Yapay zekâ çağında insan olmak (E. C. Göksoy, Çev.). Pegasus Yayınları.
• Telotte, J. P. (2008). Science fiction film. Cambridge University Press.
• Tevrat. (2021). Ankara: Dorlion Yayınları.
• Timuçin, A. (2004). Felsefe sözlüğü. Bulut Yayınları.
• Tirosh-Samuelson, H. (2012). Transhumanism as a secularist faith. Zygon, 47(4), 710–734. Https://Doi.Org/10.1111/J.1467-9744.2012.01288.X
• Tora. (2019). Gözlem Yayınevi.
• Wowsays.com: Research Paper On Cyberpunk Film Reviews. (2023, 21 Temmuz). Erişim Adresi: https://www.wowessays.com/free-samples/research-paper-on-cyberpunk-film-reviews/
• Yiğit, İ. (2021). Peygamberler tarihi. Kayıhan Yayınları.