Yara Polikliniğine Başvuran Hastaların Yara Takip Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 142 - 149, 19.12.2022

Alper Erkin , Ayşe Çelik Yılmaz , Hande Cengiz Açıl , Özge Yaman , Aysel Gül , Dilek Aygin

https://doi.org/10.57221/izmirtip.1188526

Öz

Amaç: Bu çalışma, kronik yarası olan bireylerin yara tanılama süreçlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildi.
Yöntem: Araştırma etik kurul ve kurum izinleri alındıktan sonra bir eğitim araştırma hastanesinin Yara Bakım Polikliniği’nde yürütüldü. Araştırmanın örneklemini 1 Ağustos 2021-31 Aralık 2021 tarihleri arasında polikliniğe başvuran 158 hasta oluşturdu. Araştırma verilerinin toplanmasında tanıtıcı bilgiler formu ile yara tanılama formu kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiklerden yararlanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların %72,8’i erkek cinsiyette olup, %51,9’u 46-65 yaş aralığındaydı. En sık başvuru sebebi diyabetik ayak yaralarıydı (%67,7); bunun dışında venöz ülser, arteryel ülser, basınç yarası, travmatik yara, yanık ve cerrahi yara komplikasyonu hastaların tanıları arasındaydı. Yaraların özellikleri incelendiğinde yaranın çoğunlukla alt ekstremitede bulunduğu tespit edildi. Yara çevresinin bakımında bariyer krem ve sprey kullanıldığı, yara irigasyonu için ticari solüsyonların daha çok tercih edildiği, debridman yöntemlerinden en çok cerrahi debridmanın uygulandığı, pansuman için gümüş içerikli pansumanın daha çok kullanıldığı görüldü.
Sonuç: İyileşmesi geciken veya sorunlu şekilde iyileşme gösteren yaralar sağlık profesyonelleri ve hastalar için büyük bir problem olamaya devam etmektedir. Yara tedavisi ve bakımıyla ilgili uygulamaların geliştirilmesi için yarası olan hastaların özelliklerinin iyi bilinmesi, bu hastalara özel bakım ve tedavi stratejileri geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Anahtar kelimeler: diyabetik ayak, yara, yara değerlendirmesi, yara yönetimi, yara bakımı

Anahtar Kelimeler

DİYABETİK AYAK, YARA, YARA DEĞERLENDİRMESİ, YARA BAKIMI, YARA YÖNETİMİ

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1.Rodrigues M, Kosaric N, Bonham CA, Gurtner GC. Wound healing: a cellular perspective. Physiological Reviews. 2019;99: 665-706.
• 2.Fearns N, Heller-Murphy S, Kelly J, Harbour J. Placing the patient at the centre of chronic wound care: A qualitative evidence synthesis. J Tissue Viability. 2017;26: 254-259.
• 3.Batın S, Gürbüz K, Ekinci Y, Çelik İ. Diyabetik Ayak Enfeksiyonlarının Tedavisine Dair Şehir Hastanesi Modelinde Klinik Sonuçlarımız: Diyabetik Yara Servisi’nde Mutlidisipliner Yaklaşım.JAMER.2020;5:5-10.
• 4.Mahmoudi M, Gould LJ. Opportunities and challenges of the management of chronic wounds: A multidisciplinary viewpoint. Chronic Wound Care Management and Research. 2020;7 :27.
• 5. Sung JA, Gurung S, Lam T, Yusaf S, Vicaretti M, Begg L, Girgis CM. A ‘Speed-Dating’ model of wound care? Rapid, high-volume assessment of patients with diabetes in a multidisciplinary foot wound clinic. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2021;129 :837-41.
• 6.Flores AM, Mell MW, Dalman RL, Chandra V. Benefit of multidisciplinary wound care center on the volume and outcomes of a vascular surgery practice. J Vasc Surg. 2019;70:1612-9.
• 7.Howell RS, Kohan LS, Woods JS, Criscitelli T, Gillette BM, Donovan S et al. Wound Care Center of Excellence: a process for continuous monitoring and improvement of wound care quality. Adv Skin Wound Care. 2018;31: 204-13.
• 8.Mii S, Tanaka K, Kyuragi R, Ishimura H, Yasukawa S, Guntani A, Kawakubo E. Aggressive wound care by a multidisciplinary team improves wound healing after infrainguinal bypass in patients with critical limb ischemia. Annals of Vascular Surgery. 2017; 41:196-204.
• 9.Öztürk D, Karadağ A. Stoma ve yara bakım hemşireliğinin tarihsel gelişim süreci: Türkiye örneği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2019;16:73-8.
• 10.Yara Bakımı Derneği Resmi Web Sitesi, www.yarabakimidernegi.org.tr (Erişim tarihi:17.12.2021)
• 11.Yara, Ostomi, İnkontinans Hemşireleri Derneği Resmi Web Sitesi, https://www.yoihd.org.tr/ (Erişim tarihi:17.12.2021)
• 12.Güngör M, Bulut Y. Ki-kare testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. 2008; 84-9.
• 13. Furtado KAX, Infante P, Sobral A, Gaspar P, Eliseu G, Lopes M. Prevalence of acute and chronic wounds – with emphasis on pressure ulcers – in integrated continuing care units in Alentejo, Portugal. Int Wound J. 2020;17:1002–1010.
• 14. Burian EA, Karlsmark T, Nørregaard S, Kirketerp-Møller K, Kirsner RS, Franks PJ, Quéré I, Moffatt CJ. Wounds in chronic leg oedema. Int Wound J 2021;13:1-15.
• 15. Raeder K, Jachan DE, Müller-Werdan U, Lahmann NA. Prevalence and risk factors of chronic wounds in nursing homes in Germany. Int Wound J. 2020;1–7.
• 16. Zhang P, Lu J, Jing Y, Tang S, Zhu D, Bi Y. Global epidemiology of diabetic foot ulceration: a systematic review and meta-analysis. Ann Med. 2017 ;49 (2): 106-116.
• 17. Martinengo L, Olsson M, Bajpai R, Soljak M, Upton Z, Schmidtchen A, Car J, Järbrink K. Prevalence of chronic wounds in the general population: systematic review and meta-analysis of observational studies. Ann Epidemiol. 2019;29: 8-15.
• 18. YWu M, Li Y, Guo D, Kui G, Li B, Deng Y, Li F. Microbial diversity of chronic wound and successful management of traditional chinese medicine. Evid Based Complement Alternat Med. 2018;2018:9463295.
• 19. Chang CC, Lan YT, Jiang JK, Chang SC, Yang SH, Lin CC, et al. Risk factors for delayed perineal wound healing and its impact on prolonged hospital stay after abdominoperineal resection. World J Surg Onc. 2019;17:1-7.
• 20. de Brito Vieira CP, de Araújo TME. Prevalence and factors associated with chronic wounds in older adults in primary care. Rev Esc Enferm USP. 2018; 52(e03415): 1-8.
• 21. Gushiken LFS, Beserra FP, Bastos JK, Jackson CJ, Pellizzon CH. Cutaneous wound healing: An update from physiopathology to current therapies. Life. 2021;11: 665.
• 22. Gould L, Abadir P, Brem H, Carter M, Conner-Kerr T, Davidson J, DiPietro L, Falanga V, Fife C, Gardner S, Grice E, et al. Chronic wound repair and healing in older adults: current status and future research. Journal of the American Geriatrics Society. 2015;63:427-38.
• 23. Wicke C, Bachinger A, Coerper S, Beckert S, Witte MB, Königsrainer A. Aging influences wound healing in patients with chronic lower extremity wounds treated in a specialized Wound Care Center. Wound Repair Regen. 2009;17:25-33.
• 24.Broszczak DA, Sydes ER, Wallace D, Parker TJ. Molecular aspects of wound healing and the rise of venous leg ulceration: omics approaches to enhance knowledge and aid diagnostic discovery. Clin Biochem Rev. 2017;38:35-55.
• 25.Raffetto JD, Ligi D, Maniscalco R, Khalil RA, Mannello F. Why venous leg ulcers have difficulty healing: overview on pathophysiology, clinical consequences, and treatment. J Clin Med. 2020;10:29.
• 26.Avishai E, Yeghiazaryan K, Golubnitschaja O. Impaired wound healing: facts and hypotheses for multi-professional considerations in predictive, preventive and personalised medicine. EPMA J. 2017;8:23-33.
• 27.Morton LM, Phillips TJ. Wound healing and treating wounds: Differential diagnosis and evaluation of chronic wounds. J Am Acad Dermatol. 2016;74:589-605.
• 28.Renner R, Garibaldi MDS, Benson S, Ronicke M, Erfurt-Berge C. Nutrition status in patients with wounds: a cross-sectional analysis of 50 patients with chronic leg ulcers or acute wounds. Eur J Dermatol. 2019;29:619-26.
• 29.Dimunova L, Ronayova I, Halasz BG, Dancova G, Rakova J. Analysis of chronic wound management in nursing. Clinical Social Work and Health Intervention 2020;11:65-70.
• 30.Huang YZ, Gou M, Da LC, Zhang WQ, Xie HQ. Mesenchymal stem cells for chronic wound healing: current status of preclinical and clinical studies. Tissue Eng Part B Rev. 2020;26:555-70.
• 31.Singh S, Young A, McNaught CE. The physiology of wound healing. Surgery (Oxford). 2017;35:473-77.
• 32. Reddy KR, Patil CS. Factors influencıng healing of wound: a review. World Journal of Pharmaceutical Research. 2020;9: 621-31.
• 33. Abbade LF, Ferreira RS, Santos LD, Barraviera B. Chronic venous ulcers: a review on treatment with fibrin sealant and prognostic advances using proteomic strategies. J Venom Anim Toxins Incl Trop Dis. 2020;26:2-11.
• 34. Searle A, Spink MJ, Chuter VH. Prevalence of ankle equinus and correlation with foot plantar pressures in people with diabetes. Clin Biomech 2018;60:39-44.
• 35. Ekim M, Ekim H. Diyabetik ayak ülserlerinde etiyoloji ve tedavi. Van Tıp Derg 2016;23:235-41.
• 36. Nyamu PN, Otieno CF, Amayo EO, McLigeyo SO. Risk factors and prevalence of diabetic foot ulcers at Kenyatta National Hospital, Nairobi. East Afr Med J 2003;80:36-43.
• 37. Evans PM, Williams C, Page MD, Alcolado JC. Laterality of lower limb amputation in diabetic patients. Particular attention should be paid to dominant foot at regular review. BMJ 1999;319 (7205):318.
• 38. Friedman A, Zilberman S, Genis A, Khutornyuk T, Lutsky L, Treger J. Leg dominance as a determinant in laterality of lower extremity amputation in diabetic patients: retrospective study and literature review. International Journal of Therapy and Rehabilitation 2020;27(10).
• 39. Vowden K, Vowden P. Wound dressings: principles and practice. Surgery (Oxford) 2017;35:489-94.
• 40. Obagi Z, Damiani G, Grada A, Falanga V. Principles of wound dressings: a review. Surg Technol Int. 2019;35:50-7.