The Role of Local Cultural Elements in the Transmission of Cultural Heritage

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 44 - 58, 30.06.2025

Selma Güleç , Ali Yalçın

https://doi.org/10.47899/ijss.1573894

Öz

In an era of globalization and digitalization, when cultures are in danger of homogenization, the preservation and promotion of local cultural elements is vital for the sustainability of cultural diversity. Cultural heritage is the totality of knowledge, skills, beliefs and traditions that a society has acquired in the historical process. It is also of great importance in terms of ensuring the sustainability of the elements that define social identity and distinguish it from other societies. This study emphasizes the fundamental role of local cultural elements in transmitting cultural heritage and aims to evaluate the necessity of protecting these elements from a scientific perspective. Local cultural elements are the basic building blocks that allow societies to preserve their identity and authenticity. These elements include tangible and intangible cultural elements such as language, food, clothing, architecture, music, dance, handicrafts and rituals. It is emphasized that the preservation of local cultural elements, which are effective in the transmission of cultural heritage, is not only a social duty but also contributes to the enrichment of global cultural diversity. As a country with a rich historical and cultural heritage, Turkey has developed various policies and practices to protect and manage this heritage. It maintains its policies for the protection of its cultural heritage, especially within the framework of the Law No. 2863 on the Protection of Cultural and Natural Heritage; in this context, it carries out various conservation and restoration activities for the sustainability and transfer of cultural heritage to future generations in cooperation with relevant international organizations, especially UNESCO through the Ministry of Culture and Tourism. As a result, digitalization and globalization processes present new opportunities and challenges in the protection of cultural heritage. The preservation of local cultural elements is beneficial for the sustainability of social identity, the continuity of cultural diversity and economic development. In this context, studies examining the effects of cultural heritage on economic development and the effects of local governments' projects related to cultural heritage can contribute to the development of more effective policies. In addition, factors such as digitalization, globalization, economic factors and international cooperation should be taken into account when developing strategies for the transfer, protection and promotion of cultural heritage.

Anahtar Kelimeler

Cultural Heritage , Cultural Transmission , Local Cultural Elements , Globalization and Culture , Heritage.

Kültürel Mirasın Aktarılmasında Yerel Kültürel Unsurların Rolü

Öz

Küreselleşme ve dijitalleşme çağında, kültürlerin homojenleşme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu bir dönemde, yerel kültürel unsurların korunması ve tanıtılması, kültürel çeşitliliğin sürdürülebilirliği açısından hayati bir öneme sahiptir. Kültürel miras, bir toplumun tarihsel süreçte edindiği bilgi, beceri, inanç ve geleneklerin bütünüdür. Ayrıca toplumsal kimliği tanımlayan ve diğer toplumlardan ayıran unsurların devamlılığını sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, yerel kültürel unsurların kültürel mirası aktarmadaki temel rolünü vurgulamakla birlikte, bu unsurların korunmasının gerekliliğini bilimsel bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yerel kültürel unsurlar, toplumların kimliklerini ve özgünlüklerini korumasına olanak tanıyan temel yapı taşlarıdır. Bu unsurlar, dil, yemek, giyim, mimari, müzik, dans, el sanatları ve ritüeller gibi somut ve somut olmayan kültürel ögeleri içermektedir. Kültürel mirasın aktarımında etkili olan yerel kültürel unsurların korunmasının yalnızca toplumsal bir görev değil, aynı zamanda küresel kültürel çeşitliliğin zenginleşmesine de katkıda bulunduğu vurgulanmaktadır. Zengin tarihi ve kültürel mirasıyla dikkat çeken bir ülke olarak Türkiye, bu mirası koruma ve yönetme konusunda çeşitli politikalar ve uygulamalar geliştirmiştir. Özellikle 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu çerçevesinde kültürel mirasının korunmasına yönelik politikalarını sürdürmekte; bu bağlamda Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla UNESCO başta olmak üzere ilgili uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak kültürel mirasın sürdürülebilirliği ve gelecek kuşaklara aktarılması yönünde çeşitli koruma ve restorasyon faaliyetleri yürütmektedir. Sonuç itibariyle dijitalleşme ve küreselleşme süreçlerinin kültürel mirasın korunmasında yeni fırsatlar ve zorluklar sunduğu görülmektedir. Yerel kültürel unsurların korunmasının toplumsal kimliğin sürdürülebilirliği, kültürel çeşitliliğin devamlılığı ve ekonomik kalkınma açısından yararlı olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, kültürel mirasın ekonomik kalkınma üzerindeki etkilerini ve yerel yönetimlerin kültürel mirasla ilgili projelerinin etkilerini inceleyen çalışmalar, daha etkili politikaların geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Ayrıca dijitalleşme, küreselleşme, ekonomik faktörler ve uluslararası işbirliği gibi unsurlar, kültürel mirasın aktarımı, korunması ve tanıtımı için stratejiler geliştirilirken dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras , Kültürel Aktarım , Yerel Kültürel Unsurlar , Küreselleşme ve Kültür , Miras

Kaynakça

• Akpirinç, E., & Mancı, A. R. (2019). Yerel halkın kültürel miras farkındalığı ve deneyimi: Şanlıurfa örneği. International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 245-260.
• Aksaç, E. (2025). Resim sanatının kültürel mirasın aktarılmasındaki rolü: İlkokul öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karabük Üniversitesi. Karabük.
• Aktan, C. C., & Tutar, H. (2007). Bir sosyal sabit sermaye olarak kültür. Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 6(20), 1-11.
• Akyüz, Y. (2016). Eğitimin kültür ve uygarlıkları geliştirme ve yeni nesillere aktarma işlevi. Türkiye Eğitim Dergisi, 1(1), 1-18.
• Alangu, T. (2021). Türkiye folkloru el kitabı, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları.
• Altınışık, M. E. (2023). Halk bilimi açısından kentsel dönüşümün kültürel mekân üzerindeki etkisi. Mavi Atlas, 11(2), 349-361. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.1359608
• Arioğlu, I. E., & Aydoğdu Atasoy, Ö. (2015). Somut olmayan kültürel miras kapsamında geleneksel el sanatları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı. Electronic Turkish Studies, 10(16).
• Ashworth, G. J. & Graham, B. (2005). (Eds.). Senses of place: Senses of Time. Routledge.
• Ashworth, G. J., & Tunbridge. J. E. A. (2000). Geography of heritage: Power, culture, and economy. Arnold.
• Ashworth, G. J., Graham, B., & Tunbridge, J. E. (2007). Pluralising pasts: Heritage, identity and place in multicultural societies. Pluto Press.
• Atsiz, O. (2016). Mardin ilinin doğal ve kültürel unsurlarının destinasyon pazarlamasında kullanımı: Yerel paydaşlara yönelik bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
• Aykan, B. (2018). Kültürel miras hakkı: Kültürel mirasa insan hakları temelli güncel yaklaşımlar, Alternatif Politika, 10(2), 31-252.
• Belber, B. G., & Sözbilen, G. (2017). Yerel halk gözüyle turistik talebin kültürel mirasa etkisi: Kapadokya Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies. 59, 439-457.
• Berktaş, G., & Türközü, H. K. (2022). Güney Kore’nin somut olmayan kültürel miras (soküm) süreci ve kültürleri koruma yöntemi üzerine bir araştırma. Erciyes Akademi, 36(3), 1071-1084.
• Boratav, P. N. (2000), 100 Soruda Türk halk edebiyatı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Burke, P. (2008). Kültür tarihi, (Çev. Mete Tunçay), 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Büyükkuru, M. (2023). Kültürel mirasın aktarımında dijital teknolojilerin kullanımı. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(İhtisaslaşma), 134-150. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1309699
• Cuche, D. (2013). Sosyal bilimlerde kültür kavramı, (Çev. Turgut Arnas). Bağlam Yayınları.
• Curkan, S. C., Kasaroğlu, K., & Avcı, N. (2022). Türkiye’deki ramazan ritüellerinin gastronomi açısından değerlendirilmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 6(1), 103-122. https://doi.org/10.32958/gastoria.1015596
• Çakmak, A. İ. (2023). Kültürel mirasın aktarılmasında turist rehberliği mesleğinin etkileri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi. Balıkesir.
• Çerkez, M. (2021). Tarihi ve kültürel özellikleri ile Kars’taki turizm faaliyetlerinde gastronomik unsurların önemi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, 1(50), 43-63.
• Çetin, M. (2021). Kültürel değerlerin korunmasinda mini müzecilik ve aile tipi müzeciliğin önemi. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(30).
• David E. Kyvig & Myron A. Marty (2018). Yanıbaşımızdaki tarih. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Demir, T., & Özdemir, B. (2013). Türkçe eğitiminde karagöz/gölge oyunları ile değer öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 57-89.
• Demirci, G. (2019). Kültürel mirasın aktarılmasında ve korunmasında yerel toplumun etkisi: Bergama örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Deniz, B. (2009). Türk dünyasında ölümlük halı, düz dokuma yaygı ve keçe geleneği. Akdeniz Sanat, 2(4).
• Deniz, T., & Çelik, Ö. (2020). Somut olmayan kültürel miras taşiyicilari: Safranbolu el sanatlari ustalari üzerine bir inceleme. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 123-138.
• Deniz, T., Diker, O., & Çetinkaya, A. (2017). Somut olmayan kültür öğesi olarak yerel iklim bilgisi ve halk takvimi: Safranbolu’da (Karabük) bir saha araştirmasi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 205-226.
• Dicks, B. (2000). Heritage, place and community. University of Wales Press.
• Ekici, M., & Fedakar, P. (2014). Gelenek, aktarma, dönüşüm ve kültür endüstrisi bağlamında nazar ve nazar boncuğu. Milli Folklor, 26(101).
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: Kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1-2), 51-59.
• Emekli, G. (2021). Coğrafya, turizm, kültür ilişkilerinin turizm coğrafyasina yansimalari ve kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 30(2), 405-428.
• Erden, A., (1998). Anadolu giysi kültürü, Ankara Dumat Ofset: 363.
• Erdoğdu, E., (1993). Kastamonu folkloru 2. Ankara: Yıldız Matbaacılık: 265.
• Giddens, A. (2002). Runaway world: How globalization is reshaping our lives. London: Profile Books.
• Giritlioğlu, İ., & Bulut, E. (2015). Yerel halkın bakış açısına göre Gaziantep turizmi ve sürdürülebilirlik. International Journal of Social and Economic Sciences, 5(1), 25-31.
• Graham, B. & Peter H. (2012). eds. The ashgate research companion to heritage and identity. Ashgate Publishing, Ltd.
• Graham, B. (2024). Heritage as knowledge: Capitalor culture? Urban Studies, 39/5-6. 2002. 1003–1017. https://www.jstor.org/stable/43084760
• Gülen, M. (2024). Türkçe öğretmenlerinin kültürel mirasın aktarılmasına yönelik görüşleri: Safranbolu kent örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karabük Üniversitesi. Karabük.
• Güneş, E., Pekerşen, Y., Nizamlıoğlu, H. F., & Ünüvar, R. T. (2019). Konya ilinde sürdürülebilir turizm kapsamında kültürel mirasın korunması ve kullanımına yönelik yerel halkın görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 1-14.
• Güvenç, B. (1979). İnsan ve kültür, 3. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi. 1979.
• Halaç, H. H., Bayır, Ö. G., & Köse, T. C. (2021). İlkokul öğrencilerine yönelik kültürel mirasa duyarlılık ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(31), 197-218.
• Halbwachs, M. (2017). Memoire collective (1950). (Çev. Banu Barış), 1.Baskı, Heretik Yayınları.
• Haldrup, M. & Bærenholdt, J. O. (2015). Heritage as Performance, in The Palgrave Handbook of Contemporary Heritage Research, Waterton, E., Watson, S. (eds.). New York: Palgrave Macmillan, 52–68.
• Harrison, R. (2013). Heritage: Critical approaches. London: Routledge.
• Harvey, D. C. (2001). Heritage pasts and heritage presents: temporality, meaning and the scope of heritage studies, International Journal of Heritage Studies, 7(4). 319-338.
• Hevia, J. L. (2001). World Heritage, national culture, and the restoration of Chengde. Positions. 9(1). 219–243.
• İleri, A., ve Gökçen G. (2024). Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarındaki Kültürel Unsurlar: Yeni İstanbul Örneği. Bezgek Yabancılara Türkçe Öğretimi Dergisi 3(2). 76-106.
• İlknur, Ş., & Muharrem, A., (2014). Geleneksel Kastamonu mutfağı ve kültürü. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi.
• Kaderli, L. (2014). Kültürel miras koruma yaklaşımlarının tarihsel gelişimi, TÜBAKED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 12. s. 29-41.
• Kafkasyalı, A. (2010). Türk dünyasında nevruz geleneğine toplu bakış. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 149-172.
• Kalaba, B. (2022). Kültürel mirasın sürdürülebilirliği kapsamında müzelerin önemi. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 102-112.
• Kaptan, M. N. (2024). Hermeneutik açıdan mevlevi ayinleri. Tasavvur Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 10(1), 385-410.
• Kılıç, S. N., Ulusoy, H., & Avcıkurt, C. (2021). Somut olmayan kültürel miras unsuru olarak Pamukçu beldesi oyunları. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1). 524-541.
• Kır Şimşek, S. (2024). 1938-1950 Dönemi kültürel miras politikaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Kişioğlu, E., & Selvi, M. S. (2013). Yerel etkinliklerin Tekirdağ’in destinasyon imajina etkisi: yerel paydaşlar açisindan bir değerlendirme. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 1(1), 68-102.
• Kroeber, A. L. & Clyde, K. (1952). Culture: A critical review of conceptsand definitions, peabody Museum Press, Cambridge.
• Kurin, R. (2004). Safeguarding intangible cultural heritage in the 2003 UNESCO Convention: a critical appraisal. Museum International, 56(1‐2), 66–77. https://doi.org/10.1111/j.1350-0775.2004.00459.x
• Kurt, M. (2009). Karaman'da eski çağlara ait kültürel unsurlar ve turizm açısından önemi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 21. 165-196.
• Lowenthal, D. (1998). The heritage crusade and the spoils of history. Cambridge University Press.
• Majuyev, V. (1998). Kültür ve tarih, (Çev. Suat H. Yokova). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Merton, R. K. (1968). Social theory and social structure. New York: Free Press.
• Murtezaoğlu, S. (2012). Kültürel belleğin ritüel yoluyla kuruluşu. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 5(9), 344-350.
• Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor 25(100). 5-13.
• Oğuz, M. Ö. (2021). Halk biliminde koruma yaklaşımları ve SOKÜM sözleşmesi'nde kuşaktan kuşağa aktarım. Millî Folklor, 17(132), 5-15.
• Okur, A. (2013). Millî kültür ve folklorun Türkçe ders kitapları aracılığıyla aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 877-904.
• Öter, Z. (2010). Türk el sanatlarının kültür turizmi bağlamında değerlendirilmesi. Millî Folklor, 22(86).
• Özbek Gül, M. N. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde yerel tarih ve kültür unsurlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Özdemir, N. ve Öger, A. (2019). (Eds). Kültürel miras yönetimi. Ankara: Grafiker Yayınları. 2019.
• Özgürel, G., Alkan, Ö. & Ok, S. (2018). Datça badem çiçeği festivali’nin yöre turizmine olası etkileri: yerel esnaf üzerine bir araştırma. International Journal of Social and Economic Sciences, 8(2), 10-19.
• Özkaynak, A. (2025). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kültürel miras öğretimine yönelik yeterlilikleri ile kullandıkları yöntem ve tekniklerin belirlenmesi: Safranbolu örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karabük Üniversitesi. Karabük.
• Öztekin, Ö. (2005). Cumhuriyet dönemi Türk eğlence kültürü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Özünel, E. Ö. (2019). Geleneğin geleceği: somut olmayan kültürel miras unsuru olarak âşıklık. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 39-45.
• Parsons, T. (1970). The Social System. London: Routledge & Kegan Paul Ltd.
• Pekerşen, Y., Güneş, E., & Seçuk, B. (2019). Kültürel miras turizmi değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliği kapsamında yerel halkın tutumu: Cumalıkızık örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 350-368.
• Sarıcaoğlu, F. N. (2024). Somut olmayan kültürel mirasın risk alanları: Toplumsal uygulama, festivaller ve ritüeller. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi. Ankara.
• Serdar, A. (2015). Yerel ve ulusal ölçekte Lazlığın etnik sınırlarının yeniden inşası: Dil, hafıza, kültür. Mülkiye Dergisi, 39(1), 93-134.
• Sevgi, S. (2024). Geleceğe notlar: Hasankeyf Süleyman Han Külliyesi koruma çalışmaları. Sanat Tarihi Dergisi, 33(1), 53-71.
• Smith, L. (2006). Uses of heritage. London: Routledge.
• Summak, E. (2024). Kültürel Semboller ve Halkla ilişkiler: Yerel ve Küresel Yaklaşımlar. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(35), 191-209.
• Şat, R. (2024). Kültürel miras açısından yöresel yemeklerin incelenmesi: Muğla düğün yemekleri örneği. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 4(2), 279-302.
• Tören, E., Kozak, N., & Demiral, G. N. (2012). Eskişehir’in kültürel miras varlıklarının korunmasında kamu kurumlarının rolü. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2). 70-88.
• Tunbridge, J. E. & Ashworth, G. J. (1996). Dissonant heritage: The management of the past as a resource in conflict. Wiley.
• Turner, V. (1982). From ritual to theatre, New York. Performing Arts Journal Publications.
• Türkan Kejanli, D. (2007). Türkiye’de koruma yasalarının tarihsel gelişimi üzerine bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 179-196.
• Türkbay, Ö. Ç. (2021). Kültürel mirasın korunmasının insan hakları hukuku ile ilişkisi ve kültürel miras hakkı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 1443-1481.
• Türker, A., & Çelik, İ. (2012). Somut olmayan kültürel miras unsurlarının turistik ürün olarak geliştirilmesine yönelik alternatif öneriler. Yeni Fikir Dergisi, 4(9), 86-98.
• Uçar, M. (2014). İlköğretim düzeyinde kültür varlığı ve koruma konularındaki eğitiminin etkinliği ve sivil toplum örgütlerinin eğitime katkısının değerlendirilmesi. Megaron, 9(2), 85.
• UNESCO (2017). Global Report on Culture for Sustainable Urban Development. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
• UNESCO (2025). World Heritage List. Retrieved from https://whc.unesco.org/en/list.
• UNESCO. (2003). Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. Retrieved from https://ich.unesco.org/en/convention
• UNESCO. (2024). World Conference on Cultural Policies Mexico City 26 July-6 Agust 1982 Final Report, p. 41. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000052505
• Yalçın, A., & Alkar, E. (2025). Beşinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kültürel miras turizmi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 11(2), 92-106. https://doi.org/10.24289/ijsser.1640961
• Yaman, A. (2019). Küreselleşme süreci ve küreselleşmenin yerel kültüre etkisi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi. 44. 422-436.
• Yıldırım, E. (2020). Türk boylarından kurıkanların maddi kültür unsurları. Türk Dünyası Araştırmaları 125(246). 27-40.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S. G. M. (2018). Kültürün mekânsal değişimler üzerindeki etkisi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi 4(3). 73-184. Yılmaz, C. (2023). Deneyimsel perspektiflerle kültürel turizm: Miras, inanç ve etnik çeşitlilik. Cemil Gündüz (Editör). Deneyimsel Turizmde Yenilikçi Uygulamalar, içinde, 51. Eğitim Yayınevi. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, (1983) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2863&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5